English    Türkçe    فارسی   

2
869-893

  • که تو اهل نامه و رقعه بدی ** نه جلیس و یار و هم بقعه بدی‏
  • Çünkü seninle uzaktan konuşmak gerek. Benimle düşüp kalkamazsın, benimle bir yerde oturamazsın.

  • تا علاج آن دهان تو کنیم ** تو حبیب و ما طبیب پر فنیم‏ 870
  • Biraz ötede dur da senin o ağzını bir tedavi edelim. Sen güzelsin, ben de hünerli bir doktorum.

  • بهر کیکی نو گلیمی سوختن ** نیست لایق از تو دیده دوختن‏
  • Bir pire için yepyeni bir kilim yakılmaz ya. Sana da büsbütün göz yummak doğru değil.

  • با همه بنشین دو سه دستان بگو ** تا ببینم صورت عقلت نکو
  • Bütün ayıplarınla beraber otur, iki üç hikâye söyle de aklın nasıl bir göreyim” dedi.

  • آن ذکی را پس فرستاد او به کار ** سوی حمامی که رو خود را بخار
  • O zeki köleyi de “ Haydi git yıkanıp arın” diye hamama yolladı.

  • وین دگر را گفت خه تو زیرکی ** صد غلامی در حقیقت نه یکی‏
  • Huzurundaki köleye “Aferin, sen akıllı bir adamsın, Hakikatte yüz köle değersin, bir değil.

  • آن نه‏ای که خواجه‏تاش تو نمود ** از تو ما را سرد می‏کرد آن حسود 875
  • Kapı yoldaşın, hakkında kötü şeyler söyledi, fakat sen hiç de öyle değilsin. O hasetçi herif, az kalsın bizi senden soğutuyordu.

  • گفت او دزد و کژ است و کژنشین ** حیز و نامرد و چنان است و چنین‏
  • Senin hakkında, hırsızdır, doğru adam değildir, münasebetsiz hareketlerde bulunur, ahlâksızdır, lânettir, şöyledir, böyledir demişti.” Dedi.

  • گفت پیوسته بده ست او راست گو ** راست گویی من ندیده ستم چو او
  • Köle dedi ki: “ O daima doğru söyler. Onun gibi doğru sözlü adam görmedim.

  • راست گویی در نهادش خلقتی است ** هر چه گوید من نگویم تهمتی است‏
  • Doğru söyleme, yaradılışında vardır. Ne dese, aslı yok diyemem.

  • کژ ندانم آن نکو اندیش را ** متهم دارم وجود خویش را
  • O iyi düşünceli adamı ben kötü bilmem, kusuru üstüme alırım doğrusu.

  • باشد او در من ببیند عیبها ** من نبینم در وجود خود شها 880
  • Padişahım, olabilir ki o bende bazı ayıplar görmüştür de ben onları kendimde görememişimdir.

  • هر کسی گر عیب خود دیدی ز پیش ** کی بدی فارغ خود از اصلاح خویش‏
  • Herkes, önce kendi kusurunu görseydi halini ıslah etmekten gaflet eder miydi?

  • غافلند این خلق از خود ای پدر ** لاجرم گویند عیب همدگر
  • Halk kendisisinden gafildir babam gafil. Onun için birbirlerinin kusurunu görürler.

  • من نبینم روی خود را ای شمن ** من ببینم روی تو تو روی من‏
  • Ben kendi yüzümü göremem de senin yüzünü görürüm; sen de benim yüzümü görürsün.

  • آن کسی که او ببیند روی خویش ** نور او از نور خلقان است بیش‏
  • Kendi yüzünü görmeye muktedir olanın nuru, halkın nurundan artıktır.

  • گر بمیرد دید او باقی بود ** ز انکه دیدش دید خلاقی بود 885
  • O ölse bile nuru bakidir. Çünkü görüşü, Allah görüşüdür.

  • نور حسی نبود آن نوری که او ** روی خود محسوس بیند پیش رو
  • Kendi yüzünü, gözünün önünde apaçık bir surette gören nur, bildiğimiz nur değildir”.

  • گفت اکنون عیبهای او بگو ** آن چنان که گفت او از عیب تو
  • Padişah “Şimdi o senin ayıplarını söylediğin gibi sen de onun ayıplarını söyle

  • تا بدانم که تو غم خوار منی ** کدخدای ملکت و کار منی‏
  • Ki, benim dostum olduğunu, memleketimde emin bir vekilim bulunduğunu ve beni sevdiğini bileyim” dedi.

  • گفت ای شه من بگویم عیبهاش ** گر چه هست او مر مرا خوش خواجه‏تاش‏
  • Köle dedi ki; “Padişahım, o benim iyi bir kapı yoldaşımsa da kusurlarını söyleyeyim:

  • عیب او مهر و وفا و مردمی ** عیب او صدق و ذکا و هم دمی‏ 890
  • Kusuru; sevgi, vefa, insanlık, doğruluk, zekâ ve dostluktur.

  • کمترین عیبش جوانمردی و داد ** آن جوانمردی که جان را هم بداد
  • En ehemmiyetsiz kusuru cömertlik, düşkünlere yardım etmektir. Ama nasıl cömertlik? Canını da verir.

  • صد هزاران جان خدا کرده پدید ** چه جوانمردی بود کان را ندید
  • Allah bu can bağışlamaya karşılık yüz binlerce can ihsan eder. Bunu görmeyen kişi nasıl cömert olabilir?

  • ور بدیدی کی به جان بخلش بدی ** بهر یک جان کی چنین غمگین شدی‏
  • Eğer görseydin nasıl olur da can vermeden çekinir, bir can için bu kadar tasalanırdın?