English    Türkçe    فارسی   

2
2222-2246

  • قصد گنجی کن که این سود و زیان ** در تبع آید تو آن را فرع دان‏
  • Hazine elde etmeye çalış, çünkü kâr, zarar, işin ardından gelir, sen bunları feri bil.

  • هر که کارد قصد گندم باشدش ** کاه خود اندر تبع می‏آیدش‏
  • Biri buğday elde etmek için ekin ekerse sonunda saman da elde eder.

  • که بکاری بر نیاید گندمی ** مردمی جو مردمی جو مردمی‏
  • Fakat saman ekersen buğday elde edemezsin ki. İnsanların gözbebeği olan insanı ara, insanların gözbebeği olan insanı, insanların gözbebeğini!

  • قصد کعبه کن چو وقت حج بود ** چون که رفتی مکه هم دیده شود 2225
  • Hac zamanı gelince Kâbe’yi ziyaret etmeye niyetlen. Oraya vardın mı Mekke’yi de görürsün.

  • قصد در معراج دید دوست بود ** در تبع عرش و ملایک هم نمود
  • Miraçtan maksat dostu görmekti. Bu arada Arş da görüldü, melekler de.

  • حکایت‏
  • Hikâye

  • خانه‏ی نو ساخت روزی نو مرید ** پیر آمد خانه‏ی او را بدید
  • Yeni bir mürit günün birinde bir ev yaptırdı. Pir gelip evini gördü.

  • گفت شیخ آن نو مرید خویش را ** امتحان کرد آن نکو اندیش را
  • Şeyh, o yeni müridini, o iyi düşünceli kişiyi imtihan etmek maksadıyla dedi ki:

  • روزن از بهر چه کردی ای رفیق ** گفت تا نور اندر آید زین طریق‏
  • “Yoldaş, eve niçin pencere açtın?” O da şöyle cevap verdi: “Işık gelsin diye”

  • گفت آن فرع است این باید نیاز ** تا از این ره بشنوی بانگ نماز 2230
  • Şeyh “O feridir. Şunu niyaz etmek gerek: Bu pencereden ezanı duyasın” dedi.

  • بایزید اندر سفر جستی بسی ** تا بیابد خضر وقت خود کسی‏
  • Bayezid, seferde vaktin Hızır’ı olan kişiyi bulmak için uğraşmakta, böyle bir er araştırmaktaydı.

  • دید پیری با قدی همچون هلال ** دید در وی فر و گفتار رجال‏
  • Vücudu hilâl gibi incelmiş bir pir gördü; onda erlerin halini, kalini buldu.

  • دیده نابینا و دل چون آفتاب ** همچو پیلی دیده هندستان به خواب‏
  • Pirin gözü görmüyordu, fakat gönlü güneş gibiydi. Âdeta rüyasında Hindistan’ı görmüş bir file benziyordu

  • چشم بسته خفته بیند صد طرب ** چون گشاید آن نبیند ای عجب‏
  • Gözünü yummuş, uyumakta. Fakat yüzlerce zevk ve neşe âlemi görmekte. Gözünü açarsa nasıl olurda görmez? Şaşılacak şey!

  • بس عجب در خواب روشن می‏شود ** دل درون خواب روزن می‏شود 2235
  • Rüya deyince şaşılacak şeyler açığa çıkar. Gönül uykuda pencere kesilir.

  • آن که بیدار است و بیند خواب خوش ** عارف است او خاک او در دیده کش‏
  • Uyanık olduğu halde güzel rüya gören âriftir. Sen onun bastığı toprağı gözüne sürme gibi çek.

  • پیش او بنشست و می‏پرسید حال ** یافتش درویش و هم صاحب عیال‏
  • Bayezid o pirin huzuruna varıp oturdu, halini sordu; onun hem fakir, hem de aile efradı çok olduğunu anladı.

  • گفت عزم تو کجا ای بایزید ** رخت غربت را کجا خواهی کشید
  • Pir, “Ey bayezid nereye gidiyorsun gurbet pılı pırtısını nereye kadar çekip sürüyeceksin” dedi.

  • گفت قصد کعبه دارم از پگه ** گفت هین با خود چه داری زاد ره‏
  • Bayezid “ Hac mevsimi Kâbe’ye gidiyorum” diye cevap verdi. Pir dedi ki: “Yol masrafı olarak yanında ne var?”

  • گفت دارم از درم نقره دویست ** نک ببسته سخت در گوشه‏ی ردی است‏ 2240
  • Bayezid “ İki yüz dirhem gümüşüm var. Ridamın ucuna sımsıkı bağladım işte.” deyince,

  • گفت طوفی کن به گردم هفت بار ** وین نکوتر از طواف حج شمار
  • Pir, “Etrafımda yedi kere tavaf et. Bu tavafı hac tavafından daha makbul bil.

  • و آن درمها پیش من نه‏ای جواد ** دان که حج کردی و حاصل شد مراد
  • O dirhemleri de, ey cömert kişi, bana ver. Bil ki hac ettin muradın hâsıl oldu.

  • عمره کردی عمر باقی یافتی ** صاف گشتی بر صفا بشتافتی‏
  • Umre ettin ebedi ömre nail oldun, sâf bir hale geldin, Safa’ya koştun, Saiy erkânını yerine getirdin.

  • حق آن حقی که جانت دیده است ** که مرا بر بیت خود بگزیده است‏
  • Canının gördüğü Hak hakkı için ki o, beni kendi evinden daha üstün, daha makbul etmiştir;

  • کعبه هر چندی که خانه‏ی بر اوست ** خلقت من نیز خانه‏ی سر اوست‏ 2245
  • Kâbe her ne kadar onun lütuf ve ihsan evidir ama benim vücudum da onun sır evi.

  • تا بکرد آن کعبه را در وی نرفت ** و اندر این خانه بجز آن حی نرفت‏
  • Tanrı, Kâbe’yi kurdu ama kurdu kuralı ona gitmedi. Hâlbuki bu eve, benim vücuduma, o ebedi diri olan Tanrı’dan başka kimse gelmedi.