-
آخر این اقرار خواهی کرد هین ** هم ز اول روز آخر را ببین
- Nihayet bunu ikrar edeceksin, bari kendine gel de ilk güne bak, son günü gör!
-
می‌توانی دید آخر را مکن ** چشم آخربینت را کور کهن 3370
- Son günü görebilirsin sen... yalnız sonu gören gözünü yıpratma, kör etme.
-
هر که آخربین بود مسعودوار ** نبودش هر دم ز ره رفتن عثار
- Kim kutlucasına işin sonunu görürse hiçbir an yolda sürçmez.
-
گر نخواهی هر دمی این خفت‌خیز ** کن ز خاک پایی مردی چشم تیز
- Her an bu düşüp kalkmayı istemiyorsan bir erin ayak bastığı toprağı gözüne çek.
-
کحل دیده ساز خاک پاش را ** تا بیندازی سر اوباش را
- Onun ayağının bastığı toprağı gözüne sürme yap da bu külhaniliği başından at!
-
که ازین شاگردی و زین افتقار ** سوزنی باشی شوی تو ذوالفقار
- Çünkü bu şakirtlikte, bu yokluğa düşmeyle iğne bile olsan Zülfikar kesilirsin.
-
سرمه کن تو خاک هر بگزیده را ** هم بسوزد هم بسازد دیده را 3375
- Her seçilmiş erin ayak bastığı toprağı gözüne sürme gibi çek; o toprak, gözünü hem yakar, hem aydınlatır.
-
چشم اشتر زان بود بس نوربار ** کو خورد از بهر نور چشم خار
- Deve gözü ışılansın diye diken yer de onun için gözü nurlar saçar!
-
قصه‌ی شکایت استر با شتر کی من بسیار در رو می‌افتم در راه رفتن تو کم در روی می‌آیی این چراست و جواب گفتن شتر او را
- Katırın deveye “Ben yol yürürken yüzüstü düşü düşü veriyorum,halbuki sen az düşüyorsun,bu neden diye sorması,devenin cevabı
-
اشتری را دید روزی استری ** چونک با او جمع شد در آخری
- Katırın biri bir gün bir deveyle buluştu... ikisi de bir ahıra düştüler.
-
گفت من بسیار می‌افتم برو ** در گریوه و راه و در بازار و کو
- Katır dedi ki: “Ben tepede, düzde, pazarda, köyde çok düşüyorum.
-
خاصه از بالای که تا زیر کوه ** در سر آیم هر زمانی از شکوه
- Hele dağ terekesinden aşağı inerken her zaman korkumdan tepe taklak kapanırım.
-
کم همی‌افتی تو در رو بهر چیست ** یا مگر خود جان پاکت دولتیست 3380
- Sense yüz üstü pek az düşersin... bu neden? Yoksa senin arı canın devletlik mi ki?
-
در سر آیم هر دم و زانو زنم ** پوز و زانو زان خطا پر خون کنم
- Ben her an tepesi üstü düşer, dizimi vurur, yüzümü, dizimi kanlara bularım!
-
کژ شود پالان و رختم بر سرم ** وز مکاری هر زمان زخمی خورم
- Palanım, yüküm baş aşağı olur; kiracıdan da daima dayak yerim.
-
هم‌چو کم عقلی که از عقل تباه ** بشکند توبه بهر دم در گناه
- Hani az akıllı adam gibi... o da aklının kıtlığından günahından tövbe eder... her an da tövbesini bozar.
-
مسخره‌ی ابلیس گردد در زمن ** از ضعیفی رای آن توبه‌شکن
- O tövbe bozan reyindeki, azmindeki gevşekliğinin yüzünden zamanede İblise maskara olur.
-
در سر آید هر زمان چون اسپ لنگ ** که بود بارش گران و راه سنگ 3385
- Her an yükü ağır olan ve taşlık yolda gitmeye savaşan topal beygir gibi tepesi üstüne düşer.
-
می‌خورد از غیب بر سر زخم او ** از شکست توبه آن ادبارخو
- O ters huylu, tövbesini bozduğu için kafasına gaybtan tokatlar yer durur.
-
باز توبه می‌کند با رای سست ** دیو یک تف کرد و توبه‌ش را سکست
- Sonra tekrar gevşek azmiyle tövbe eder... fakat Şeytan “Ne yaptın?” der demez tövbesini bozar.
-
ضعف اندر ضعف و کبرش آنچنان ** که به خواری بنگرد در واصلان
- Pek zayıftır... fakat kendisini öyle ulu görür, öyle kibirlenir ki Tanrıya ulaşanlara bile hor bakar!
-
ای شتر که تو مثال مومنی ** کم فتی در رو و کم بینی زنی
- Ey deve, sense mümine benzersin; yüz üstü az düşer, burnunu az vurursun!
-
تو چه داری که چنین بی‌آفتی ** بی‌عثاری و کم اندر رو فتی 3390
- Sende ne var ki afete uğramıyorsun... sürçmüyor, yüz üstü az düşüyorsun?
-
گفت گر چه هر سعادت از خداست ** در میان ما و تو بس فرقهاست
- Deve dedi ki: “Her kutluluk Tanrıdandır ama benimle senin aranda çok fark var!
-
سر بلندم من دو چشم من بلند ** بینش عالی امانست از گزند
- Benim başım yüce, iki gözüm yücelerini görüyor... yüce görüş sahibini zarardan korur.
-
از سر که من ببینم پای کوه ** هر گو و هموار را من توه توه
- Ben dağın başındayken dağın eteğini görürüm... her çukuru, her düzü kat, kat görürüm.