-
از نزاع ترک و رومی و عرب ** حل نشد اشکال انگور و عنب
- Türk, Rum ve Arabın kavgasından engûr ve inep şüphelerine düşmekten başka bir şey çıkmaz.
-
تا سلیمان لسین معنوی ** در نیاید بر نخیزد این دوی
- Manevi dilleri bilen Süleyman gelmedikçe bu ikilik kalkmaz.
-
جمله مرغان منازع بازوار ** بشنوید این طبل باز شهریار
- Kavgacı kuşlar, hepiniz doğan gibi şehriyarın şu davulunu duyun!
-
ز اختلاف خویش سوی اتحاد ** هین ز هر جانب روان گردید شاد
- Aranızdaki ihtilâfı bırakın da ruhunuzu her yandan şâdedin.
-
حیث ما کنتم فولوا وجهکم ** نحوه هذا الذی لم ینهکم 3745
- Nerede olursanız olun, yüzünüzü o tarafa dönün. O Süleyman, sizi kendine teveccühten men etmedi ki.
-
کور مرغانیم و بس ناساختیم ** کان سلیمان را دمی نشناختیم
- Fakat kör kuşlarız, terbiyeden hayli uzağız. O Süleyman’ı bir an bile tanımadık gitti!
-
همچو جغدان دشمن بازان شدیم ** لاجرم واماندهی ویران شدیم
- Baykuşlar gibi doğanlara düşmanız, hulâsa viranelerde kalmışız.
-
میکنیم از غایت جهل و عما ** قصد آزار عزیزان خدا
- Bilgisizliğimiz, körlüğümüz son derecede. Bu yüzden de Allah azizlerini incitmeye kastediyoruz.
-
جمع مرغان کز سلیمان روشنند ** پر و بال بیگنه کی بر کنند
- Süleyman’dan aydınlanan kuşlar, nasıl olur da suçsuz, sebepsiz bir kuşun kanadını yolarlar?
-
بلکه سوی عاجزان چینه کشند ** بیخلاف و کینه آن مرغان خوشند 3750
- Kanadını yolmak şöyle dursun, onlar, âcizlere yem verirler. O kuşlarda aykırılık ve kin yoktur. Hoş kuştur onlar, hoş kuş!
-
هدهد ایشان پی تقدیس را ** میگشاید راه صد بلقیس را
- Onların hüthüteleri kutlulamak üzere yüzlerce Belkıs’ın yolunu açar;
-
زاغ ایشان گر به صورت زاغ بود ** باز همت آمد و ما زاغ بود
- Kargaları surette kargadır, hakikatte himmet doğanı “Mâzâga” sırrına mazhardır onlar.
-
لکلک ایشان که لک لک میزند ** آتش توحید در شک میزند
- Leylekleri “lek, lek” der ama şüpheye birlik ateşini salar;
-
و آن کبوترشان ز بازان نشکهد ** باز سر پیش کبوترشان نهد
- Güvercinleri, doğanlardan korkmaz. Hatta doğan, o güvercinlerin önünde baş kor.
-
بلبل ایشان که حالت آرد او ** در درون خویش گلشن دارد او 3755
- Bülbülleri, insana vecit ve halet verir; gülistanları, kendi gönüllerindedir.
-
طوطی ایشان ز قند آزاد بود ** کز درون قند ابد رویش نمود
- Duduları, şeker kaydında değildir. Ebedî şekeri, kendi içlerinde bulurlar.
-
پای طاوسان ایشان در نظر ** بهتر از طاوس پران دگر
- Tavusların ayakları bile, bakılsa, öbür tavusların kanatlarından daha güzel görünür.
-
منطق الطیران خاقانی صداست ** منطق الطیر سلیمانی کجاست
- Hakan kuşlarının kuru bir sesten ibaret kuşdilleri nerede, Süleyman kuşlarının söyledikleri kuşdili nerede?
-
تو چه دانی بانگ مرغان را همی ** چون ندیدهستی سلیمان را دمی
- Sen ne bilirsin kuşların seslerini? Bir an olsun Süleyman’ı görmedin ki!
-
پر آن مرغی که بانگش مطرب است ** از برون مشرق است و مغرب است 3760
- İnsana sesi neşe veren o kuşun kanadı meşrıktan da hariç, mağripten de.
-
هر یک آهنگش ز کرسی تاثری است ** وز ثری تا عرش در کر و فری است
- Her ahengi, Kürsi’den ta yere kadar bütün âlemi doldurur. Azameti yeryüzünden Arşa kadar bütün cihanı istilâ eder.
-
مرغ کاو بیاین سلیمان میرود ** عاشق ظلمت چو خفاشی بود
- Bu Süleyman’a uymayan kuş, karanlığa âşıktır. Yarasaya benzer.
-
با سلیمان خو کن ای خفاش رد ** تا که در ظلمت نمانی تا ابد
- Ey kötü yarasa, Süleyman’a alış da ebediyen zulmette kalma.
-
یک گزی ره که بدان سو میروی ** همچو گز قطب مساحت میشوی
- Oraya doğru bir arşın gitsen arşın gibi ölçü kutbu kesilir, her tarafı ölçer biçersin.
-
و انکه لنگ و لوک آن سو میجهی ** از همه لنگی و لوکی میرهی 3765
- Irgalaya bocalaya topal, topal bile olsa o tarafa sıçradın mı topallıktan da kurtulursun, sakatlıktan da!
-
قصهی بط بچگان که مرغ خانگی پروردشان
- Tavuktan çıkan kaz palazları