-
گفت حجت در درون جانمست ** در درون جان نهان برهانمست
- Mümin dedi ki: Delil, canımdadır... canımın içinde gizli delilim var!
-
تو نمی‌بینی هلال از ضعف چشم ** من همی بینم مکن بر من تو خشم
- Senin gözün zayıftır, hilâli göremezsin; fakat ben görüyorum, bana kızma.
-
گفت و گو بسیار گشت و خلق گیج ** در سر و پایان این چرخ پسیج
- Dedikodu uzadıkça uzadı... dinleyenlerde bu bezenmiş âlemin başına, sonuna hayran olup kaldılar.
-
گفت یارا در درونم حجتیست ** بر حدوث آسمانم آیتیست 2850
- Mümin,dostum dedi... gönlümde bir delil var... bence, bu, âlemin sonradan yaratıldığına bir alâmet!
-
من یقین دارم نشانش آن بود ** مر یقین‌دان را که در آتش رود
- İyice inanmışım... inancımın nişanesi de şu: İyice inanan ateşe bile girse,
-
در زبان می‌ناید آن حجت بدان ** هم‌چو حال سر عشق عاشقان
- Aşıklardaki aşk sırrı gibi ona bir ziyan gelmez, yanmaz, mahvolmaz!
-
نیست پیدا سر گفت و گوی من ** جز که زردی و نزاری روی من
- Sözlerinin sırrı, ancak yüzümün sarılığından, zayıflığından anlaşılır.
-
اشک و خون بر رخ روانه می‌دود ** حجت حسن و جمالش می‌شود
- Yanaklara akan kanlı göz yaşları, sevgilinin güzelliğine delildir.
-
گفت من اینها ندانم حجتی ** که بود در پیش عامه آیتی 2855
- Filozof, ben halkın hepsine de delil olamayan bu şeylere ehemmiyet vermem, bunları delil saymam, dedi.
-
گفت چون قلبی و نقدی دم زنند ** که تو قلبی من تکویم ارجمند
- Mümin dedi ki: Kalp akçe ile halis akçe bahse girişseler... halis akçe, sen kalpsın; ben halisim, iyiyim dese,
-
هست آتش امتحان آخرین ** کاندر آتش در فتند این دو قرین
- Son sınama ateştir... bu iki arkadaş ateşe düştüler mi?
-
عام و خاص از حالشان عالم شوند ** از گمان و شک سوی ایقان روند
- Halkın ileri gidenleri de hallerini anlar, alelâde olanları da... herkes, şüpheden kurtulur, onların ne olduklarını iyice anlar bilir.
-
آب و آتش آمد ای جان امتحان ** نقد و قلبی را که آن باشد نهان
- Canım, su ve ateş de gizli olan halis akçayla kalpı sınamak, için yaratılmıştır.
-
تا من و تو هر دو در آتش رویم ** حجت باقی حیرانان شویم 2860
- Sen ve ben... ikimiz de ateşe girelim... bu işe şaşıp kalanlara bakî bir delil olalım!
-
تا من و تو هر دو در بحر اوفتیم ** که من و تو این کره را آیتیم
- Ben de, sen de birden denize dalalım... çünkü ben de bu halka bir delilim sen de!
-
هم‌چنان کردند و در آتش شدند ** هر دو خود را بر تف آتش زدند
- Öyle yaptılar; ateşe girdiler... ikisi de kendilerini kızgın ateşe attılar.
-
از خدا گوینده مرد مدعی ** رست و سوزید اندر آتش آن دعی
- Tanrı var diye iddia eden kurtuldu öbür haramzade yandı, mahvoldu.
-
از مذن بشنو این اعلام را ** کوری افزون‌روان خام را
- Bu haberi müezzinden duy... ham ruhun körlüğünü bir kat daha arttırır!
-
که نسوزیدست این نام از اجل ** کش مسمی صدر بودست و اجل 2865
- Ecelle,ölümle Mustafa’nın adı yanmamıştır... çünkü o adın sahibi ileriden ileriydi uludan ulu!
-
صد هزاران زین رهان اندر قران ** بر دریده پرده‌های منکران
- Bu devirde bahse girişenlerin yüz binlercesi münkirlerin perdelerini yırtmıştır.
-
چون گرو بستند غالب شد صواب ** در دوام و معجزات و در جواب
- Müminle filozof bu işe karar verdiler... mucizelerin devam ettiği zuhur etti; doğru olan galip oldu... bu cevaptan
-
فهم کردم کانک دم زد از سبق ** وز حدوث چرخ پیروزست و حق
- Anladım ki âlemin evveli vardır, bu gök kubbe sonradan yaratılmıştır diyen haklıdır.
-
حجت منکر هماره زردرو ** یک نشان بر صدق آن انکار کو
- Münkirin getirdiği delilin yüzü daima sarıdır... o inkârın doğruluğuna nerede bir nişane?
-
یک مناره در ثنای منکران ** کو درین عالم که تا باشد نشان 2870
- Münkirlerin övüldüğü bir minare nerede? Alemde böyle bir minare göster bana da onların doğruluğuna nişane olsun.
-
منبری کو که بر آنجا مخبری ** یاد آرد روزگار منکری
- Hani nerede bir mimber ki oraya birisi çıksın da bir münkirin zamanını ansın.