-
بهر مظلومان همی‌کندند چاه ** در چه افتادند و می‌گفتند آه
- Onlar mazlûmlar için kuyu kazdılar ama kazdıkları kuyuya kendileri düştüler, ah etmeye başladılar.
-
پوستین یوسفان بکشافتند ** آنچ می‌کردند یک یک یافتند
- Yusufların derilerini yüzdüler, fakat kendi yaptıklarını birer birer buldular.
-
کیست آن یوسف دل حق‌جوی تو ** چون اسیری بسته اندر کوی تو
- O Yusuf kimdir? Senin Hak arayan gönlün. O gönül, bir esir gibi senin yurdunda bağlıdır.
-
جبرئیلی را بر استن بسته‌ای ** پر و بالش را به صد جا خسته‌ای
- Bir Cebrail’i direğe bağlamış, koluna, kanadına yüzlerce yara açmış, perişan etmişsin de.
-
پیش او گوساله بریان آوری ** گه کشی او را به کهدان آوری 400
- Sonra da önüne kebap olmuş dana getiriyor, bazan da onu samanlığa götürüp
-
که بخور اینست ما را لوت و پوت ** نیست او را جز لقاء الله قوت
- Hadi ye, işte bizim yağlı gıdamız budur diyorsun. Hâlbuki ona Allah vuslatından başka gıda yoktur.
-
زین شکنجه و امتحان آن مبتلا ** می‌کند از تو شکایت با خدا
- O dertlere düşmüş zavallı da bu işkenceden bu sınanmadan kırılıp senden Allah’a şikâyet ederek der ki:
-
کای خدا افغان ازین گرگ کهن ** گویدش نک وقت آمد صبر کن
- “ arabbi, bu kocamış kurttan elâman.” Allah da ona “Sabret, işte vakit geldi.
-
داد تو وا خواهم از هر بی‌خبر ** داد کی دهد جز خدای دادگر
- Haberi olmayan her kişiden öcünü alacağım” der. Feryada erişen Allah’tan başka kim feryada erişir ki.
-
او همی‌گوید که صبرم شد فنا ** در فراق روی تو یا ربنا 405
- O “Yarabbi, yüzünün ayrılığından sabrım bitti.
-
احمدم در مانده در دست یهود ** صالحم افتاده در حبس ثمود
- Yahudiler elinde âciz kalmış Ahmed’im Semud kavminin hepsine düşmüş Salih’im.
-
ای سعادت‌بخش جان انبیا ** یا بکش یا باز خوانم یا بیا
- Ey Peygamberlerin canlarına kutluluk bağışlayan. Ya beni öldür, ya kendine çağır yahut da sen gel!
-
با فراقت کافران را نیست تاب ** می‌گود یا لیتنی کنت تراب
-
حال او اینست کو خود زان سوست ** چون بود بی تو کسی کان توست
- Kâfirlere bile ayrılığına tahammül yok… Onların bile her birisi, keşke toprak olsaydım, der.
-
حق همی‌گوید که آری ای نزه ** لیک بشنو صبر آر و صبر به 410
- “Kâfirin bile hâli böyle olursa senin ülkenden olanın hâli, sensiz ne olur?” der.
-
صبح نزدیکست خامش کم خروش ** من همی‌کوشم پی تو تو مکوش
- Sabah yaklaştı, sus, çok coşma. Ben senin için çalışıp duruyorum, sen çalışma!”
-
بقیه‌ی داستان رفتن خواجه به دعوت روستایی سوی ده
- Şehirlinin, köylünün daveti üzerine köye gitmesi
-
شد ز حد هین باز گرد ای یار گرد ** روستایی خواجه را بین خانه برد
- Ey yiğit arkadaş, dön… Bu söz hadden aştı. Köylü, şehirliyi evine nasıl götürdü, onu söyle.
-
قصه‌ی اهل سبا یک گوشه نه ** آن بگو کان خواجه چون آمد به ده
- Seba’lıların hikâyesi bir tarafta kalsın, daha iyi. Sen şehirlinin köye gelişini anlat.
-
روستایی در تملق شیوه کرد ** تا که حزم خواجه را کالیوه کرد
- Köylü, yaltaklandıkça, yaltaklandı. Nihayet şehirlinin reyi, tedbiri elden gitti, şaşırdı, ahmaklaştı.
-
از پیام اندر پیام او خیره شد ** تا زلال حزم خواجه تیره شد 415
- Köylünün haber üstüne haber salması, nihayet şehirlinin duru suyunu bulandırdı.
-
هم ازینجا کودکانش در پسند ** نرتع و نلعب بشادی می‌زدند
- Bir taraftan da çocukları neşeyle “Baba, gezer oynarız, ne olur?” demeye başladılar.
-
همچو یوسف کش ز تقدیر عجب ** نرتع و نلعب ببرد از ظل آب
- Yusuf gibi. Onu da “Gezer oynarız” sözü tuhaf bir takdir neticesi babasın gölgesinden ayırdı.
-
آن نه بازی بلک جانبازیست آن ** حیله و مکر و دغاسازیست آن
- O oyun değil, canlı oynayış… Hile, düzen, hainlik.
-
هرچه از یارت جدا اندازد آن ** مشنو آن را کان زیان دارد زیان
- Seni dostundan ayıran sözü dinleme sözde ziyan vardır, ziyan!
-
گر بود آن سود صد در صد مگیر ** بهر زر مگسل ز گنجور ای فقیر 420
- Hatta o sözde sad edenler sad vefkının faydası bile olsa aldırış etme. Altın için hazineyi bırakma yoksul!