یک زمانی اشکریزان جملهشان ** بر سر خوان مصیبت خونفشان 3890
Bir müddet hepsi gözyaşı döktüler, musibet sofrasının başında kanlar saçtılar.
یک زمان از آتش دل هر سه کس ** بر زده با سوز چون مجمر نفس
Bir zaman, her üçü de gönül ateşiyle yandılar, buhurdan gibi sıcak soluklar aldılar.
مقالت برادر بزرگین
Büyük kardeşin ahvali
آن بزرگین گفت ای اخوان خیر ** ما نه نر بودیم اندر نصح غیر
Büyük kardeşleri dedi ki: Ey hayırlı kardeşler, biz başkasına er gibi öğütler vermez miydik?
از حشم هر که به ما کردی گله ** از بلا و فقر و خوف و زلزله
Adamlarımızdan biri, bize dertten, yoksulluktan, korkudan, yer deprenmesinden şikayet edince, X
ما همیگفتیم کم نال از حرج ** صبر کن کالصبر مفتاح الفرج
Sıkıntıdan az ağla sızla. Sabret, sabır ferahlığın anahtarı derdik ya!
این کلید صبر را اکنون چه شد ** ای عجب منسوخ شد قانون چه شد 3895
Şimdi bu sabır anahtarı ne oldu? O türe bozuldu mu şaşılacak şey!
ما نمیگفتیم که اندر کش مکش ** اندر آتش همچو زر خندید خوش
Savaş zamanında ateş içinde bile altın gibi bir hoşça gül diyen biz değil miydik?
مر سپه را وقت تنگاتنگ جنگ ** گفته ما که هین مگردانید رنگ
Savaşın o dar zamanında asker benziniz saramasın demez miydik?
آن زمان که بود اسپان را وطا ** جمله سرهای بریده زیر پا
Atların adam kellerinden başka basacak bir yer bulamadığı zamanlarda
ما سپاه خویش را هی هی کنان ** که به پیش آیید قاهر چون سنان
Ordumuzu hay haylar la mızrak gibi kahredici bir halde saldırın diye teşvik etmez miydik?
جمله عالم را نشان داده به صبر ** زانک صبر آمد چراغ و نور صدر 3900
Bütün aleme sabredin der; sabır gönlün ve göğsün ışığıdır diye öğüt verirdik ya.
نوبت ما شد چه خیرهسر شدیم ** چون زنان زشت در چادر شدیم
Şimdi nöbet bizde. Neden sersem oluyor, çirkin karılar gibi neden çarşafa bürünüyoruz?
ای دلی که جمله را کردی تو گرم ** گرم کن خود را و از خود دار شرم
Ey gönül! Herkesi hararetlendirdin ya; hadi bakalım, şimdi sen hararetlen, kendiliğinden utan!
ای زبان که جمله را ناصح بدی ** نوبت تو گشت از چه تن زدی
Ey dil! Herkese öğüt verirdin ya; işte şimdi sana nöbet geldi, neden sustun?
ای خرد کو پند شکرخای تو ** دور تست این دم چه شد هیهای تو
Ey akıl! Nerde o şekerler çiğneyen öğütün? Senin çağın şimdi. O hay ,hayın ne oldu?
ای ز دلها برده صد تشویش را ** نوبت تو شد بجنبان ریش را 3905
Ey gönülden yüzlerce teşvişi gideren! Şimdi senin nöbetin, hadi, oynat sakalını!
از غری ریش ار کنون دزدیدهای ** پیش ازین بر ریش خود خندیدهای
Kahpelik eder de şimdi sakalını oynatmazsan bundan önce de sakalına gülmüş olursun.
وقت پند دیگرانی های های ** در غم خود چون زنانی وای وای
Başkalarına öğüt verme vaktinde hay hay, iş başa düşünce karılar gibi vay, vay ha!
چون به درد دیگران درمان بدی ** درد مهمان تو آمد تن زدی
Başkalarının derdine dermen oluyordun ya; şimdi dert, sana konuk oldu, fakat susuverdin.
بانگ بر لشکر زدن بد ساز تو ** بانگ بر زن چه گرفت آواز تو
Askere bağırır, çağırır, orduyu teşvik ederdin hani. Neden sesin kısıldı, nutkun tutuldu? Kendine de bağırsana.
آنچ پنجه سال بافیدی به هوش ** زان نسیج خود بغلتانی بپوش 3910
Aklınla elli yıldır ördüğün kumaştan bir zıbın yap da giyin bakalım!
از نوایت گوش یاران بود خوش ** دست بیرون آر و گوش خود بکش
Dostların kulakları, sesinden hoşlanıyordu. Elini çıkar da şimdi kulağını çek!
سر بدی پیوسته خود را دم مکن ** پا و دست و ریش و سبلت گم مکن
Daima baştın, kendini kuyruk yap da ayağını, elini, sakalını, bıyığını az kaybet.
بازی آن تست بر روی بساط ** خویش را در طبع آر و در نشاط
Şu döşenmiş yeryüzünde şimdi oyun senin. Kendini boş bir hale getir de neşelen!
ذکر آن پادشاه که آن دانشمند را به اکراه در مجلس آورد و بنشاند ساقی شراب بر دانشمند عرضه کرد ساغر پیش او داشت رو بگردانید و ترشی و تندی آغاز کرد شاه ساقی را گفت کی هین در طبعش آر ساقی چندی بر سرش کوفت و شرابش در خورد داد الی آخره
Bir padişahın, alimin birini zorla meclise getirtip oturtması, sakinin hocaya şarap vermesi ve kadehi sunması, hocanın yüz çevirip kızması, padişahın sakiye haydi demesi, bunu boş bir hale getir… bunun üzerine sakinin, hocanın kafasına birkaç kere vurup şarap içirtmesi v.s.
پادشاهی مست اندر بزم خوش ** میگذشت آن یک فقیهی بر درش
Bir padişah mecliste oturmuş şarap içip sarhoş olmuştu. Kapının önünden bir fakih geçiyordu.