-
پس عقاب آن موزه را آورد باز ** گفت هین بستان و رو سوی نماز
- Kuş, sonra pabucu getirip “Buyur, namaza git” diye Peygamber’in önüne koydu.
-
از ضرورت کردم این گستاخیی ** من ز ادب دارم شکسته‌شاخیی 3245
- Âdeta “Bu küstahlığı zoraki yaptım, yoksa benim de edep ağacından bir dalcağızım var, ben de haddimce edep erkân nedir, bilirim“ diyordu.
-
وای کو گستاخ پایی می‌نهد ** بی ضرورت کش هوا فتوی دهد
- Vay o kişiye ki küstahça adım atar, nefsine uyar da lüzumsuz fetvalar verir!
-
پس رسولش شکر کرد و گفت ما ** این جفا دیدیم و بود این خود وفا
- Peygamber, şükretti de dedi ki: “Biz, bunu cefa sanıyorduk, hâlbuki vefanın ta kendisiymiş!“
-
موزه بربودی و من درهم شدم ** تو غمم بردی و من در غم شدم
- Pabucumu kaptın, aklım karıştı, canım sıkıldı, sen beni gamdan kurtarıyormuşsun, bense gama düşmüştüm!
-
گرچه هر غیبی خدا ما را نمود ** دل در آن لحظه به خود مشغول بود
- Allah, bize bütün gaypları gösterdi ama o sırada gönlüm, kendimle meşguldü! “
-
گفت دور از تو که غفلت در تو رست ** دیدنم آن غیب را هم عکس تست 3250
- Tavşancıl, “Sen, gafil olmazsın, bu, senden uzak. Ey Mustafa, benim gaybı görmem de sendeki bilginin aksinden!
-
مار در موزه ببینم بر هوا ** نیست از من عکس تست ای مصطفی
- Havadayken pabucun içindeki yılanı görmem, kendimden değil, senden aksetti bu bana“ dedi.
-
عکس نورانی همه روشن بود ** عکس ظلمانی همه گلخن بود
- Nurlu kişinin aksi de aydındır. Zulmette kalanın aksiyse baştanbaşa külhan kesilir.
-
عکس عبدالله همه نوری بود ** عکس بیگانه همه کوری بود
- Allah kulunun aksi tamamıyla nurdur, yabancının aksiyse tamamıyla körlük!
-
عکس هر کس را بدان ای جان ببین ** پهلوی جنسی که خواهی می‌نشین
- Ey can, herkesin aksi nedir, bunu bil… dilediğin kişinin yanında otur!
-
وجه عبرت گرفتن ازین حکایت و یقین دانستن کی ان مع العسر یسرا
- Bu hikâyeden ibret alış şüphesiz olarak her güçlüğün bir kolaylığı olduğunu biliş
-
عبرتست آن قصه ای جان مر ترا ** تا که راضی باشی در حکم خدا 3255
- Ey can o hikâye, Allah hükmüne razı olasın diye sana ibrettir.
-
تا که زیرک باشی و نیکوگمان ** چون ببینی واقعه‌ی بد ناگهان
- İbret al da kötü bir işe düşünce aklını başına devşir, ye’se düşme, hüsnü zanda bulun!
-
دیگران گردند زرد از بیم آن ** تو چو گل خندان گه سود و زیان
- Başkaları, o hâdiseden korkup sapsarı kesilse bile sen aldırış etme. Fayda, zamanında da, ziyan zamanında da gül gibi gülmeye bak!
-
زانک گل گر برگ برگش می‌کنی ** خنده نگذارد نگردد منثنی
- Gülün yapraklarını birer birer koparsan da yine gülmeyi bırakmaz, yine solup gamlanmaz.
-
گوید از خاری چرا افتم بغم ** خنده را من خود ز خار آورده‌ام
- Bir dikenden niçin gama düşeyim? Zaten bu gülmeyi diken yüzünden buldum der.
-
هرچه از تو یاوه گردد از قضا ** تو یقین دان که خریدت از بلا 3260
- Takdir yüzünden kaybettiğin şeyler, muhakkak senden belâyı giderir… Bunu böyle bil!
-
ما التصوف قال وجدان الفرح ** فی الفاد عند اتیان الترح
- Tasavvuf nedir diye bir uluya sordular da dedi ki: Sıkıntı zamanı, gönülde neşe, ferah bulmak!
-
آن عقابش را عقابی دان که او ** در ربود آن موزه را زان نیک‌خو
- Allah’ın verdiği mihnet ve cefayı da Peygamber’in pabucunu kapan tavşancıl say.
-
تا رهاند پاش را از زخم مار ** ای خنک عقلی که باشد بی غبار
- Tavşancıl, Peygamber’in ayağını yılan sokmasın diye pabucu kaptı, toza, toprağa bulanmamış akla ne mutlu!
-
گفت لا تاسوا علی ما فاتکم ** ان اتی السرحان واردی شاتکم
- Allah, “Kaybettiğiniz şeylere eseflenmeyin, hatta kurt gelse de keçinizi yese bile“ buyurdu.
-
کان بلا دفع بلاهای بزرگ ** و آن زیان منع زیانهای سترگ 3265
- O belâ, daha büyük belâları defetmek, o ziyan daha dehşetli ziyanları menetmek içindir.
-
استدعاء آن مرد از موسی زبان بهایم با طیور
- Bir adamın, Musa’dan hayvanların, kuşların dillerini öğrenmeyi istemesi
-
گفت موسی را یکی مرد جوان ** که بیاموزم زبان جانوران
- Musa’ya bir delikanlı dedi ki: “Hayvanların dillerini öğrenmek istiyorum.
-
تا بود کز بانگ حیوانات و دد ** عبرتی حاصل کنم در دین خود
- Bu suretle kurdun, kuşun sözlerini duyayım da dinime ait işlerde ibret sahibi olayım.
-
چون زبانهای بنی آدم همه ** در پی آبست و نان و دمدمه
- Çünkü Âdemoğulları’nın bütün sözleri, suya, ekmeğe, şana, şerefe ait.