-
گویی آن دل زین جهان پنهان بود ** زانک ظلمت با ضیا ضدان بود
- Sanki o gönül, bu cihandan gizlenmiştir. Çünkü karanlık, ışıkla bir yerde bulunmaz. Birbirlerine zıttır bunlar.
-
دشمنی آن دل از روز الست ** سبزوار طبع را میراثی است 895
- Tabiat Sebzvar’ının, o gönülle düşmanlığı, Elest gününden miras kalmıştır.
-
زانک او بازست و دنیا شهر زاغ ** دیدن ناجنس بر ناجنس داغ
- Çünkü o, doğan kuşudur, dünya şehriyse kuzgun. Kendi cinsinden olmayanı görmek insanı yaralar.
-
ور کند نرمی نفاقی میکند ** ز استمالت ارتفاقی میکند
- İnsan, kendi cinsinden olmayana yumuşaklık gösterirse münafıklığından gösterir, onunla uyuşursa bir şey elde etmek için uyuşur.
-
میکند آری نه از بهر نیاز ** تا که ناصح کم کند نصح دراز
- O münâfık, evet der ama tasdik ettiğinden değil, nasihat verenin sözü kısa kesmesi içindir.(TM)
-
زانک این زاغ خس مردارجو ** صد هزاران مکر دارد تو به تو
- Çünkü bu leş arayan aşağılık kuzgunun kat,kat yüz binlerce hilesi vardır.
-
گر پذیرند آن نفاقش را رهید ** شد نفاقش عین صدق مستفید 900
- Münafıklığı kabul ederlerse kurtulur; münafıklığı, kendisine fayda verecek bir doğruluk olur.
-
زانک آن صاحب دل با کر و فر ** هست در بازار ما معیوبخر
- Çünkü gönül sahibi, debdebesiyle beraber bizim pazarımızda ayıplıdır.
-
صاحب دل جو اگر بیجان نهای ** جنس دل شو گر ضد سلطان نهای
- Cansız değilsen gönül sahibini ara. Padişaha zıt değilsen gönülle aynı cinsten olmaya bak.
-
آنک زرق او خوش آید مر ترا ** آن ولی تست نه خاص خدا
- Halbuki riyası, sana hoş gelen, tabiatına uygun olan kişi, dostundur. Dostundur ama Tanrı’nın dostu değil ki!
-
هر که او بر خو و بر طبع تو زیست ** پیش طبع تو ولی است و نبیست
- Kim senin huyuna suyuna giderse sence ya velidir, ya peygamber.
-
رو هوا بگذار تا بویت شود ** وان مشام خوش عبرجویت شود 905
- Yürü, hava ve hevesi bırak da bir koku al, o güzelim amber kokusunu duy.
-
از هوارانی دماغت فاسدست ** مشک و عنبر پیش مغزت کاسدست
- Hava ve hevesine uyarsan dimağın bozulur. Misk ve amber sence hiçbir şeye yaramaz bir hale gelir.
-
حد ندارد این سخن و آهوی ما ** میگریزد اندر آخر جابجا
- Bu sözün sonu gelmez, halbuki ceylanımız, ahırda bir yerden bir yere kaçıp durmada.
-
بقیهی قصهی آهو و آخر خران
- Eşekler ahırındaki ceylan hikayesinin arta kalanı
-
روزها آن آهوی خوشناف نر ** در شکنجه بود در اصطبل خر
- O göbeği miskli ceylan, günlerce eşek ahırında işkence çekmekteydi.
-
مضطرب در نزع چون ماهی ز خشک ** در یکی حقه معذب پشک و مشک
- Karaya vurmuş balık gibi can çekişmede, çırpınıp durmadaydı. Pislikle misk, adeta bir hokkaya girmişti.
-
یک خرش گفتی که ها این بوالوحوش ** طبع شاهان دارد و میران خموش 910
- Bir eşek diyordu ki: Ha, bu hayvanlar babası, padişahlarla beylerin huyunda susun!
-
وآن دگر تسخر زدی کز جر و مد ** گوهر آوردست کی ارزان دهد
- Başka bir eşek, onun gidip gelmesine bakıp alay ederek bir inci bulmuş, nasıl olur da ucuza satar? diyordu.
-
وآن خری گفتی که با این نازکی ** بر سریر شاه شو گو متکی
- Bir başka eşek, söyleyin diyordu, bu naziklikle padişahın tahtına çıkıp yaslansın.
-
آن خری شد تخمه وز خوردن بماند ** پس برسم دعوت آهو را بخواند
- Bir başka eşek de çok yemiş, imtilaya uğramış, yemeden kalmıştı. Ceylanı çağırdı.
-
سر چنین کرد او که نه رو ای فلان ** اشتهاام نیست هستم ناتوان
- Ceylan başını kaldırıp, hayır iştahım yok, kuvvetsizim dedi.
-
گفت میدانم که نازی میکنی ** یا ز ناموس احترازی میکنی 915
- Eşek dedi ki: Biliyorum ki nazlanıyorsun. Yahut da utanıyorsun da onun için çekinmektesin.
-
گفت او با خود که آن طعمهی توست ** که از آن اجزای تو زنده و نوست
- Ceylan kendi kendisine o yemek senin yemeğin. Senin bedeninin cüzileri, ondan dirilmekte, tazeleşmekte.
-
من الیف مرغزاری بودهام ** در زلال و روضهها آسودهام
- Ben çayırlığın arkadaşıydım. Duru sularla, bağlar, bahçelerle avunur, eğlenirdim.
-
گر قضا انداخت ما را در عذاب ** کی رود آن خو و طبع مستطاب
- Kaza ve kader, bizi azaba düşürse o huy, o güzel tabiat nasıl olur da değişiverir?