-
قلتی کان از قناعت وز تقاست ** آن ز فقر و قلت دونان جداست
- Kanaattan meydana gelen darlık, takvadandır... bu, aşağılık kişilerin yokluğundan, darlığından apayrı bir şeydir.
-
حبه‌ای آن گر بیابد سر نهد ** وین ز گنج زر به همت می‌جهد
- Nekes, bir habbe bulsa başını bile verir... halbuki temiz kişi, himmetiyle altın hazinesine bile bakmaz, terk edip gider!
-
شه که او از حرص قصد هر حرام ** می‌کند او را گدا گوید همام 3135
- Hırsından, her çeşit harama kasten padişaha ulu kişiler, yoksul derler.
-
گفت کو شهر و قلاع او را جهاز ** یا نثار گوهر و دینار ریز
- Kadın dedi ki: Nerede onda çeyiz olarak verecek şehir ve kaleler... yahut saçı olarak saçacak inciler, paralar pullar?
-
گفت رو هر که غم دین برگزید ** باقی غمها خدا از وی برید
- Padişah, yürü yahu dedi... kim, din gamına düşerse Tanrı, öbür dertleri artık ondan alır.
-
غالب آمد شاه و دادش دختری ** از نژاد صالحی خوش جوهری
- Nihayet padişah üstün geldi, ona yaradılışı güzel ve bir temiz kişinin soyundan bir kız aldı.
-
در ملاحت خود نظیر خود نداشت ** چهره‌اش تابان‌تر از خورشید چاشت
- Kızın güzellikte eşi yoktu... yüzü, kuşluk güneşinden daha parlaktı!
-
حسن دختر این خصالش آنچنان ** کز نکویی می‌نگنجد در بیان 3140
- Kızın güzelliği buydu, huyu da güzelliği gibiydi... hasılı ahlâkı o kadar iyiydi ki anlatmaya imkân yok!
-
صید دین کن تا رسد اندر تبع ** حسن و مال و جاه و بخت منتفع
- Dini avlamaya bak ki onunla beraber güzellik, mal, mevki ve sana fayda veren baht da senin olsun!
-
آخرت قطار اشتر دان به ملک ** در تبع دنیاش هم‌چون پشم و پشک
- Ahiret, bil ki deve katarıdır; dünya malı devenin yükü ve tüyü.Katara sahip oldun mu yünü, tüyü de onunla beraber gelir.
-
پشم بگزینی شتر نبود ترا ** ور بود اشتر چه قیمت پشم را
- Fakat yünü alırsan deve senin olmaz ki... deve senin olursa yünün ne değeri kalır?
-
چون بر آمد این نکاح آن شاه را ** با نژاد صالحان بی مرا
- Padişah temiz ve riyasız soydan gelen o kızı nikâhla oğluna aldı.
-
از قضا کمپیرکی جادو که بود ** عاشق شه‌زاده‌ی با حسن و جود 3145
- Fakat kaza ve kader bu ya... o güzelim şehzadeye bir ihtiyar büyücü de âşık olmuştu.
-
جادوی کردش عجوزه‌ی کابلی ** کی برد زان رشک سحر بابلی
- O Kâbil’li kocakarı, şehzadeye öyle bir büyü yaptı ki Babil büyücüleri bile bu büyüye haset ederler.
-
شه بچه شد عاشق کمپیر زشت ** تا عروس و آن عروسی را بهشت
- Şehzade, o çirkin kocakarıya âşık oldu... gelinden de geçti güveylikten de!
-
یک سیه دیوی و کابولی زنی ** گشت به شه‌زاده ناگه ره‌زنی
- İşte böyle bir kara ifrit, böyle bir Kâbil’li karı ansızın şehzadenin yolunu vuruverdi!
-
آن نودساله عجوزی گنده کس ** نه خرد هشت آن ملک را و نه نس
- O ferci kokmuş doksanlık kocakarı, şehzadenin ne aklını bıraktı, ne ağzını, zavallıda konuşacak iktidar bile kalmadı.
-
تا به سالی بود شه‌زاده اسیر ** بوسه‌جایش نعل کفش گنده پیر 3150
- Şehzade tam bir yıl o karıya esir oldu... o kokmuş karının ayakkabısının tasmasını öpüp durdu.
-
صحبت کمپیر او را می‌درود ** تا ز کاهش نیم‌جانی مانده بود
- Kocakarının sohbeti, şehzadeyi kesip biçmekte, eritip mahvetmekteydi... âdeta yarı canlı bir hale gelmişti.
-
دیگران از ضعف وی با درد سر ** او ز سکر سحر از خود بی‌خبر
- Başkaları onun zayıflığından derde düşerken o büyünün tesiri ile kendisinden bile bihaberdi.
-
این جهان بر شاه چون زندان شده ** وین پسر بر گریه‌شان خندان شده
- Dünya padişaha zindan kesildi... şehzade ise babası ve akrabası ağlarken gülmekteydi!
-
شاه بس بیچاره شد در برد و مات ** روز و شب می‌کرد قربان و زکات
- Padişah pek çaresiz kaldı... gece gündüz kurbanlar kestirmede, sadakalar vermekteydi!
-
زانک هر چاره که می‌کرد آن پدر ** عشق کمپیرک همی‌شد بیشتر 3155
- Ne çare varsa hepsine başvurdu... fakat oğlan, kocakarıya gittikçe daha fazla âşık oluyordu.
-
پس یقین گشتش که مطلق آن سریست ** چاره او را بعد از این لابه گریست
- Padişah, bunda mutlaka bir sır, bir hikmet olduğunu, bundan böyle ancak yalvarıp yakarmakla bir çare bulunabileceğini iyice anladı.
-
سجده می‌کرد او که هم فرمان تراست ** غیر حق بر ملک حق فرمان کراست
- Secdeye kapanıp “Yarabbi, fermanın yürür... Tanrı mülkünde Tanrıdan başka kimin hükmü geçer ki?