English    Türkçe    فارسی   

5
331-355

  • یا چو غواصان به زیر قعر آب  ** هر کسی چیزی همی‌چیند شتاب 
  • Yahut da dalgıçlar gibi hani. Hepsi denize dalar, herkes, denizin dibinde eline ne geçerse aceleyle devşirir.

  • بر امید گوهر و در ثمین  ** توبره پر می‌کنند از آن و این 
  • Değerli inci ümidiyle şunu bunu torbalarına doldururlar.

  • چون بر آیند از تگ دریای ژرف  ** کشف گردد صاحب در شگرف 
  • O koca denizin dibinden çıktılar mı iri değerli inci kimdeyse meydana çıkar.

  • وآن دگر که برد مروارید خرد  ** وآن دگر که سنگ‌ریزه و شبه برد 
  • Öbürünün küçük inci, daha öbürünün de kırık taş parçaları ve boncuk bulduğu anlaşılır.

  • هکذی یبلوهم بالساهره  ** فتنة ذات افتضاح قاهره  335
  • İşte onları uykularından uyaracak olan, kahredici ve kötülükleri açığa vurucu bulunan kıyamette buna benzer.

  • هم‌چنین هر قوم چون پروانگان  ** گرد شمعی پرزنان اندر جهان 
  • Her bölük pervaneler gibi alemde bir mumun etrafında dönüp dolaşır.

  • خویشتن بر آتشی برمی‌زنند  ** گرد شمع خود طوافی می‌کنند 
  • Kendilerini bir ateşe vururlar ama hakikatte kendi mumlarının çevresinde dolanmaktadırlar.

  • بر امید آتش موسی بخت  ** کز لهیبش سبزتر گردد درخت 
  • Alevinden ağacın daha ziyade yeşerdiği bahtı yaver Musa’nın ateşini umarlar.

  • فضل آن آتش شنیده هر رمه  ** هر شرر را آن گمان برده همه 
  • Her sürü o ateşin ihsanını duymuştur; herkes her kıvılcımı o ateş sanır.

  • چون برآید صبحدم نور خلود  ** وا نماید هر یکی چه شمع بود  340
  • Fakat sabah çağı, ebedilik nuru doğdu mu her biri, etrafında döndüğü nurun ne biçim bir mum olduğunu görür.

  • هر کرا پر سوخت زان شمع ظفر  ** بدهدش آن شمع خوش هشتاد پر 
  • Kim o zafer mumu ile kanadını yakmış ise o mum, ona seksen tane kanat bağışlar.

  • جوق پروانه‌ی دو دیده دوخته  ** مانده زیر شمع بد پر سوخته 
  • Nice pervaneler iki gözlerini yummuşlardır da kötü bir muma atılmışlardır, kanatlarını yakıp onun altına düşe kalmışlardır.

  • می‌طپد اندر پشیمانی و سوز  ** می‌کند آه از هوای چشم‌دوز 
  • Pişmanlıkla, hararetle çırpınıp dururlar. Gözlerinin bağı olmasına, böylece bir havaya körcesine düşmelerine ah ederler.

  • شمع او گوید که چون من سوختم  ** کی ترا برهانم از سوز و ستم 
  • Mum da ben yandım, seni yanmadan, cefa ve elemden nasıl kurtarabilirdim? der.

  • شمع او گریان که من سرسوخته  ** چون کنم مر غیر را افروخته  345
  • Mum da ağlaya ağlaya der ki: Benim bile başım yandı, artık başkasını nasıl aydınlatabilirim?

  • تفسیر یا حسرة علی العباد 
  • “Ey hasret, hazır ol o kullara ki” ayetinin tefsiri

  • او همی گوید که از اشکال تو  ** غره گشتم دیر دیدم حال تو 
  • O “Senin ahvaline baktım da gururlandım, halini geç gördüm” der.

  • شمع مرده باده رفته دلربا  ** غوطه خورد از ننگ کژبینی ما 
  • Mum sönmüş, şarap bitmiş, sevgili de bizim eğri görüşümüzden utanmış, dalgalara batmış, gömülmüştür.

  • ظلت الارباح خسرا مغرما  ** نشتکی شکوی الی الله العمی 
  • Faydalar, ziyanın ve helakin ta kendisi olmuştur. Artık, körlükten Allahya şikayet et dur.

  • حبذا ارواح اخوان ثقات  ** مسلمات مومنات قانتات 
  • Halbuki ne güzeldir inanılır müslüman, iman sahibi ve ibadet edip duran kardeşlerin ruhları.

  • هر کسی رویی به سویی برده‌اند  ** وان عزیزان رو به بی‌سو کرده‌اند  350
  • Herkes bir yana yüz tutmuştur. O azizlerse hiç yanda olmayana yüz çevirmişlerdir.

  • هر کبوتر می‌پرد در مذهبی  ** وین کبوتر جانب بی‌جانبی 
  • Her güvercin bir yana uçmuştur, bu güvercinse cihetsizlik tarafına!

  • ما نه مرغان هوا نه خانگی  ** دانه‌ی ما دانه‌ی بی‌دانگی 
  • Biz ne hava kuşlarıyız, ne ev kuşları. Bizim yemimiz yemsizlik yemidir.

  • زان فراخ آمد چنین روزی ما  ** که دریدن شد قبادوزی ما 
  • Onun için rızkımız böyle bol bol gelmededir; çünkü, bizim elbise dikmemiz elbiseyi yırtmaktır!

  • سبب آنک فرجی را نام فرجی نهادند از اول 
  • Fereciye önce fereci denmesinin sebebi

  • صوفیی بدرید جبه در حرج  ** پیشش آمد بعد به دریدن فرج 
  • Sofinin biri bir iç sıkıntısına uğradı, cüppesinin önünü yırttı, ondan sonra ferahladı.

  • کرد نام آن دریده فرجی  ** این لقب شد فاش زان مرد نجی  355
  • O yırtık cüppeye fereci (ferahlık) adını koydu. Bu lâkap, o kurtulmuş adamdan sonra yayıldı.