-
ز اهل دل جو از جماد آن را مجو ** که جماد آمد خلایق پیش او
- Şeytanın izini bulmayı, hırsızı elde etmeyi, gönül ehli olanlardan um, bu işi onlardan iste; taştan topraktan değil. Çünkü halk, gönül ehline nispetle taş, topaç gibidir, âdeta cansızdır.
-
مشورت جوینده آمد نزد او ** کای اب کودک شده رازی بگو
- Danışacak adam arayan da o deliliğe vurmuş delinin huzuruna geldi, dedi ki: “Ey kendini çocuk gösteren baba, bana bir sır söyle.”
-
گفت رو زین حلقه کاین در باز نیست ** باز گرد امروز روز راز نیست 2385
- Veli dedi ki: “Git bu halkayı çalıp durma. Kapı kapalı. Bu gün sır söylenecek gün değil, başka vakit gel.
-
گر مکان را ره بدی در لامکان ** همچو شیخان بودمی من بر دکان
- Eğer Lâ mekân âleminde mekâna yer olsaydı ben de şeyhler gibi dükkânda oturur, alışverişe koyulurdum”
-
خواندن محتسب مست خراب افتاده را به زندان
- Muhtesibin, harap bir halde yere yıkılmış sarhoşu zindana dâvet etmesi
-
محتسب در نیم شب جایی رسید ** در بن دیوار مستی خفته دید
- Muhtesip gece yarısı bir yere uğradı. Duvar dibinde bir adamın uyuduğunu gördü.
-
گفت هی مستی چه خورده ستی بگو ** گفت از این خوردم که هست اندر سبو
- “Hey, sarhoş musun, ne içtin? Söyle” dedi. Adam dedi ki: “Testidekinden içtim!”
-
گفت آخر در سبو واگو که چیست ** گفت از آن که خوردهام گفت این خفی است
- Muhtesip “Söyle, testide ne var?” diye sordu. Adam, “İçtiğim şey” diye cevap verdi. Muhtesip, “Bu gizli bir lâf.
-
گفت آن چه خوردهای آن چیست آن ** گفت آن که در سبو مخفی است آن 2390
- Ne içtin, içtiğin ne ?” diye sordu. Adam “ Testide gizli olan şey işte” dedi.
-
دور میشد این سؤال و این جواب ** ماند چون خر محتسب اندر خلاب
- Bu sual cevap, birbirine ulanıp gitti. Muhtesip de eşek gibi çamura saplanıp kaldı.
-
گفت او را محتسب هین آه کن ** مست هو هو کرد هنگام سخن
- Ona, “Gel de bir ah de bakalım” dedi. Sarhoş söz söylerken “Hu, hu” dedi.
-
گفت گفتم آه کن هو میکنی ** گفت من شاد و تو از غم دم زنی
- Muhtesip, “Ben sana ah dedim, hu, de demedim, sen hu diyorsun” deyince, adam, “Ben neşeliyim, sen gamdan iki büklüm olmuşsun.
-
آه از درد و غم و بیدادی است ** هوی هوی می خوران از شادی است
- Ah; dertten, gamdan, zulümden olur. Sarhoşların bu hu’larıysa neşedendir.” dedi.
-
محتسب گفت این ندانم خیز خیز ** معرفت متراش و بگذار این ستیز 2395
- Muhtesip, “Ben şunu, bunu bilmem, kalk. Marifet satıp durma. Bu dırıltıyı bırak” dedi.
-
گفت رو تو از کجا من از کجا ** گفت مستی خیز تا زندان بیا
- Adam, “Yürü be, sen neredesin, ben nerede?” deyince, Muhtesip, “ Hadi kalk, zindana gel” dedi.
-
گفت مست ای محتسب بگذار و رو ** از برهنه کی توان بردن گرو
- Sarhoş dedi ki: “Be Muhtesip, beni bırak da yürü işine. Çıplak adamdan rehin alabilir misin sen?
-
گر مرا خود قوت رفتن بدی ** خانهی خود رفتمی وین کی شدی
- Eğer benim yürümeye kuvvetim olsaydı burada yatar mıydım. Evime giderdim.
-
من اگر با عقل و با امکانمی ** همچو شیخان بر سر دکانمی
- Eğer benim de aklım olsaydı, imkânını bulsaydım şeyhler gibi dükkân başında bulunurdum.”
-
دوم بار در سخن کشیدن سایل آن بزرگ را تا حال او معلوم تر گردد
- Adam’ın halini anlamak için o ulu zatı ikinci defa olarak konuşturması
-
گفت آن طالب که آخر یک نفس ** ای سواره بر نی این سو ران فرس 2400
- O, büyük adamın ahvalini öğrenmek isteyen adam “ Ey sopayı at edinip binen atlı, bir an için olsun atını bu tarafa sür dedi.
-
راند سوی او که هین زوتر بگو ** کاسب من بس توسن است و تند خو
- Adam, “Çabuk söyle, atım çok serkeştir, pek huyludur.
-
تا لگد بر تو نکوبد زود باش ** از چه میپرسی بیانش کن تو فاش
- Çabuk ol ki seni tepmesin. Ne soracaksan açıkça sor bakalım” diyerek sopasını o tarafa sürdü.
-
او مجال راز دل گفتن ندید ** زو برون شو کرد و در لاغش کشید
- Adam gönlündeki sırrı söylemeye imkân bulamadı. Ondan vazgeçip veliyi alaya aldı.
-
گفت میخواهم در این کوچه زنی ** کیست لایق از برای چون منی
- Dedi ki: “Bu sokakta oturan kadınlardan birini almak istiyorum. Benim gibi bir adama acaba hangisi lâyık?”
-
گفت سه گونه زناند اندر جهان ** آن دو رنج و این یکی گنج روان 2405
- Veli, “Dünyada üç türlü kadın vardır. İkisi zahmet ve mihnetten ibarettir, biri daimi bir hazinedir.
-
آن یکی را چون بخواهی کل تراست ** و آن دگر نیمی ترا نیمی جداست
- Onu alırsan tamamıyla senin olur. İkincisinin yarısı senin olur, yarısı senden ayrı kalır.
-
و آن سوم هیچ او ترا نبود بدان ** این شنودی دور شو رفتم روان
- Üçüncü ise hiç sana mal olmaz. Bunu duydun ya. Hadi şimdi yürü, ben gidiyorum.