English    Türkçe    فارسی   

2
494-518

  • منبع گفتار این سوزی بود ** و آن مقلد کهنه آموزی بود
  • Bunun sözleri yanıklıktan doğar, öbürüyse söylenmiş köhne sözleri belleyip nakleder.

  • هین مشو غره بدان گفت حزین ** بار بر گاو است و بر گردون حنین‏ 495
  • Kendine gel, kendine! O hüzünlü sözlere kapılma. Öküzün üstünde yük var, kağnı da feryat edip ağlıyor!

  • هم مقلد نیست محروم از ثواب ** نوحه‏گر را مزد باشد در حساب‏
  • Ama mukallit da sevaptan mahrum değildir. Hesaba gelince ağlayıcıya da para verirler.

  • کافر و مومن خدا گویند لیک ** در میان هر دو فرقی هست نیک‏
  • Kâfir de Allah der, mümin de. Fakat ikisinin arasında adamakıllı fark var.

  • آن گدا گوید خدا از بهر نان ** متقی گوید خدا از عین جان‏
  • O yoksul, ekmek için Allah der, haramdan çekinense candan, gönülden.

  • گر بدانستی گدا از گفت خویش ** پیش چشم او نه کم ماندی نه پیش‏
  • Eğer yoksul, söylediği sözü bilseydi, gözünde ne az kalırdı ne çok!

  • سالها گوید خدا آن نان خواه ** همچو خر مصحف کشد از بهر کاه‏ 500
  • Ekmek isteyen yıllardır Allah der, fakat saman için Mushaf taşıyan eşeğe benzer.

  • گر بدل در تافتی گفت لبش ** ذره ذره گشته بودی قالبش‏
  • Dudağındaki gönlünden doğsa, gönlünü aydınlatsaydı bedeni zerre zerre olurdu.

  • نام دیوی ره برد در ساحری ** تو به نام حق پشیزی می‏بری‏
  • Şeytan’ın adı büyü yapmaya yara, sen de Allah adıyla mangır elde edersin!

  • خاریدن روستایی در تاریکی شیر را به گمان آن که گاو اوست
  • Köylünün karanlıkta öküz sanıp aslanı okşaması

  • روستایی گاو در آخر ببست ** شیر گاوش خورد و بر جایش نشست‏
  • Köylünün biri, öküzünü ahıra bağlamıştı. Aslan gelip öküzü yedi, yerine geçip oturdu.

  • روستایی شد در آخر سوی گاو ** گاو را می‏جست شب آن کنج کاو
  • Köylü geceleyin ahıra gidip köşeye, bucağa el atarak öküzü aramaya koyuldu.

  • دست می‏مالید بر اعضای شیر ** پشت و پهلو گاه بالا گاه زیر 505
  • Elini aslana sürmekte, sırtını yağrısını yukarı aşağı okşamaktaydı.

  • گفت شیر ار روشنی افزون شدی ** زهره‏اش بدریدی و دل خون شدی‏
  • Aslan “ Aydınlık olaydı ödü patlar, yüreği kan kesilirdi.

  • این چنین گستاخ ز آن می‏خاردم ** کاو درین شب گاو می‏پنداردم‏
  • Fakat şimdi pervasızca beni okşuyor, kaşıyor. Çünkü gece vakti beni öküz sanıyor demekteydi.

  • حق همی‏گوید که ای مغرور کور ** نه ز نامم پاره پاره گشت طور
  • Hak da “Ey mağrur kör, Tur dağı benim adımdan paramparça olmadı mı?

  • که لو انزلنا کتابا للجبل ** لانصدع ثم انقطع ثم ارتحل‏
  • Eğer biz kitabımızı dağa indirseydik dağ parçalanır, yerinden kopar, başka bir yere göçerdi.

  • از من ار کوه احد واقف بدی ** پاره گشتی و دلش پر خون شدی‏ 510
  • Eğer Uhud Dağı, beni anlasaydı o dağdan ırmak, ırmak kan akardı.” deyip duruyor,

  • از پدر وز مادر این بشنیده‏ای ** لاجرم غافل در این پیچیده‏ای‏
  • Sen bu adı babandan, anandan işittin de onun için bu ada gafilce yapıştın.

  • گر تو بی‏تقلید از این واقف شوی ** بی‏نشان از لطف چون هاتف شوی‏
  • Bu sırrı taklitsiz anlasan Allah lütfuyla nişansız bir hale gelir, hâtife benzersin.

  • بشنو این قصه پی تهدید را ** تا بدانی آفت تقلید را
  • Tehdit için söyleyeceğimiz şu hikâyeyi duy da taklidin zararını bil!

  • فروختن صوفیان بهیمه‏ی مسافر را جهت سماع
  • Sofilerin, sema için konuğun eşeğini satmaları

  • صوفیی در خانقاه از ره رسید ** مرکب خود برد و در آخر کشید
  • Bir sofi yoldan gelip bir tekkeye misafir oldu. Eşeğini götürüp ahıra çekti.

  • آب کش داد و علف از دست خویش ** نه چنان صوفی که ما گفتیم پیش‏ 515
  • Eliyle sucağızını, yemceğizini verdi. Bundan önce söylediğimiz hikâyedeki gibi yapmadı.

  • احتیاطش کرد از سهو و خباط ** چون قضا آید چه سود است احتیاط
  • İhtiyatlı davrandı, fakat kaza gelince ihtiyatın ne faydası olur?

  • صوفیان در جوع بودند و فقیر ** کاد فقر أن یعی کفرا یبیر
  • Sofiler, yok, yoksul kişilerdi. Yoksulluk, az kala helâk edici bir küfür ola yazdı.

  • ای توانگر که تو سیری هین مخند ** بر کجی آن فقیر دردمند
  • Ey zengin, sen toksun, sakın o dertli yoksulun aykırı hareketine gülme!