-
هیچ کافر را به خواری منگرید ** که مسلمان مردنش باشد امید
- Hiçbir kâfiri hor görmeyin. Müslüman olarak ölebilir olur ya.
-
چه خبر داری ز ختم عمر او ** تا بگردانی ازو یک‌باره رو
- Ömrünün sonundan ne haberin var ki ondan tamamı ile yüzünü çeviriyorsun.
-
بعد از ان ترسا در آمد در کلام ** که مسیحم رو نمود اندر منام
- Ondan sonra Hıristiyan söze geldi. Dedi ki: Rüyada Mesih göründü..
-
من شدم با او به چارم آسمان ** مرکز و مثوای خورشید جهان
- Onunla dördüncü kat göğe âlemin güneşinin bulunduğu durağa çıktım.
-
خود عجب‌های قلاع آسمان ** نسبتش نبود به آیات جهان 2455
- Gök kalelerinin şaşılacak şeylerini gördüm. Bu âlemdeki alâmetlere hiç benzemiyorlardı.
-
هر کسی دانند ای فخر البنین ** که فزون باشد فن چرخ از زمین
- Oğulların gökçeği, herkes bilir ki gökyüzünün hüneri, elbette yeryüzünden üstündür.
-
حکایت اشتر و گاو و قج که در راه بند گیاه یافتند هر یکی می‌گفت من خورم
- Öküz, deve ve koç, yolda bir deste ot buldular. Her biri ben yiyeceğim dedi.
-
اشتر و گاو و قجی در پیش راه ** یافتند اندر روش بندی گیاه
- Bir deve, bir öküz ve bir koç, yolda giderlerken bir bağ ot buldular.
-
گفت قج بخش ار کنیم این را یقین ** هیچ کس از ما نگردد سیر ازین
- Koç dedi ki: Bunu paylaşırsak hiç birimiz doymayacağız.
-
لیک عمر هرکه باشد بیشتر ** این علف اوراست اولی گو بخور
- Fakat kimin ömrü daha artıksa bu otu o yesin.
-
که اکابر را مقدم داشتن ** آمدست از مصطفی اندر سنن 2460
- Yaşlılara hürmet Mustafa’nın sünnetlerindendir çünkü.
-
گرچه پیران را درین دور لام ** در دو موضع پیش می‌دارند عام
- Aşağılık kişilerin hükmettiği bu devirde ise halk, yaşlıları iki yerde öne geçirirler.
-
یا در آن لوتی که آن سوزان بود ** یا بر آن پل کز خلل ویران بود
- Ya ateş gibi sıcak yemeğe buyur derler, yahut bakımsızlıktan yıkılacak dereceye gelen köprüde ileri sürerler.
-
خدمت شیخی بزرگی قایدی ** عام نارد بی‌قرینه‌ی فاسدی
- Aşağılık kişiler kötü bir maksatları olmadıkça bir şeyhi, bir büyüğü, bir kılavuzu ağırlamazlar.
-
خیرشان اینست چه بود شرشان ** قبحشان را باز دان از فرشان
- Onların hayırları budur, artık kötülüklerini var sen kıyas et.
-
مثل
- Örnek
-
سوی جامع می‌شد آن یک شهریار ** خلق را می‌زد نقیب و چوبدار 2465
- Bir padişah camiye gidiyordu. Yaverleri, sopalı memurları, halkı dövmedeydi.
-
آن یکی را سر شکستی چوب‌زن ** و آن دگر را بر دریدی پیرهن
- Sopalı damlar, birinin başını yarıyor, öbürünün gömleğini yırtıyor, padişaha yol açıyorlardı.
-
در میانه بی‌دلی ده چوب خورد ** بی‌گناهی که برو از راه برد
- O arada bir yoksul da yasakçılardan suçsuz olarak on sopa yedi.
-
خون چکان رو کرد با شاه و بگفت ** ظلم ظاهر بین چه پرسی از نهفت
- Kanlar içinde kaldı. Padişaha yüz dönüp dedi ki: Şu apaçık zulme bak, gizlisini ne soruyorsun?
-
خیر تو این است جامع می‌روی ** تا چه باشد شر و وزرت ای غوی
- Camiye gidiyorsun gûya. Hayrın buysa şerrin ve kötülüğün nedir ey azgın?
-
یک سلامی نشنود پیر از خسی ** تا نپیچد عاقبت از وی بسی 2470
- Bir pîr, aşağılık bir adamdan bir tek selâm işitmez ki nihayet ondan bir hayli derde uğramasın.
-
گرگ دریابد ولی را به بود ** زانک دریابد ولی را نفس بد
- Böyle bir kötü kişinin veliye musallat olmasındansa kurdun musallat olması daha iyidir.
-
زانک گرگ ارچه که بس استمگریست ** لیکش آن فرهنگ و کید و مکر نیست
- Kurt, çok zâlimdir ama hiç olmazsa hilesi, düzeni yoktur.
-
ورنه کی اندر فتادی او به دام ** مکر اندر آدمی باشد تمام
- Hilesi, aklı fikri olsa hiç tuzağa düşer mi? Hile insandadır tamamı ile.
-
گفت قج با گاو و اشتر ای رفاق ** چون چنین افتاد ما را اتفاق
- Koç, öküzle deveye arkadaşlar dedi, mademki böyle bir ota rastladık.
-
هر یکی تاریخ عمر ابدا کنید ** پیرتر اولیست باقی تن زنید 2475
- Hadi bakalım her biriniz ömrünüzün başlangıcını söyleyin. Kim daha yaşlı anlaşılsın,öbürleri de sussun.