-
عکس چندان باید از یاران خوش ** که شوی از بحر بیعکس آب کش
- Dostlardan gelen akis, sen denizden akse muhtaç olmaksızın su almaya iktidar kesbedinceye kadar hoştur.
-
عکس کاول زد تو آن تقلید دان ** چون پیاپی شد شود تحقیق آن
- İlkönce gelen aksi taklit bil. Sonradan birbiri üstüne ve biteviye gelirse anla ki hakikîdir.
-
تا نشد تحقیق از یاران مبر ** از صدف مگسل نگشت آن قطره در
- Hakikî akse erişinceye kadar dostlardan ayrılma. Sedefi terk etme, o katra daha inci olmadı ki.
-
صاف خواهی چشم و عقل و سمع را ** بر دران تو پردههای طمع را
- Gözün, aklın ve kulağın saf olmasını istiyorsan o tamah perdelerini yırt.
-
ز انکه آن تقلید صوفی از طمع ** عقل او بر بست از نور و لمع 570
- Çünkü sofiyi yoldan çıkaran tamahtır. Yoldan çıkarır da sofinin hali tebah olur, ziyan içinde kalır.
-
طمع لوت و طمع آن ذوق و سماع ** مانع آمد عقل او را ز اطلاع
- Yemeğe, zevk ve sema’ya tamah ediş, hakikate akıl erdirmesine mani olur.
-
گر طمع در آینه برخاستی ** در نفاق آن آینه چون ماستی
- Ayna bir şeye tamah etseydi bizim gibi münafık olur, her şeyi olduğu gibi göstermezdi.
-
گر ترازو را طمع بودی به مال ** راست کی گفتی ترازو وصف حال
- Terazinin mala tamahı olsaydı tarttığını nasıl doğru tartardı?
-
هر نبیی گفت با قوم از صفا ** من نخواهم مزد پیغام از شما
- Her peygamber, kavmine açıkça “ Ben sizden peygamberlik için ücret istemiyorum.
-
من دلیلم حق شما را مشتری ** داد حق دلالیم هر دو سری 575
- Ben delilim, müşteriniz Allah’tır. Allah, benim tellâllığımı iki baştan da verdi.
-
چیست مزد کار من دیدار یار ** گر چه خود بو بکر بخشد چل هزار
- Benim ücretim dosta kavuşmaktır. Ebubekir kırk bin dinar verdi ama.
-
چل هزار او نباشد مزد من ** کی بود شبه شبه در عدن
- Onun kırk bini benim ücretim değil ki. Hiç boncuk, Aden incisine benzer mi?” demiştir.
-
یک حکایت گویمت بشنو به هوش ** تا بدانی که طمع شد بند گوش
- Bir hikâye söyleyeyim, can kulağıyla dinle de tamah, adamın kulağına nasıl perde oluyor, anla!
-
هر که را باشد طمع الکن شود ** با طمع کی چشم و دل روشن شود
- Kimde tamah varsa dili tutuk bir hale gelir. Nasıl olur da tamahla göz ve gönül aydınlanır, buna imkân var mı?
-
پیش چشم او خیال جاه و زر ** همچنان باشد که موی اندر بصر 580
- Tamahkâr adamın gözünün önünde makam ve altın hayali, gözdeki kıl gibidir.
-
جز مگر مستی که از حق پر بود ** گر چه بدهی گنجها او حر بود
- Fakat Hak’la dolu olan sarhoş bundan müstesna. Ona hazineler de versen yine hürdür.
-
هر که از دیدار برخوردار شد ** این جهان در چشم او مردار شد
- Sevgiliye kavuşma devletine eren kişinin gözünde bu dünya murdar bir şeyden ibarettir.
-
لیک آن صوفی ز مستی دور بود ** لاجرم در حرص او شب کور بود
- Fakat bu sarhoşluktan uzak olan sofi, nihayet hırs yüzünden nursuz, pirsiz bir hale gelir.
-
صد حکایت بشنود مدهوش حرص ** در نیاید نکتهای در گوش حرص
- Hırsa düşkün olan, yüzlerce hikâye dinler de haris kulağına girmez.
-
تعریف کردن منادیان قاضی مفلسی را گرد شهر
- Kadı tellâllarının, bir müflisi şehirde dolaştırarak halka bildirmeleri
-
بود شخصی مفلسی بیخان و مان ** مانده در زندان وبند بیامان 585
- Evsiz barksız, kimsiz, kimsesiz bir müflis vardır. Zindana düşmüş, amansız bağlara giriftar olmuştu.
-
لقمهی زندانیان خوردی گزاف ** بر دل خلق از طمع چون کوه قاف
- Bir bahane bulup zindandakilerin yiyeceklerini yerdi. Tamahı yüzünden halkın gönlüne Kafdağı gibi ağır gelmekteydi.
-
زهره نه کس را که لقمهی نان خورد ** ز انکه آن لقمهربا کاوش برد
- Şerrinden kimsenin bir lokma ekmek yemeye kudreti yoktu. Çünkü hemen ucundan tutup kapardı.
-
هر که دور از دعوت رحمان بود ** او گدا چشم است اگر سلطان بود
- Allah davetinden uzak olan, sultan bile olsa gözü açtır.
-
مر مروت را نهاده زیر پا ** گشته زندان دوزخی ز آن نان ربا
- O adam da mürüvveti ayakaltına almıştı. O lokma kapıcının yüzünden bir cehennem kesilmişti.
-
گر گریزی بر امید راحتی ** ز آن طرف هم پیشت آید آفتی 590
- Bir rahata kavuşurum ümidiyle nereye kaçsan orada önüne bir âfet çıkar.