English    Türkçe    فارسی   

2
483-507

  • ز آن که بر دل نقش تقلید است بند ** رو به آب چشم بندش را برند
  • Çünkü gönülde taklit nakşı var; yürü bendini gözyaşıyla yık!

  • ز آن که تقلید آفت هر نیکویی است ** که بود تقلید اگر کوه قوی است‏
  • Taklit, her iyiliğin afetidir. Sağlam bir dağ bile hakikatte samandan ibarettir.

  • گر ضریری لمترست و تیز خشم ** گوشت پاره‏ش دان چو او را نیست چشم‏ 485
  • Köre; kuvvetli ve tez kızar olsa bile bir et parçasıdır, gözü yok!

  • گر سخن گوید ز مو باریکتر ** آن سرش را ز آن سخن نبود خبر
  • Kıldan ince söz söylese bile gönlünün, o sözden haberi olmaz.

  • مستیی دارد ز گفت خود و لیک ** از بر وی تا به می راهی است نیک‏
  • Kendi sözüyle sarhoş olur ama onunla şarap arasında ne kadar yol var!

  • همچو جوی است او نه او آبی خورد ** آب از او بر آب خواران بگذرد
  • Irmağa benzer, su içemez ki. Su, arktan su içecekler için akıp gider.

  • آب در جو ز آن نمی‏گیرد قرار ** ز آن که آن جو نیست تشنه و آب خوار
  • Onun içindir ki su, arkta durmaz; su susamış değildir ki, su içemez ki!

  • همچو نایی ناله‏ی زاری کند ** لیک بیگار خریداری کند 490
  • Taklide düşen ney gibi feryat eder ama ancak o feryadı dinlemek isteyen için.

  • نوحه‏گر باشد مقلد در حدیث ** جز طمع نبود مراد آن خبیث‏
  • Mukallit, söz söylerken ağlasa bile habîsin maksadı, ancak tamahtır.

  • نوحه‏گر گوید حدیث سوزناک ** لیک کو سوز دل و دامان چاک‏
  • Ağlar da yanık sözler söyler. Fakat kendisinde yanan yürek nerde, yırtılan etek nerde?

  • از محقق تا مقلد فرق‏هاست ** کاین چو داود است و آن دیگر صداست‏
  • Muhakkikle mukallit arasında çok fark vardır. Bu Davut gibidir, öbürü ses gibi!

  • منبع گفتار این سوزی بود ** و آن مقلد کهنه آموزی بود
  • Bunun sözleri yanıklıktan doğar, öbürüyse söylenmiş köhne sözleri belleyip nakleder.

  • هین مشو غره بدان گفت حزین ** بار بر گاو است و بر گردون حنین‏ 495
  • Kendine gel, kendine! O hüzünlü sözlere kapılma. Öküzün üstünde yük var, kağnı da feryat edip ağlıyor!

  • هم مقلد نیست محروم از ثواب ** نوحه‏گر را مزد باشد در حساب‏
  • Ama mukallit da sevaptan mahrum değildir. Hesaba gelince ağlayıcıya da para verirler.

  • کافر و مومن خدا گویند لیک ** در میان هر دو فرقی هست نیک‏
  • Kâfir de Allah der, mümin de. Fakat ikisinin arasında adamakıllı fark var.

  • آن گدا گوید خدا از بهر نان ** متقی گوید خدا از عین جان‏
  • O yoksul, ekmek için Allah der, haramdan çekinense candan, gönülden.

  • گر بدانستی گدا از گفت خویش ** پیش چشم او نه کم ماندی نه پیش‏
  • Eğer yoksul, söylediği sözü bilseydi, gözünde ne az kalırdı ne çok!

  • سالها گوید خدا آن نان خواه ** همچو خر مصحف کشد از بهر کاه‏ 500
  • Ekmek isteyen yıllardır Allah der, fakat saman için Mushaf taşıyan eşeğe benzer.

  • گر بدل در تافتی گفت لبش ** ذره ذره گشته بودی قالبش‏
  • Dudağındaki gönlünden doğsa, gönlünü aydınlatsaydı bedeni zerre zerre olurdu.

  • نام دیوی ره برد در ساحری ** تو به نام حق پشیزی می‏بری‏
  • Şeytan’ın adı büyü yapmaya yara, sen de Allah adıyla mangır elde edersin!

  • خاریدن روستایی در تاریکی شیر را به گمان آن که گاو اوست
  • Köylünün karanlıkta öküz sanıp aslanı okşaması

  • روستایی گاو در آخر ببست ** شیر گاوش خورد و بر جایش نشست‏
  • Köylünün biri, öküzünü ahıra bağlamıştı. Aslan gelip öküzü yedi, yerine geçip oturdu.

  • روستایی شد در آخر سوی گاو ** گاو را می‏جست شب آن کنج کاو
  • Köylü geceleyin ahıra gidip köşeye, bucağa el atarak öküzü aramaya koyuldu.

  • دست می‏مالید بر اعضای شیر ** پشت و پهلو گاه بالا گاه زیر 505
  • Elini aslana sürmekte, sırtını yağrısını yukarı aşağı okşamaktaydı.

  • گفت شیر ار روشنی افزون شدی ** زهره‏اش بدریدی و دل خون شدی‏
  • Aslan “ Aydınlık olaydı ödü patlar, yüreği kan kesilirdi.

  • این چنین گستاخ ز آن می‏خاردم ** کاو درین شب گاو می‏پنداردم‏
  • Fakat şimdi pervasızca beni okşuyor, kaşıyor. Çünkü gece vakti beni öküz sanıyor demekteydi.