-
سگ نهای بر استخوان چون عاشقی ** دیوچهوار از چه بر خون عاشقی
- Köpek değilsen neden kemiğe âşıksın, sülük gibi neden kanı seviyorsun?
-
آن چه چشم است آن که بیناییش نیست ** ز امتحانها جز که رسواییش نیست
- O ne biçim gözdür ki görmez, sınamalarda ancak rüsvay olur!
-
سهو باشد ظنها را گاه گاه ** این چه ظن است این که کور آمد ز راه
- Zanlarda bazen hata olur; fakat bu ne biçim zandır ki yoldan kör olarak gelmektedir!
-
دیده آ بر دیگران نوحهگری ** مدتی بنشین و بر خود میگری
- Ey başkalarına ağlayan göz, gel, bir müddetçik otur da kendine ağla!
-
ز ابر گریان شاخ سبز و تر شود ** ز آنکه شمع از گریه روشنتر شود 480
- Dal, ağlayan buluttan yeşerir, tazeleşir. Çünkü mum, ağlamakla daha aydın bir hale gelir.
-
هر کجا نوحه کنند آن جا نشین ** ز آنکه تو اولیتری اندر حنین
- Nerde ağlıyorlarsa orda otur, çünkü sen, ağlamaya daha lâyıksın!
-
ز آن که ایشان در فراق فانیاند ** غافل از لعل بقای کانیاند
- EKSIK
-
ز آن که بر دل نقش تقلید است بند ** رو به آب چشم بندش را برند
- Çünkü gönülde taklit nakşı var; yürü bendini gözyaşıyla yık!
-
ز آن که تقلید آفت هر نیکویی است ** که بود تقلید اگر کوه قوی است
- Taklit, her iyiliğin afetidir. Sağlam bir dağ bile hakikatte samandan ibarettir.
-
گر ضریری لمترست و تیز خشم ** گوشت پارهش دان چو او را نیست چشم 485
- Köre; kuvvetli ve tez kızar olsa bile bir et parçasıdır, gözü yok!
-
گر سخن گوید ز مو باریکتر ** آن سرش را ز آن سخن نبود خبر
- Kıldan ince söz söylese bile gönlünün, o sözden haberi olmaz.
-
مستیی دارد ز گفت خود و لیک ** از بر وی تا به می راهی است نیک
- Kendi sözüyle sarhoş olur ama onunla şarap arasında ne kadar yol var!
-
همچو جوی است او نه او آبی خورد ** آب از او بر آب خواران بگذرد
- Irmağa benzer, su içemez ki. Su, arktan su içecekler için akıp gider.
-
آب در جو ز آن نمیگیرد قرار ** ز آن که آن جو نیست تشنه و آب خوار
- Onun içindir ki su, arkta durmaz; su susamış değildir ki, su içemez ki!
-
همچو نایی نالهی زاری کند ** لیک بیگار خریداری کند 490
- Taklide düşen ney gibi feryat eder ama ancak o feryadı dinlemek isteyen için.
-
نوحهگر باشد مقلد در حدیث ** جز طمع نبود مراد آن خبیث
- Mukallit, söz söylerken ağlasa bile habîsin maksadı, ancak tamahtır.
-
نوحهگر گوید حدیث سوزناک ** لیک کو سوز دل و دامان چاک
- Ağlar da yanık sözler söyler. Fakat kendisinde yanan yürek nerde, yırtılan etek nerde?
-
از محقق تا مقلد فرقهاست ** کاین چو داود است و آن دیگر صداست
- Muhakkikle mukallit arasında çok fark vardır. Bu Davut gibidir, öbürü ses gibi!
-
منبع گفتار این سوزی بود ** و آن مقلد کهنه آموزی بود
- Bunun sözleri yanıklıktan doğar, öbürüyse söylenmiş köhne sözleri belleyip nakleder.
-
هین مشو غره بدان گفت حزین ** بار بر گاو است و بر گردون حنین 495
- Kendine gel, kendine! O hüzünlü sözlere kapılma. Öküzün üstünde yük var, kağnı da feryat edip ağlıyor!
-
هم مقلد نیست محروم از ثواب ** نوحهگر را مزد باشد در حساب
- Ama mukallit da sevaptan mahrum değildir. Hesaba gelince ağlayıcıya da para verirler.
-
کافر و مومن خدا گویند لیک ** در میان هر دو فرقی هست نیک
- Kâfir de Allah der, mümin de. Fakat ikisinin arasında adamakıllı fark var.
-
آن گدا گوید خدا از بهر نان ** متقی گوید خدا از عین جان
- O yoksul, ekmek için Allah der, haramdan çekinense candan, gönülden.
-
گر بدانستی گدا از گفت خویش ** پیش چشم او نه کم ماندی نه پیش
- Eğer yoksul, söylediği sözü bilseydi, gözünde ne az kalırdı ne çok!
-
سالها گوید خدا آن نان خواه ** همچو خر مصحف کشد از بهر کاه 500
- Ekmek isteyen yıllardır Allah der, fakat saman için Mushaf taşıyan eşeğe benzer.