-
پاک کن دو چشم را از موی عیب ** تا ببینی باغ و سروستان غیب
- Gözlerini ayıp kılından arıt ta gayp bağını, gayp selviliğini gör.
-
دفع کن از مغز و از بینی زکام ** تا که ریح الله در آید در مشام 1945
- Burnundan, beyninden nezleyi gider de Allah kokusu burnuna gelsin.
-
هیچ مگذار از تب و صفرا اثر ** تا بیابی از جهان طعم شکر
- Sıtmadan, safradan hiçbir eser bırakma da âlemden şeker lezzetini bul.
-
داروی مردی کن و عنین مپوی ** تا برون آیند صد گون خوب روی
- Sen yüz türlü güzel yüzlü evlât olması için erlik ilâcını kullan, erlikten kesilmiş olarak koşup tozma.
-
کندهی تن را ز پای جان بکن ** تا کند جولان به گرد آن چمن
- Can ayağından ten bukağısını çıkar da meclis etrafında dönüp dolaşsın.
-
غل بخل از دست و گردن دور کن ** بخت نو دریاب در چرخ کهن
- Hasislik zincirini elinden, boynundan at, eski felekte yeni bir baht bul.
-
ور نمیتانی به کعبهی لطف پر ** عرضه کن بیچارگی بر چارهگر 1950
- Lütuf Kâbe’sine uçmaya kanadın yoksa çare bulana arz et.
-
زاری و گریه قوی سرمایهای است ** رحمت کلی قویتر دایهای است
- Ağlayıp inleme kuvvetli bir sermayedir; külli rahmet, pek güçlü bir dadıdır.
-
دایه و مادر بهانه جو بود ** تا که کی آن طفل او گریان شود
- Dadı ve ana, çocuk ne vakit ağlayacak diye bahaneler ararlar.
-
طفل حاجات شما را آفرید ** تا بنالید و شود شیرش پدید
- Allah da sizin hacet çocuklarınızı, ağlasın da süt meydana gelsin diye yarattı;
-
گفت ادعوا الله بیزاری مباش ** تا بجوشد شیرهای مهرهاش
- “Allah’ı çağırın” dedi; ağlayıp inlemeyi bırakma ki Allah’ın merhamet sütleri coşsun.
-
هوی هوی باد و شیر افشان ابر ** در غم مااند یک ساعت تو صبر 1955
- Rüzgârın sesi de bizim gamımızı teskin etmek içindir, bulutun süt yağdırması da. Hele bir an sabret.
-
فی السماء رزقکم بشنیدهای ** اندر این پستی چه بر چفسیدهای
- “Rızkınız gökyüzündedir” ayetini duymadın mı? Neden bu aşağılık yere saplanıp kaldın?
-
ترس و نومیدیت دان آواز غول ** میکشد گوش تو تا قعر سفول
- Korkunu, ümitsizliğini gül sesleri bil. Onlar, seni aşağılıkların ta dibine kadar çekerler.
-
هر ندایی که ترا بالا کشید ** آن ندا میدان که از بالا رسید
- Seni yücelere çeken her ses, bil ki yücelerden gelmektedir.
-
هر ندایی که ترا حرص آورد ** بانگ گرگی دان که او مردم درد
- Sana hırs veren her sesi de adamları paralayan bir kurt sesi bil.
-
این بلندی نیست از روی مکان ** این بلندیهاست سوی عقل و جان 1960
- Bu yücelik, mekân bakımından değildir. Bu yücelikler, akıl ve can yücelikleridir.
-
هر سبب بالاتر آمد از اثر ** سنگ و آهن فایق آمد بر شرر
- Her sebep eserinden yücedir. Çakmak, kıvılcımdan üstündür.
-
آن فلانی فوق آن سرکش نشست ** گر چه در صورت به پهلویش نشست
- Birisi, azametli birinin alt yanına otursa bile hakikatte üst tarafına oturmuş sayılır.
-
فوقی آن جاست از روی شرف ** جای دور از صدر باشد مستخف
- Çünkü orasının üstünlüğü şeref bakımındandır. Başköşeden uzak olan yer, alçaktır.
-
سنگ و آهن زین جهت که سابق است ** در عمل فوقی این دو لایق است
- Kıvılcım çıkarmak için taş ve demir gerek. Bunların varlığına lüzum olduğundan bu ikisi, kıvılcımdan üstün sayılabilirse de.
-
و آن شرر از روی مقصودی خویش ** ز آهن و سنگ است زین رو پیش و بیش 1965
- Çakmaktan maksat taş ve demirden meydana gelen kıvılcım olduğundan, kıvılcım onlardan çok ileridedir.
-
سنگ و آهن اول و پایان شرر ** لیک این هر دو تنند و جان شرر
- Taş ve demir evvel, kıvılcım sonra. Fakat bu ikisi ten, kıvılcım can.
-
آن شرر گر در زمان واپستر است ** در صفت از سنگ و آهن برتر است
- Kıvılcım, zaman itibariyle çakmaktan sonra ise de değeri bakımından ondan üstündür.
-
در زمان شاخ از ثمر سابقتر است ** در هنر از شاخ او فایقتر است
- Zaman bakımından dal, meyveden öncedir, fakat hüner bakımından daldan üstün.