-
پس بگفتش کان هلال عرش کو ** هم‌چو مهتاب از تواضع فرش کو
- Mustafa, arşın Hilâl’i nerede? Tevazuundan ay ışığı gibi yerlere döşenen.
-
آن شهی در بندگی پنهان شده ** بهر جاسوسی به دنیا آمده
- Kullukta gizlenen padişah, o sırları duymak için dünyaya gelmiş er nerede?
-
تو مگو کو بنده و آخرجی ماست ** این بدان که گنج در ویرانه‌هاست
- O bizim kulumuz, seyisimiz deme. Şunu bil ki define yıkık yerlerdedir.
-
ای عجب چونست از سقم آن هلال ** که هزاران بدر هستش پای‌مال 1170
- Binlerce dolunay, ayaklarının altına döşenmiş olan Hilâl, hastalıkla ne âlemde acaba? dedi.
-
گفت از رنجش مرا آگاه نیست ** لیک روزی چند بر درگاه نیست
- Bey; hastalığından haberim yok ama dedi, birkaç gündür yanıma gelmedi.
-
صحبت او با ستور و استرست ** سایس است و منزلش این آخرست
- O, atlarla katırlarla düşer kalkar, seyis olduğu için şu ahırda yatar.
-
در آمدن مصطفی علیه‌السلام از بهر عیادت هلال در ستورگاه آن امیر و نواختن مصطفی هلال را رضی الله عنه
- Mustafa aleyhisselâm’ın, Hilâl’e geçmiş olsun demek için o beyin ahırına girmesi ve –Allah razı olsun—Hilâl’e iltifatta bulunması.
-
رفت پیغامبر به رغبت بهر او ** اندر آخر وآمد اندر جست و جو
- Peygamber, Hilâl’i görmek üzere ahıra girdi araştırmaya başladı.
-
بود آخر مظلم و زشت و پلید ** وین همه برخاست چون الفت رسید
- Ahır karanlık, pis ve berbattı. Fakat ülfet zamanı gelip çatınca bu kötülüklerin hepsi ortadan kalktı.
-
بوی پیغامبر ببرد آن شیر نر ** هم‌چنانک بوی یوسف را پدر 1175
- O erkek aslan, Yusuf’un kokusunu alan Yakup gibi Peygamberin kokusunu aldı.
-
موجب ایمان نباشد معجزات ** بوی جنسیت کند جذب صفات
- Mucizeler, imana sebep olmaz, sıfatları çeken cinsiyet kokusudur.
-
معجزات از بهر قهر دشمنست ** بوی جنسیت پی دل بردنست
- Mucizeler, düşmanı kahretmek içindir. Halbuki cinsiyet kokusu, gönül almaya insanı âşık etmeye sebep olur.
-
قهر گردد دشمن اما دوست نی ** دوست کی گردد ببسته گردنی
- Mucizeler, düşmanı kahreder ama dostu değil. Hiç dostun boynu bağlanır mı?
-
اندر آمد او ز خواب از بوی او ** گفت سرگین‌دان درون زین گونه بو
- Hilâl uykudayken Peygamberin kokusunu aldı, bu gübrelik içindeki şu güzel koku nedir ki? dedi.
-
از میان پای استوران بدید ** دامن پاک رسول بی‌ندید 1180
- Derken atların, katırların ayakları arasında o eşi olmayan Peygamberin tertemiz eteğini gördü.
-
پس ز کنج آخر آمد غژغژان ** روی بر پایش نهاد آن پهلوان
- Sürüne sürüne ahırın bucağından gelip o erin ayağına yüzünü, gözünü sürdü.
-
پس پیمبر روی بر رویش نهاد ** بر سر و بر چشم و رویش بوسه داد
- Peygamber, yüzünü yüzüne sürdü. Başını, yüzünü, gözünü öptü.
-
گفت یا ربا چه پنهان گوهری ** ای غریب عرش چونی خوشتری
- Rabbim dedi, sen ne gizli mücevhersin. Ey arş garibi, nasılsın, iyi misin?
-
گفت چون باشد خود آن شوریده خواب ** که در آید در دهانش آفتاب
- Hilâl dedi ki: Uykusu dağılmış bir âşıkın ağzına gün doğarsa ne hale gelir?
-
چون بود آن تشنه‌ای کو گل چرد ** آب بر سر بنهدش خوش می‌برد 1185
- Toprak çiğneyen bir susuzu su, güzel bir halde başı üstünde taşırsa nasıl olur?
-
در بیان آنک مصطفی علیه‌السلام شنید کی عیسی علیه‌السلام بر روی آب رفت فرمود لو ازداد یقینه لمشی علی الهواء
- Mustafa aleyhisselâm,İsa aleyhisselâm’ın su üstünde yürüdüğünü duyunca “Yakıyni artsaydı hava üstünde yürürdü” buyurmuştur.
-
هم‌چو عیسی بر سرش گیرد فرات ** که ایمنی از غرقه در آب حیات
- İsa gibi hani. Irmak onu baş üstünde tutardı; Abıhayat içinde gark olmadan emindi.
-
گوید احمد گر یقینش افزون بدی ** خود هوایش مرکب و مامون بدی
- Ahmed dedi ki: Eğer yakıyni fazla olsaydı hava ona binek olurdu.
-
هم‌چو من که بر هوا راکب شدم ** در شب معراج مستصحب شدم
- Benim gibi... Ben de havaya bindim, miraç gecesi hava üstünde yürüdüm.
-
گفت چون باشد سگی کوری پلید ** جست او از خواب خود را شیر دید
- Hilâl dedi ki: Kör ve pis bir köpek, uykudan sıçrayıp kalkar da kendisini aslan olmuş görünce ne hale gelir?
-
نه چنان شیری که کس تیرش زند ** بل ز بیمش تیغ و پیکان بشکند 1190
- Fakat okla vurulan aslan gibi bir aslan değil, korkusundan kılıçların temrenlerin kırıldığı bir aslan!
-
کور بر اشکم رونده هم‌چو مار ** چشمها بگشاد در باغ و بهار
- Yılan gibi karnı üstünde sürünüp giden bir körün gözü açılır, bağı, baharı görürse ne olur?