-
کی شود بستان و کشت و برگ و بر ** تا نگردد نظم او زیر و زبر 2345
- Düzeni alt üst olmadıkça nasıl olur da bostanlık, ekinlik olur; mahsul ve meyve yetiştirir?
-
تا بنشکافی به نشتر ریش چغز ** کی شود نیکو و کی گردید نغز
- Yarayı neşterle deşmedikçe iyileşir onulur mu hiç?
-
تا نشوید خلطهاات از دوا ** کی رود شورش کجا آید شفا
- Ahlatın, ilaçla yıkanmadıkça hastalığın nasıl geçer, nasıl şifa bulursun?
-
پاره پاره کرده درزی جامه را ** کس زند آن درزی علامه را
- Terzi kumaşı paramparça eder... Bir kimse çıkıp da o sanatını bilen terziye,
-
که چرا این اطلس بگزیده را ** بردریدی چه کنم بدریده را
- Bu canım atlası neden bu hale getirdin... Neden kestin; ben kesik kumaşı ne yapayım der mi?
-
هر بنای کهنه که آبادان کنند ** نه که اول کهنه را ویران کنند 2350
- Her eski yapıyı yaparlar, yenilerlerken eski yapıyı yıkmazlar mı?
-
هم‌چنین نجار و حداد و قصاب ** هستشان پیش از عمارتها خراب
- Marangoz, demirci ve kasap da bunun gibi yıkıp yakıp harap etmezler mi?
-
آن هلیله و آن بلیله کوفتن ** زان تلف گردند معموری تن
- O halileyi, belileyi dövmek, onları adeta telef etmek, bedenin yapılmasıdır.
-
تا نکوبی گندم اندر آسیا ** کی شود آراسته زان خوان ما
- Buğdayı değirmende ezmeseydin ondan ekmek yapabilir miydi? Bizim soframızı bezeyebilir miydi?
-
آن تقاضا کرد آن نان و نمک ** که ز شستت وا رهانم ای سمک
- A balık, yediğim tuz ekmek, seni ağından kurtarmak için beni böyle uğraştırıyorsun ya!
-
گر پذیری پند موسی وا رهی ** از چنین شست بد نامنتهی 2355
- Musa’nın öğüdünü kabul edersen sonu kötü olan böyle bir oltadan kurtulursun!
-
بس که خود را کرده‌ای بنده‌ی هوا ** کرمکی را کرده‌ای تو اژدها
- Kendini hayli zamandır heva ve hevese kul, köle ettin... Yeter artık! Küçücük bir kurdu ejderha haline getirdin.
-
اژدها را اژدها آورده‌ام ** تا با صلاح آورم من دم به دم
- Ben de senin ejderhana karşı ejderha getirttim... Onunla anbean seni ıslah etmek niyetindeyim.
-
تا دم آن از دم این بشکند ** مار من آن اژدها را بر کند
- Onun nefesi, bunun nefesiyle tutulsun... Ejderham, o ejderhayı mahvetsin!
-
گر رضا دادی رهیدی از دو مار ** ورنه از جانت برآرد آن دمار
- Eğer razı olursan iki yılandan da kurtulursun... Yok, razı olmazsan o ejderha, canını kökünden siler süpürür, seni mahveder!
-
گفت الحق سخت استا جادوی ** که در افکندی به مکر اینجا دوی 2360
- Firavun dedi ki: Pek usta bir büyücüsün... Bu ülkeye bir ikiliktir saldın.
-
خلق یک‌دل را تو کردی دو گروه ** جادوی رخنه کند در سنگ و کوه
- Gönlü bir olan halkı iki bölüğe ayırdın... Öyledir; büyücülük, dağa, taşa bile tesir eder... Onları bile yarar, yıkar.
-
گفت هستم غرق پیغام خدا ** جادوی کی دید با نام خدا
- Musa şöyle cevap verdi: Ben, Allah emirlerine gark olmuşum... Hiç Allah adı ile büyücülük görülmüş şey midir?
-
غفلت و کفرست مایه‌ی جادوی ** مشعله‌ی دینست جان موسوی
- Büyücülüğün temeli gaflettir, kâfirliktir... Hâlbuki Musa’nın canı, din meşalesidir.
-
من به جادویان چه مانم ای وقیح ** کز دمم پر رشک می‌گردد مسیح
- A çirkin, ben büyücülere benzer miyim? Nefesine Mesih bile haset etmededir benim.
-
من به جادویان چه مانم ای جنب ** که ز جانم نور می‌گیرد کتب 2365
- A cenabet, benim nerem büyücülere benzer? Kitaplar, canımda nurlanır, ışıklanır.
-
چون تو با پر هوا بر می‌پری ** لاجرم بر من گمان آن می‌بری
- Fakat sen heva ve heves kanadı ile uçtuğun için benim hakkımda şüpheye düşüyorsun.
-
هر کرا افعال دام و دد بود ** بر کریمانش گمان بد بود
- Kim hilebazlarla canavarların işini işlerse elbette kerem sahipleri hakkında şüphelenir.
-
چون تو جزو عالمی هر چون بوی ** کل را بر وصف خود بینی سوی
- Sen, bir âlemin cüzüsün... Ne olursan ol, mutlaka o âlemin külünü kendi sıfatlarında görürsün sen, azgın herif!
-
گر تو برگردی و بر گردد سرت ** خانه را گردنده بیند منظرت
- Döndün de başın döndü mü gözüne ev de dönüyor görünür.