-
آن یکی تا کعبه حافی میرود ** و آن یکی تا مسجد از خود میشود
- Birisi, ta Kâbe’ye kadar yaya gider, öbürü mescide varıncaya kadar kendisinden geçer.
-
آن یکی در پاکبازی جان بداد ** وین یکی جان کند تا یک نان بداد
- Birisi o kadar cömerttir ki gönlü bulanmadan canını bile verir, öbürü bir dilim ekmek verebilmek için can çekişir.
-
این وسط در با نهایت میرود ** که مرا آن را اول و آخر بود 3540
- Bu orta halli oluş, sona göredir; önü, sonu olan şeye nispetledir.
-
اول و آخر بباید تا در آن ** در تصور گنجد اوسط یا میان
- Bir şeyde evvel, âhir olmalı ki ortası tasavvur edilebilsin.
-
بینهایت چون ندارد دو طرف ** کی بود او را میانه منصرف
- Sonsuz şeyin önü, sonu nasıl olur… Önü, sonu olmayanın ortası nasıl bulunur?
-
اول و آخر نشانش کس نداد ** گفت لو کان له البحر مداد
- Allah, “Deniz mürekkep olsa biterdi de Rabbimin kelimeleri bitmezdi” dedi. Kimse Allah tecellisinin evvelini, âhirini göremedi.
-
هفت دریا گر شود کلی مداد ** نیست مر پایان شدن را هیچ امید
- Hatta yedi deniz, tamamıyla mürekkep olsa gene biteceğini umma.
-
باغ و بیشه گر بود یک سر قلم ** زین سخن هرگز نگردد هیچ کم 3545
- Bağ, orman baştanbaşa kalem olsa bu söz, yine eksilmez.
-
آن همه حبر و قلم فانی شود ** وین حدیث بیعدد باقی بود
- O mürekkebin, o kalemlerin hepsi biter de sonu olmayan bu söz yine kalır.
-
حالت من خواب را ماند گهی ** خواب پندارد مر آن را گمرهی
- Benim halim uyuyan adamın haline benzer. Gören sapık, beni uyuyor sanıyor.
-
چشم من خفته دلم بیدار دان ** شکل بیکار مرا بر کار دان
- Hâlbuki bil ki gözüm uyur, gönlüm uyanıktır. Bil ki işsiz güçsüz gibi duruyorum ama işimde var, gücüm de!
-
گفت پیغمبر که عینای تنام ** لا ینام قلبی عن رب الأنام
- Peygamber “Gözlerim uyur ama Allah lütfuyla kalbim uyumaz” dedi.
-
چشم تو بیدار و دل خفته به خواب ** چشم من خفته دلم در فتح باب 3550
- Senin gözün açık, kalbin uyuyor; benim gözüm uyuyor, gönlüme kapı açılmış!
-
مر دلم را پنج حس دیگر است ** حس دل را هر دو عالم منظر است
- Gönlün ayrı beş duygusu var, gönül duygusuna iki cihan da pencere.
-
تو ز ضعف خود مکن در من نگاه ** بر تو شب بر من همان شب چاشتگاه
- Sen, kendi zayıflığınla bana bakma… Sana gece çağı ama o gece, bana kuşluk vakti.
-
بر تو زندان بر من آن زندان چو باغ ** عین مشغولی مرا گشته فراغ
- Sana zindan, fakat o zindan bana bahçe gibi. Meşguliyetin ta kendisi bana istirahat hali.
-
پای تو در گل مرا گل گشته گل ** مر ترا ماتم مرا سور و دهل
- Senin ayağın balçıkta, bana balçık gül kesilmiş... Sana yas, bana düğün, dernek davul zurna!
-
در زمینم با تو ساکن در محل ** میدوم بر چرخ هفتم چون زحل 3555
- Seninle yeryüzünde oturup duruyorum ama Zuhal yıldızı gibi yedinci kat göğün üstünde koşup durmaktayım.
-
همنشینت من نیم سایهی من است ** برتر از اندیشهها پایهی من است
- Seninle oturan ben değilim, benim gölgem. Mertebem, düşüncelerden üstün.
-
ز انکه من ز اندیشهها بگذشتهام ** خارج اندیشه پویان گشتهام
- Çünkü ben düşüncelerden, vesveselerden geçtim, onların dışında koşup gezmekteyim.
-
حاکم اندیشهام محکوم نی ** ز انکه بنا حاکم آمد بر بنا
- Ben endişelere hâkimim, mahkûm değil. Usta, binaya hâkimdir.
-
جمله خلقان سخرهی اندیشهاند ** ز آن سبب خسته دل و غم پیشهاند
- Bütün halk, endişelere, vesveselere mahkûmdur. O yüzden hepsinin gönlü hasta, hepsi gamlı, gussalıdır.
-
قاصدا خود را به اندیشه دهم ** چون بخواهم از میانشان بر جهم 3560
- Onların arasından çıkıp kurtulmak istersem kendimi mahsustan endişeli gösteririm.
-
من چو مرغ اوجم اندیشه مگس ** کی بود بر من مگس را دسترس
- Ben, yücelerde uçan bir kuşum, endişe sinek! Sinek nasıl olurda beni elde edebilir?
-
قاصدا زیر آیم از اوج بلند ** تا شکسته پایگان بر من تنند
- Ayakları kırık olanlar da benimle buluşsunlar, konuşsunlar diye göğün yücelerinden kasten aşağıya inerim.