-
گرگ اگر با تو نماید روبهی ** هین مکن باور که ناید زو بهی
- Kurt kurnazlıktan gelir, tilkilenirse sakın aldanma , ondan iyilik gelmez.
-
جاهل ار با تو نماید هم‌دلی ** عاقبت زحمت زند از جاهلی
- Bilgisiz adam bir müddet seninle gönül arkadaşlığında bulunsa bile nihayet cahillikten sana bir zahım vurur.
-
او دو آلت دارد و خنثی بود ** فعل هر دو بی‌گمان پیدا شود 1425
- Onun iki aleti vardır, o hunsadır.Her iki aletinin işi , nihayet meydana çıkar.
-
او ذکر را از زنان پنهان کند ** تا که خود را خواهر ایشان کند
- Erlik aletini kadınlardan saklar, onlara bir kız kardeş olur.
-
شله از مردان به کف پنهان کند ** تا که خود را جنس آن مردان کند
- Erlerden de kadınlık aletini , eliyle örtüp gizler.Kendisini erkek gösterir.
-
گفت یزدان زان کس مکتوم او ** شله‌ای سازیم بر خرطوم او
- Allah , “Onun gizli ayıbını meydana çıkarır, burnunun üstünde erlik aleti gibi gösteririz” de
-
تا که بینایان ما زان ذو دلال ** در نیایند از فن او در جوال
- Gözü olan kullarımız o işvecinin hilelerine aldanıp çuvala girmezler” dedi.
-
حاصل آنک از هر ذکر ناید نری ** هین ز جاهل ترس اگر دانش‌وری 1430
- Hâsılı her alet insanı erkek etmez. Eğer bilgin varsa kendine gel de bilgisizlikten kork.
-
دوستی جاهل شیرین‌سخن ** کم شنو کان هست چون سم کهن
- Tatlı sözlü cahil dostun sözlerine pek kapılma.O sözler eskimiş,yıllanmış zehire benzer.
-
جان مادر چشم روشن گویدت ** جز غم و حسرت از آن نفزویدت
- Anasının canı, gözümün nuru der ama günden güne artan duran dertten, hasretten başka bir şey vermez sana.
-
مر پدر را گوید آن مادر جهار ** که ز مکتب بچه‌ام شد بس نزار
- O ana, babaya açıkça, yavrucuğum mektepten bezdi, soldu sarardı der..
-
از زن دیگر گرش آوردیی ** بر وی این جور و جفا کم کردیی
- Başka karından olsaydı ona bu kadar cefada bulunmazdın.
-
از جز تو گر بدی این بچه‌ام ** این فشار آن زن بگفتی نیز هم 1435
- Doğrusunu istersen bu yavrucuk, senin oğlun olmasaydı ve ben doğurmasaydım, yine anası, bu sözü söylerdi!
-
هین بجه زن مادر و تیبای او ** سیلی بابا به از حلوای او
- Kendine gel, bu anadan , onun merhametinden kaç. Babanın sillesi, onun helvasından yeğdir.
-
هست مادر نفس و بابا عقل راد ** اولش تنگی و آخر صد گشاد
- Ana nefistir…Baba da cömert akıl. Akla uyan önce daralır ama sonunda yüzlerce genişliğe uğrar.
-
ای دهنده‌ی عقلها فریاد رس ** تا نخواهی تو نخواهد هیچ کس
- Ey akılları ihsan eden Allah, feryada yetiş. Sen bir şey dilemezsen hiç kimse dilemez.
-
هم طلب از تست و هم آن نیکوی ** ما کییم اول توی آخر توی
- İstek de sendedir, ihsan da. Biz kimiz ki? Evvel de sensin , âhır da.
-
هم بگو تو هم تو بشنو هم تو باش ** ما همه لاشیم با چندین تراش 1440
- Hem sen söyle, hem sen dinle, hem sen ol. Biz bunca malımız mülkümüzle yine hiçbir şey değiliz.
-
زین حواله رغبت افزا در سجود ** کاهلی جبر مفرست و خمود
- Yarabbi, bize tekliflerde bulundun, lûtfet de secdeye rağbetimizi artır;bize cebir tembelliğini gönderip şevkimizi söndürme.
-
جبر باشد پر و بال کاملان ** جبر هم زندان و بند کاهلان
- Cebir, kâmillerin kolu, kanadıdır.. Tembellerin bağı, zindanı.
-
هم‌چو آب نیل دان این جبر را ** آب مومن را و خون مر گبر را
- Bu cebri, Nil suyu gibi bil. Mümine sudur, kâfire kan.
-
بال بازان را سوی سلطان برد ** بال زاغان را به گورستان برد
- Kanat, doğan kuşlarını padişaha götürür, kuzgunları mezarlığa.
-
باز گرد اکنون تو در شرح عدم ** که چو پازهرست و پنداریش سم 1445
- Şimdi sen, yokluğu anlatmayı bırak. Çünkü panzehire benzer de zehir sanırsın.
-
هم‌چو هندوبچه هین ای خواجه‌تاش ** رو ز محمود عدم ترسان مباش
- Ey kapı yoldaşı, kendine gel. Hintli çocuk gibi yokluk Mahmudundan korkma sakın.
-
از وجودی ترس که اکنون در ویی ** آن خیالت لاشی و تو لا شیی
- Şimdi bürünmüş olduğun varlıktan kork. O varlık hayali bir şey değildir, sen de bir şey değilsin!