-
حق میان داد و میان به از کمر ** گر کسی تاجی دهد او داد سر
- Tanrı,bel verdi. Elbette bel, kemerden iyidir. Fakat taç veren adam, baş da verebilir mi?
-
تا یکی روزی که شاه آن خواجه را ** متهم کرد و ببستش دست و پا
- Sonunda bir gün padişah, o efendiyi (Amid'i) bir suç altına aldı, elini ayağını bağlattı.
-
آن غلامان را شکنجه می‌نمود ** که دفینه‌ی خواجه بنمایید زود 3175
- Efendinizin definesi nerede? Gösterin diye kölelere işkence etmeye başladı.
-
سر او با من بگویید ای خسان ** ورنه برم از شما حلق و لسان
- A aşağılık adamlar, onun sırrını söyleyin bana.. Yoksa dilinizi, boğazınızı keserim diye,
-
مدت یک ماهشان تعذیب کرد ** روز و شب اشکنجه و افشار و درد
- Tam bir ay onlara gece gündüz işkence ettirdi.
-
پاره پاره کردشان و یک غلام ** راز خواجه وا نگفت از اهتمام
- Onları paramparça etti. Bir tanesi bile efendilerinin sırrını söylemediler.
-
گفتش اندر خواب هاتف کای کیا ** بنده بودن هم بیاموز و بیا
- Bu sırada yoksul uyurken hatiften ses geldi: Ey ulu er, gel de sen de kul olmayı bunlardan öğren!
-
ای دریده پوستین یوسفان ** گر بدرد گرگت آن از خویش دان 3180
- Ey Yusufların derisini paralıyan, seni de bir kurt paralarsa bunu kendinden bil.
-
زانک می‌بافی همه‌ساله بپوش ** زانک می‌کاری همه ساله بنوش
- Bütün yıl dokuduğunu giyin, bütün yıl ektiğin" biç!
-
فعل تست این غصه‌های دم به دم ** این بود معنی قد جف القلم
- Anbean sana gelip çatan bu dertler, senin yaptıklarının cezasıdır. İşte "Kalem yazdı, mürekkebi bile kurudu"nun mânası budur.
-
که نگردد سنت ما از رشد ** نیک را نیکی بود بد راست بد
- Bizim âdetimiz değişmez, doğru yolu gösteririz. iyiliğe karşılık iyilik,kötülüğe karşılık da kötülük demektir.
-
کار کن هین که سلیمان زنده است ** تا تو دیوی تیغ او برنده است
- Ne yapacaksan düşün de öyle yap, çünkü Süleyman diridir. Sen Şeytan oldukça kılıcı sıyrılmıştır.
-
چون فرشته گشته از تیغ آمنیست ** از سلیمان هیچ او را خوف نیست 3185
- Fakat bir adam melek oldu mu kılıçtan emindir, Süleyman'dan hiçbir korkusu yoktur onun.
-
حکم او بر دیو باشد نه ملک ** رنج در خاکست نه فوق فلک
- Süleyman'ın hükmü, meleğe değildir .Şeytanadır.Eziyet,zahmet,topraktadır,gökte değil.
-
ترک کن این جبر را که بس تهیست ** تا بدانی سر سر جبر چیست
- Bu cebir inanışını bırak, pek boştur bu inanış. Bu inanışı bırak da cebrin sırrının sırrı nedir, anla.
-
ترک کن این جبر جمع منبلان ** تا خبر یابی از آن جبر چو جان
- Bütün tembellerin malı olan şu cebri bırak da can gibi olan o cebirden bir haber al.
-
ترک معشوقی کن و کن عاشقی ** ای گمان برده که خوب و فایقی
- Mâşukluğu bırak da âşık ol ey güzel ve üstün olduğunu sanan!...
-
ای که در معنی ز شب خامش‌تری ** گفت خود را چند جویی مشتری 3190
- Sen mânada geceden de dilsiz, sessizsin, öyle olduğu halde sözüne niceye bir müşteri arıyacaksın?
-
سر بجنبانند پیشت بهر تو ** رفت در سودای ایشان دهر تو
- Onlar, senin önünde sana aş sallayıp dururlar, ömrün, onların sevdasiyle geçti gitti.
-
تو مرا گویی حسد اندر مپیچ ** چه حسد آرد کسی از فوت هیچ
- Bana hasetten kıvranma diyorsun ama adam, bir hiçi kaybetti diye haset eder mi hiç?
-
هست تعلیم خسان ای چشم‌شوخ ** هم‌چو نقش خرد کردن بر کلوخ
- Aşağılık kişilerin bir şey öğretmesi toprak parçasına nakışlar yapmaya benzer a aç gözlü!
-
خویش را تعلیم کن عشق و نظر ** که آن بود چون نقش فی جرم الحجر
- Kendine aşkı ve bakışı öğret.Bu bilgi,taşa kazılan nakış gibidir.
-
نفس تو با تست شاگرد وفا ** غیر فانی شد کجا جویی کجا 3195
- Nefsin sana bir vefa şakirdidir. Başka her şey yok oldu. Sen nerede ne arıyorsun ki?
-
تا کنی مر غیر را حبر و سنی ** خویش را بدخو و خالی می‌کنی
- Başkalarını bilgi sahibi ediyor, yüceltiyor, fakat kendini kötü huylu ve bomboş bir hale sokuyorsun.
-
متصل چون شد دلت با آن عدن ** هین بگو مهراس از خالی شدن
- Gönlün,o cennete dolaştı mi,o kaynakla birleşti mi artık kendine gel, boşalmadan korkma.