English    Türkçe    فارسی   

2
3437-3461

  • اشتر از چستی که با او شد روان ** موش غره شد که هستم پهلوان‏
  • Deve, tabiatındaki mülayimlik yüzünden onunla beraber yürümeye koyuldu. Fare “Ben, ne de pehlivan, ne de yiğit ermişim” diye gurura düştü.

  • بر شتر زد پرتو اندیشه‏اش ** گفت بنمایم ترا تو باش خوش‏
  • Düşüncesinin ışığı deveye aksetti. “Hele hoşindi. Ben sana gösteririm!” dedi.

  • تا بیامد بر لب جوی بزرگ ** کاندر او گشتی زبون پیل سترگ‏
  • Gide, gide bir büyük ırmak kenarına geldiler. Öyle büyük, öyle derindi ki ulu bir fil bile o ırmakta zebun olurdu.

  • موش آن جا ایستاد و خشک گشت ** گفت اشتر ای رفیق کوه و دشت‏ 3440
  • Fare orada duru, kaskatı kesildi. Deve “Ey dağda, ovada bana arkadaş olan,

  • این توقف چیست حیرانی چرا ** پا بنه مردانه اندر جو در آ
  • Bu duraklama ne, niye şaşırdın? Irmağa ercesine ayak bas, gir suya!

  • تو قلاووزی و پیش آهنگ من ** در میان ره مباش و تن مزن‏
  • Sen kılavuzsun, benim öncümsün. Yol ortasında durup susma” dedi.

  • گفت این آب شگرف است و عمیق ** من همی‏ترسم ز غرقاب ای رفیق‏
  • Fare dedi ki: “Bu su, pek büyük, pek derin bir su. Arkadaş, ben boğulmaktan korkuyorum.”

  • گفت اشتر تا ببینم حد آب ** پا در او بنهاد آن اشتر شتاب‏
  • Deve “Hele bir göreyim, ne kadarmış bu su?” deyip hemen ayağını attı.

  • گفت تا زانوست آب ای کور موش ** از چه حیران گشتی و رفتی ز هوش‏ 3445
  • Dedi ki: “A kör sıçan, su diz boyuymuş. A hayvanların kusuru, neden şaşırdın?”

  • گفت مور تست و ما را اژدهاست ** که ز زانو تا به زانو فرق‏هاست‏
  • Fare, “Sana karınca ama bize ejderha! Dizden dize fark var.

  • گر ترا تا زانو است ای پر هنر ** مر مرا صد گز گذشت از فرق سر
  • Ey hünerli deve, sana diz boyu ama benim tepemden yüz arşın geçer.” dedi.

  • گفت گستاخی مکن بار دگر ** تا نسوزد جسم و جانت زین شرر
  • Deve dedi ki: “ Öyleyse bir daha küstahlık etme de cismin, canın yanıp yakılmasın.

  • تو مری با مثل خود موشان بکن ** با شتر مر موش را نبود سخن‏
  • Sen, kendin gibi farelerle boy ölçüş. Deveyle sıçanın sözü yoktur.”

  • گفت توبه کردم از بهر خدا ** بگذران زین آب مهلک مر مرا 3450
  • Fare, “Tövbe ettim, Allah hakkı için beni bu helâk edici sudan geçir.” dedi.

  • رحم آمد مر شتر را گفت هین ** برجه و بر کودبان من نشین‏
  • Deve acıdı, “Haydi hörgücüme sıçra, otur.

  • این گذشتن شد مسلم مر مرا ** بگذرانم صد هزاران چون ترا
  • Bu geçiş, benim işim. Seni de, senin gibi yüzlercesini de geçiririm” dedi.

  • چون پیمبر نیستی پس رو به راه ** تا رسی از چاه روزی سوی جاه‏
  • Mademki peygamber değilsin, yola düş de günün birin de kuyudan kurtulup yüce bir makama erişesin.

  • تو رعیت باش چون سلطان نه‏ای ** خود مران چون مرد کشتیبان نه‏ای‏
  • Sultan değilsen yürü, riayet ol. Kaptan değilsen gemiyi öyle alabildiğine yürütme.

  • چون نه‏ای کامل دکان تنها مگیر ** دست‏خوش می‏باش تا گردی خمیر 3455
  • Ticarette kâmil değilsen yalnız başına dükkân açma; yoğrulup kemale gelinceye dek birisinin hükmü altına gir.

  • أنصتوا را گوش کن خاموش باش ** چون زبان حق نگشتی گوش باش‏
  • “Susun, dinleyin” emrini işit, sükût et. Mademki Allah dili olamadın, kulak kesil.

  • ور بگویی شکل استفسار گو ** با شهنشاهان تو مسکین‏وار گو
  • Söylersen bile sual tarzında söz söyle. Padişahlar padişahıyla edepli konuş!

  • ابتدای کبر و کین از شهوت است ** راسخی شهوتت از عادت است‏
  • Kibir ve kinin başlangıcı şehvettendir. Şehvetinin yerleşip kuvvetlenmesi de itiyat yüzündendir.

  • چون ز عادت گشت محکم خوی بد ** خشم آید بر کسی کت واکشد
  • Kötü huy, âdet edindiğinden dolayı sağlamlaşır, yerleşir. Seni ondan vazgeçirmek isteyene kızarsın.

  • چون که تو گل خوار گشتی هر که او ** واکشد از گل ترا باشد عدو 3460
  • Toprak yemeye alışırsan kim seni bundan menetmeye kalkışırsa onu düşman sayarsın.

  • بت پرستان چون که خو با بت کنند ** مانعان راه بت را دشمنند
  • Puta tapanlar, bu tapmayı huy edindiklerinden men edenlere düşman olmuşlardır.