نفس چون مبدل شود این تیغ تن ** باشد اندر دست صنع ذوالمنن
Nefis, değişti mi bu beden kılıcı, ihsan ve lütuflar sahibi Tanrı'nın elindedir.
آن یکی مردیست قوتش جمله درد ** این دگر مردی میان‌تی هم‌چو گرد 3830
O öyle bir erdir ki gıdasız, tamamiyle dert. öbür erlik ise toz gibi ortası delik bir şeydir!
صفت کردن مرد غماز و نمودن صورت کنیزک مصور در کاغذ و عاشق شدن خلیفه‌ی مصر بر آن صورت و فرستادن خلیفه امیری را با سپاه گران بدر موصل و قتل و ویرانی بسیار کردن بهر این غرض
Bîr adamın, Mısır halifesine kâğıda yapılmış bir cariye resmîni göstermesi, halifenin o resme âşık olarak Musul emîrinin cariyesi olan o kızı alıp getirmek üzere bir beyi Musul'a göndermesi, savaşta bu yüzden birçok adamın ölmesi, birçok yerin yıkılıp gitmesi
مر خلیفه‌ی مصر را غماز گفت ** که شه موصل به حوری گشت جفت
Bir kovucu, Mısır halifesine, Musul padişahının: huri gibi bir cariyesi olduğunu söyleyip dedi ki:
یک کنیزک دارد او اندر کنار ** که به عالم نیست مانندش نگار
Onun bir cariyesi var ki âlemde onun gibi güzel yok.
در بیان ناید که حسنش بی‌حدست ** نقش او اینست که اندر کاغذست
Güzelliğinin haddi yok, söze sığmaz, anlatılmaz ki. işte resmi, şu kâğıtta, bir bak!
نقش در کاغذ چو دید آن کیقباد ** خیره گشت و جام از دستش فتاد
O ulu halife, kâğıttaki resmi görünce hayran oldu, elindeki kadeh düştü.
پهلوانی را فرستاد آن زمان ** سوی موصل با سپاه بس گران 3835
Derhal Musul'a büyük bir orduyla bir er gönderdi.
که اگر ندهد به تو آن ماه را ** برکن از بن آن در و درگاه را
Eğer o ay parçasını sana teslim etmezse orasını tamamiyle yak yık.
ور دهد ترکش کن و مه را بیار ** تا کشم من بر زمین مه در کنار
Verirse bir şey yapma, bırak, yalnız o ay parçasını getir de yeryüzündeyken ayı kucaklayayım dedi.
پهلوان شد سوی موصل با حشم ** با هزاران رستم و طبل و علم
Er, binlerce Rüstem'le, davul ve bayraklarla yola düştü, Musul'a yollandı.
چون ملخها بی‌عدد بر گرد کشت ** قاصد اهلاک اهل شهر گشت
Sayısız asker, şehri mahvetmek üzere tarlama çevresine üşüşen çekirgeler gibi oraya üşüştüler.
هر نواحی منجنیقی از نبرد ** هم‌چو کوه قاف او بر کار کرد 3840
Savaş için her yana Kafdağı gibi mancınıklar kurdurdu.
زخم تیر و سنگهای منجنیق ** تیغها در گرد چون برق از بریق
Oklar yağmur gibi yağmada, mancınıklarla atılan taşlar gök gürler gibi gürlemeye, kılıçlar şimşek gibi çakmaya başlamıştı.
هفته‌ای کرد این چنین خون‌ریز گرم ** برج سنگین سست شد چون موم نرم
Savaş, tam bir hafta sürdü, kanlar döküldü. Taştan yapılma kale mum gibi eridi, yerle yeksan oldu.
شاه موصل دید پیگار مهول ** پس فرستاد از درون پیشش رسول
Musul padişahı, bu korkunç savaşı görünce içeriden bir elçi göndererek,
که چه می‌خواهی ز خون مؤمنان ** کشته می‌گردند زین حرب گران
Müslümanların kanını dökmekten maksadın ne? Bu şiddetli savaşta ölüp gidiyorlar. Meramın nedir?
گر مرادت ملک شهر موصلست ** بی‌چنین خون‌ریز اینت حاصلست 3845
Maksadın, Musul şehrini almaksa böyle kan dökmeden de olur bu iş.
من روم بیرون شهر اینک در آ ** تا نگیرد خون مظلومان ترا
Ben şehirden çıkayım gel, sen gir. Tek mazlumların kanı, seni tutmasın.
ور مرادت مال و زر و گوهرست ** این ز ملک شهر خود آسان‌ترست
Yok, muradın mal, altın ve mücevherse bunu, bu şehirden almak, zaten kolay bir şey dedi.
ایثار کردن صاحب موصل آن کنیزک را بدین خلیفه تا خون‌ریز مسلمانان بیشتر نشود
Müslümanların kanları daha fazla dökülmesin diye Musul padişahının, o cariyeyi halifeye bağışlaması
چون رسول آمد به پیش پهلوان ** داد کاغذ اندرو نقش و نشان
Elçi, o erin huzuruna gelince er, cariyenin resmîni verdi.
بنگر اندر کاغذ این را طالبم ** هین بده ورنه کنون من غالبم
Bu kâğıda bak dedi, bunu istiyorum. Derhal teslim etsin, yoksa ben üstünüm.
چون رسول آمد بگفت آن شاه نر ** صورتی کم گیر زود این را ببر 3850
Elçi gelip maksadı söyleyince o erkek padişah dedi ki: Bu suret eksik olsun, tez götür.
من نیم در عهد ایمان بت‌پرست ** بت بر آن بت‌پرست اولیترست
Ben, iman ahdında puta tapanlardan değilim. Putun, puta tapanda olması daha doğru.
چونک آوردش رسول آن پهلوان ** گشت عاشق بر جمالش آن زمان
Elçi, kızı getirince o yiğit er, derhal âşık oldu.
عشق بحری آسمان بر وی کفی ** چون زلیخا در هوای یوسفی
Aşk bir denizdir, gökyüzü, bu denizde bir köpük. Aşk, Yusuf'un havasına kapılan Zeliha gibi insanı hayran eder.