ظاهرا کار تو ویران می‌کنم ** لیک خاری را گلستان می‌کنم2340
Görünüşte senin işini yıkıyorum ama bir dikeni gül bahçesi haline getiriyorum dedi.
بیان آنک عمارت در ویرانیست و جمعیت در پراکندگیست و درستی در شکست‌گیست و مراد در بی‌مرادیست و وجود در عدم است و علی هذا بقیة الاضداد والازواج
Yapılma yıkılmadadır; topluluk dağınıklıkta; düzeltme kırılmada… Murat muratsızlıktadır; varlık yoklukta. Her şey, buna benzer. Öbür zıtlar ve eşlerde hep bunlar gibidir.
آن یکی آمد زمین را می‌شکافت ** ابلهی فریاد کرد و بر نتافت
Birisi geldi yeri bellemeye, sürmeye başladı. Aptalın biri dayanamayıp feryat etti.
کین زمین را از چه ویران می‌کنی ** می‌شکافی و پریشان می‌کنی
Dedi ki: Bu yeri neden yıkıyorsun... Neden yarıyor dağıtıyorsun?
گفت ای ابله برو و بر من مران ** تو عمارت از خرابی باز دان
Adam dedi ki: A ahmak, yürü git... Benimle uğraşma! Sen, yapılmayı yıkılmada bil! (189.sayfa-223.sayfaya kadar bulunamadı)
کی شود گلزار و گندم‌زار این ** تا نگردد زشت و ویران این زمین
Bu yer, böyle çirkin ve yıkık bir hale gelmedikçe nasıl olur da olur da gül bahçesi, buğday tarlası haline gelir.
کی شود بستان و کشت و برگ و بر ** تا نگردد نظم او زیر و زبر2345
Düzeni alt üst olmadıkça nasıl olur da bostanlık, ekinlik olur; mahsul ve meyve yetiştirir?
تا بنشکافی به نشتر ریش چغز ** کی شود نیکو و کی گردید نغز
Yarayı neşterle deşmedikçe iyileşir onulur mu hiç?
تا نشوید خلطهاات از دوا ** کی رود شورش کجا آید شفا
Ahlatın, ilaçla yıkanmadıkça hastalığın nasıl geçer, nasıl şifa bulursun?
پاره پاره کرده درزی جامه را ** کس زند آن درزی علامه را
Terzi kumaşı paramparça eder... Bir kimse çıkıp da o sanatını bilen terziye,
که چرا این اطلس بگزیده را ** بردریدی چه کنم بدریده را
Bu canım atlası neden bu hale getirdin... Neden kestin; ben kesik kumaşı ne yapayım der mi?
هر بنای کهنه که آبادان کنند ** نه که اول کهنه را ویران کنند2350
Her eski yapıyı yaparlar, yenilerlerken eski yapıyı yıkmazlar mı?
هم‌چنین نجار و حداد و قصاب ** هستشان پیش از عمارتها خراب
Marangoz, demirci ve kasap da bunun gibi yıkıp yakıp harap etmezler mi?
آن هلیله و آن بلیله کوفتن ** زان تلف گردند معموری تن
O halileyi, belileyi dövmek, onları adeta telef etmek, bedenin yapılmasıdır.
تا نکوبی گندم اندر آسیا ** کی شود آراسته زان خوان ما
Buğdayı değirmende ezmeseydin ondan ekmek yapabilir miydi? Bizim soframızı bezeyebilir miydi?
آن تقاضا کرد آن نان و نمک ** که ز شستت وا رهانم ای سمک
A balık, yediğim tuz ekmek, seni ağından kurtarmak için beni böyle uğraştırıyorsun ya!
گر پذیری پند موسی وا رهی ** از چنین شست بد نامنتهی2355
Musa’nın öğüdünü kabul edersen sonu kötü olan böyle bir oltadan kurtulursun!
بس که خود را کرده‌ای بنده‌ی هوا ** کرمکی را کرده‌ای تو اژدها
Kendini hayli zamandır heva ve hevese kul, köle ettin... Yeter artık! Küçücük bir kurdu ejderha haline getirdin.
اژدها را اژدها آورده‌ام ** تا با صلاح آورم من دم به دم
Ben de senin ejderhana karşı ejderha getirttim... Onunla anbean seni ıslah etmek niyetindeyim.
تا دم آن از دم این بشکند ** مار من آن اژدها را بر کند
Onun nefesi, bunun nefesiyle tutulsun... Ejderham, o ejderhayı mahvetsin!
گر رضا دادی رهیدی از دو مار ** ورنه از جانت برآرد آن دمار
Eğer razı olursan iki yılandan da kurtulursun... Yok, razı olmazsan o ejderha, canını kökünden siler süpürür, seni mahveder!
گفت الحق سخت استا جادوی ** که در افکندی به مکر اینجا دوی2360
Firavun dedi ki: Pek usta bir büyücüsün... Bu ülkeye bir ikiliktir saldın.
خلق یک‌دل را تو کردی دو گروه ** جادوی رخنه کند در سنگ و کوه
Gönlü bir olan halkı iki bölüğe ayırdın... Öyledir; büyücülük, dağa, taşa bile tesir eder... Onları bile yarar, yıkar.
گفت هستم غرق پیغام خدا ** جادوی کی دید با نام خدا
Musa şöyle cevap verdi: Ben, Allah emirlerine gark olmuşum... Hiç Allah adı ile büyücülük görülmüş şey midir?
غفلت و کفرست مایه‌ی جادوی ** مشعله‌ی دینست جان موسوی
Büyücülüğün temeli gaflettir, kâfirliktir... Hâlbuki Musa’nın canı, din meşalesidir.
من به جادویان چه مانم ای وقیح ** کز دمم پر رشک می‌گردد مسیح
A çirkin, ben büyücülere benzer miyim? Nefesine Mesih bile haset etmededir benim.