-
او بسوی سفل میراند فرس ** گر چه سوی علو جنباند جرس
- Çanı yukarılarda çalınsa, Çan sesi yukarılardan gelse bile atını aşağıya doğru sürüp durur.!
-
از علمهای گدایان ترس چیست ** کان علمها لقمهی نان را رهی است
- Yoksulların âlemlerinden korkulur mu? O âlemler lokma elde etmek için bir yoldur.
-
ترسیدن کودک از آن شخص صاحب جثه و گفتن آن شخص که ای کودک مترس که من نامردم
- Oğlanın iriyarı adamdan korkması, Adamın ”Korkma çocuğum, ben er değilim” demesi
-
کنگ زفتی کودکی را یافت فرد ** زرد شد کودک ز بیم قصد مرد 3155
- Bir iri adam bir oğlanı ele geçirdi. Bu adam bana kast eder diye çocuğun yüzü sarardı.
-
گفت ایمن باش ای زیبای من ** که تو خواهی بود بر بالای من
- Adam dedi ki “ Güzelim, emin ol, sen benim üstüme bineceksin.
-
من اگر هولم مخنث دان مرا ** همچو اشتر بر نشین میران مرا
- Ben korkunç görünsem de aldırış etme, bil ki ben bir ibneyim. Deveye biner gibi bin üstüme, sür”
-
صورت مردان و معنی این چنین ** از برون آدم درون دیو لعین
- İnsanların suretleriyle manaları da işte böyledir. Dışardan adam görünürler, içerden melûn Şeytan!
-
آن دهل را مانی ای زفت چو عاد ** که بر او آن شاخ را میکوفت باد
- Ey Âd gibi ipiri adam, sen rüzgârın tesiriyle dalın vurduğu davula benziyorsun.
-
روبهی اشکار خود را باد داد ** بهر طبلی همچو خیک پر ز باد 3160
- Tilki, hava ile dolu tulum gibi bir davul yüzünden avını yele verdi.
-
چون ندید اندر دهل او فربهی ** گفت خوکی به ازین خیک تهی
- Davulda bir can olmadığını, içinin hava dolu olduğunu görünce dedi ki: “ Domuz bile şu bomboş tulumdan yeğ!”
-
روبهان ترسند ز آواز دهل ** عاقلش چندان زند که لا تقل
- Davul sesinden tilkiler korkar, fakat akıllı kişi onu öyle döver ki deme gitsin!
-
قصهی تیر اندازی و ترسیدن او از سواری که در بیشه میرفت
- Ormana dalan süvariden korkan okçu
-
یک سواری با سلاح و بس مهیب ** میشد اندر بیشه بر اسبی نجیب
- Bir atlı cins ata binmiş, pür silâh, heybetle bir ormana dalmış, gidiyordu.
-
تیر اندازی به حکم او را بدید ** پس ز خوف او کمان را در کشید
- Usta bir okçu görüp korkarak yayını çekti.
-
تا زند تیری سوارش بانگ زد ** من ضعیفم گر چه زفت استم جسد 3165
- Onu vurmak isterken atlı bağırdı: “Ben cüssece iriyim ama hakikatte zayıf bir adamım.
-
هان و هان منگر تو در زفتی من ** که کمم در وقت جنگ از پیر زن
- Sakın benim iriliğime bakma, savaş zamanı kocakarıdan da aşağıyım.”
-
گفت رو که نیک گفتی ور نه نیش ** بر تو میانداختم از ترس خویش
- Okçu “haydi git, iyi ki söyledin, yoksa korkumdan seni vuracaktım” dedi.
-
بس کسان را کالت پیکار کشت ** بیرجولیت چنان تیغی به مشت
- Nice adamlar vardır ki erkek olmadıklarından ellerinde kılıç olduğu halde karşıdakini silâhla tepelenmişlerdir.
-
گر بپوشی تو سلاح رستمان ** رفت جانت چون نباشی مرد آن
- Rüstemlerin silâhını bile kuşansan ehli olmadıktan sonra canından olursun.
-
جان سپر کن تیغ بگذار ای پسر ** هر که بیسر بود از این شه برد سر 3170
- Oğul, kılıcı bırak da can siperini ele al. Bu padişahtan ancak başsız olan başını kurtarır.
-
آن سلاحت حیله و مکر تو است ** هم ز تو زایید و هم جان تو خست
- Senin silâhın; hilen, düzenindir. Hem senden doğar hem canına kast eder.
-
چون نکردی هیچ سودی زین حیل ** ترک حیلت کن که پیش آید دول
- Bu hilelerden mademki bir fayda elde edemedin, hileyi bırak da devletlere kavuşasın.
-
چون که یک لحظه نخوردی بر ز فن ** ترک فن گو میطلب رب المنن
- Mademki hileden bir meyve elde edip yiyemedin, bırak hileyi, Allah’ı ara!
-
چون مبارک نیست بر تو این علوم ** خویشتن گولی کن و بگذر ز شوم
- Bu bilgiler, sana mademki kutlu değil, kendini ahmak yerine koy, şom şeyi terk et!
-
چون ملایک گو که لا علم لنا ** یا الهی غیر ما علمتنا 3175
- Melekler gibi “Allah’ım, bizim bilgimiz, ancak senin bildirdiğin bilgidir, başka bir şey bilmiyoruz” de!
-
قصهی اعرابی و ریگ در جوال کردن و ملامت کردن آن فیلسوف او را
- Bedevinin çuvala kum doldurması ve filozofun onu kınaması
-
یک عرابی بار کرده اشتری ** دو جوال زفت از دانه پری
- Bir bedevi, devesine iki dolu çuval yüklemiş, birisi onu lâfa tuttu.
-
او نشسته بر سر هر دو جوال ** یک حدیث انداز کرد او را سؤال
- Vatanından sorup konuşturdu ve o suallerle bir hayli inciler deldi.