English    Türkçe    فارسی   

6
3124-3148

  • چون به هوش آمد بگفت ای کردگار  ** مجرمم بودم به خلق اومیدوار 
  • Aklı başına gelince dedi ki: Yarabbi, suçluyum. Halka ümit bağladım.

  • گرچه خواجه بس سخاوت کرده بود  ** هیچ آن کفو عطای تو نبود  3125
  • Muhtesip cömertti ama cömertlikte hiç de senin eşin olamaz.

  • او کله بخشید و تو سر پر خرد  ** او قبا بخشید و تو بالا و قد 
  • O külâh bağışlar, sen, akılla dolu baş verirsin. O kaftan verir, sen boy pos ihsan edersin.

  • او زرم داد و تو دست زرشمار  ** او ستورم داد و تو عقل سوار 
  • O altın verir bana, sen altın sayan el. O katır verir bana sen ona binecek akıl.

  • خواجه شمعم دادو تو چشم قریر  ** خواجه نقلم داد و تو طعمه‌پذیر 
  • O bana ışık verir, sen aydın göz. O meze verir, sen onu yiyecek kabiliyet.

  • او وظیفه داد و تو عمر و حیات  ** وعده‌اش زر وعده‌ی تو طیبات 
  • O maaş verir, sen ömür ve yaşayış. Onun vaat ettiği şey altındır, senin vaat ettiğin, temiz şeyler.

  • او وثاقم داد و تو چرخ و زمین  ** در وثاقت او و صد چون او سمین  3130
  • O oda verir, sen gök ve yer verirsin. Senin verdiğin sahada onun gibi yüzlercesi yaşar, semirir.

  • زر از آن تست زر او نافرید  ** نان از آن تست نان از تش رسید 
  • Altın senindir, altını o yaratmada. Ekmek senindir, ekmeği sen bağışlarsın.

  • آن سخا و رحم هم تو دادیش  ** کز سخاوت می‌فزودی شادیش 
  • Ona cömertliği merhameti veren de sensin. Cömertlik ederde neşelenir; bu neşeyi, bu sevinci veren de sensin.

  • من مرورا قبله‌ی خود ساختم  ** قبله‌ساز اصل را انداختم 
  • Ben onu kendime kıble edindim de asıl kıble edilecek makamı bıraktım.

  • ما کجا بودیم کان دیان دین  ** عقل می‌کارید اندر آب و طین 
  • O din Tanrısı aklı, suyla topraktan karılmış balçığa ekerken biz neredeydik?

  • چون همی کرد از عدم گردون پدید  ** وین بساط خاک را می‌گسترید  3135
  • Gökyüzünü yokluktan meydana getirdi, bu yer döşemesini de yaptı döşedi.

  • ز اختران می‌ساخت او مصباح‌ها  ** وز طبایع قفل با مفتاح‌ها 
  • Yıldızlardan kandiller yaptı, tabiatlardan kilitler ve anahtarlar.

  • ای بسا بنیادها پنهان و فاش  ** مضمر این سقف کرد و این فراش 
  • Nice gizli, aşikâr yapıları şu tavanla şu döşemenin içine koydu, gizledi.

  • آدم اصطرلاب اوصاف علوست  ** وصف آدم مظهر آیات اوست 
  • İnsan, yücelikler vasıflarının usturlabıdır. İnsan sıfatı onun âyetlerine mazhardır.

  • هرچه در وی می‌نماید عکس اوست  ** هم‌چو عکس ماه اندر آب جوست 
  • İnsanda ne görürsen onun aksidir. Irmak suyuna akseden ay gibi hani.

  • بر صطرلابش نقوش عنکبوت  ** بهر اوصاف ازل دارد ثبوت  3140
  • Usturlabında örümcek ağı gibi nakışlar vardır, ezel vasıfları onlarla anlaşılır bilinir.

  • تا ز چرخ غیب وز خورشید روح  ** عنکبوتش درس گوید از شروح 
  • O usturlabın üstündeki ankebut, gayb göğü ile ruh güneşine ait şerhlerde bulunur, dersler verir.

  • عنکبوت و این صطرلاب رشاد  ** بی‌منجم در کف عام اوفتاد 
  • Bu doğruyu bulan usturlapla ankebut, halkın eline müneccimsiz düşmüştür.

  • انبیا را داد حق تنجیم این  ** غیب را چشمی بباید غیب‌بین 
  • Tanrı bu yıldız bilgisini peygamberlere vermiştir. Gaybı görmek için o âlemi görebilen bir göz gerek.

  • در چه دنیا فتادند این قرون  ** عکس خود را دید هر یک چه درون 
  • Zamanlarca gelip geçen şu insanlar, dünya kuyusuna düşmüşlerdir. Her biri, kuyunun içinde kendi aksini görmüştür.

  • از برون دان آنچ در چاهت نمود  ** ورنه آن شیری که در چه شد فرود  3145
  • Kuyuda sana görünen, bil ki dışarıdadır. Yoksa o aslan gibi sen de kuyuya düştün gitti.

  • برد خرگوشیش از ره کای فلان  ** در تگ چاهست آن شیر ژیان 
  • Tavşan, onu “kuyuda kükremiş bir aslan var.

  • در رو اندر چاه کین از وی بکش  ** چون ازو غالب‌تری سر بر کنش 
  • Kuyuya gir de ondan öç al. Sen ondan üstünsün kopar kafasını” diye yoldan çevirdi.

  • آن مقلد سخره‌ی خرگوش شد  ** از خیال خویشتن پر جوش شد 
  • O mukallit de tavşana kandı, onun maskarası oldu. Kendi hayalleriyle köpürdü, coştu.