-
صد هزاران حشر دیدی ای عنود ** تاکنون هر لحظه از بدو وجود
- A inatçı, varlığa düştüğün demden beri şimdiye kadar her lahza yüz binlerce haşir gördün.
-
از جماد بی‌خبر سوی نما ** وز نما سوی حیات و ابتلا 800
- Haberin yokken cemad aleminden yetişip gelişen nebat alemine geldin. Nebat aleminden de hayat ve iptila alemine düştün.
-
باز سوی عقل و تمییزات خوش ** باز سوی خارج این پنج و شش
- Sonra tekrar güzelim akıl ve temyiz alemine gider, bu beş duyguyla altı cihet aleminden kurtulursun.
-
تا لب بحر این نشان پایهاست ** پس نشان پا درون بحر لاست
- Bu ayak izleri, deniz kıyısına kadar gider. Sonra deniz içinde ayak izleri yok olur biter.
-
زانک منزلهای خشکی ز احتیاط ** هست دهها و وطنها و رباط
- Çünkü kuruluk menzillerinde ihtiyat için köyler vardır, yurtlar vardır, konaklar vardır.
-
باز منزلهای دریا در وقوف ** وقت موج و حبس بی‌عرصه و سقوف
- Deniz konakları da durup dinlenmeyen, sahası ve tavanı olmayan dalgalanmalardır.
-
نیست پیدا آن مراحل را سنام ** نه نشانست آن منازل را نه نام 805
- O menzillerin nişanesi adı sanı yoktur.
-
هست صد چندان میان منزلین ** آن طرف که از نما تا روح عین
- Nebat aleminden sırf ruh alemine kadar her iki konak arasında bunlar gibi yüzlerce konak vardır.
-
در فناها این بقاها دیده‌ای ** بر بقای جسم چون چفسیده‌ای
- Yokluklarda bu varlığı gördün de nasıl beden varlığına böyle yapıştın?
-
هین بده ای زاغ این جان باز باش ** پیش تبدیل خدا جانباز باش
- Kendine gel ey kuzgun, kendine gel de şu canı ver, doğan kuşu ol. Tanrı’nın halden hale döndürmesi karşısında canınla başınla oyna.
-
تازه می‌گیر و کهن را می‌سپار ** که هر امسالت فزونست از سه پار
- Yeniyi al, eskiyi bırak. Çünkü her yılın, geçen üç yıldan daha artıştır daha üstün.
-
گر نباشی نخل‌وار ایثار کن ** کهنه بر کهنه نه و انبار کن 810
- Hurma fidanı gibi ihsan sahibi olamazsam var, eskiyi eskiye kat ambarına yığ!
-
کهنه و گندیده و پوسیده را ** تحفه می‌بر بهر هر نادیده را
- O eski, kokmuş ve pörsümüş şeyi körlere hediye et.
-
آنک نو دید او خریدار تو نیست ** صید حقست او گرفتار تو نیست
- Yeniyi gören seni almaz. O Tanrı’ya av olur, sana tutulmaz.
-
هر کجا باشند جوق مرغ کور ** بر تو جمع آیند ای سیلاب شور
- Ey kara ve tuzlu su, nerede kör kuş varsa bölük, bölük senin başına toplanır.
-
تا فزاید کوری از شورابها ** زانک آب شور افزاید عمی
- Bu suretle de körlükleri artar. Çünkü kara su, körlüğü arttırır.
-
اهل دنیا زان سبب اعمی‌دل‌اند ** شارب شورابه‌ی آب و گل‌اند 815
- Dünya ehlinin bu sebeple gönül gözleri kördür; onlar, balçıkla bulanmış su içerler.
-
شور می‌ده کور می‌خر در جهان ** چون نداری آب حیوان در نهان
- Madem ki gizli bir alemde abıhayatın yok, şu halde kara ve tuzlu suyu ver, kötülüğü al bu alemde!
-
با چنین حالت بقا خواهی و یاد ** هم‌چو زنگی در سیه‌رویی تو شاد
- Bu halle bir de varlık istiyor, onu anıyorsun ha. Halbuki sen, zenci gibi kara yüzlü olmakla neşelisin.
-
در سیاهی زنگی زان آسوده است ** کو ز زاد و اصل زنگی بوده است
- Zenci aslından öyle doğduğundan, aslından zenci olduğundan o kara renkten hoşlanır, rahattır.
-
آنک روزی شاهد و خوش‌رو بود ** گر سیه‌گردد تدارک‌جو بود
- Fakat bir gün güzelleşse, güzel yüzlü bir hale gelse de sonra kararsa çaresini aramaya koyulur.
-
مرغ پرنده چو ماند در زمین ** باشد اندر غصه و درد و حنین 820
- Uçar kuş, yeryüzünde kalsa derde, eleme düşer, feryat etmeye başlar.
-
مرغ خانه بر زمین خوش می‌رود ** دانه‌چین و شاد و شاطر می‌دود
- Fakat ev kuşu, yeryüzünde güzelce yürür, yem toplar, neşeli bir halde dönüp dolaşır.
-
زآنک او از اصل بی‌پرواز بود ** وآن دگر پرنده و پرواز بود
- Çünkü o aslında uçamaz, öbürü uçucudur.
-
قال النبی علیه‌السلام ارحموا ثلاثا عزیز قوم ذل و غنی قوم افتقر و عالما یلعب به الجهال
- Peygamber aleyhisselam “üç kişiye acıyın : bir kavmin aşağı bir hale düşen yücesine, yoksullaşan zenginine, cahillere oyuncak olan bilginine” dedi
-
گفت پیغامبر که رحم آرید بر ** جان من کان غنیا فافتقر
- Peygamber, canım hakkı için dedi, yoksul düşen zengine,