English    Türkçe    فارسی   

2
1993-2042

  • بود کوری کاو همی‏گفت الامان ** من دو کوری دارم ای اهل زمان‏
  • Bir kör vardı, derdi ki: “Ey zamane ehli, elâman, benim iki körlüğüm var.

  • پس دو باره رحمتم آرید هان ** چون دو کوری دارم و من در میان‏
  • Şu halde bana iki kat acıyın. Çünkü iki kat körüm, bu iki körlüğe birden müptelâyım”

  • گفت یک کوریت می‏بینیم ما ** آن دگر کوری چه باشد وانما 1995
  • Birisi “Bir körlüğünü görüyoruz. Öbür körlüğün nedir? Göster” dedi.

  • گفت زشت آوازم و ناخوش نوا ** زشت آوازی و کوری شد دوتا
  • Kör dedi ki; “Sesim çirkin, avazım bed. Ses çirkinliği ve körlük iki kat körlüktür.

  • بانگ زشتم مایه‏ی غم می‏شود ** مهر خلق از بانگ من کم می‏شود
  • Çirkin sesim halka keder vermekte. Halkın acıması, sesim yüzünden azalmakta.

  • زشت آوازم به هر جا که رود ** مایه‏ی خشم و غم و کین می‏شود
  • Kötü sesim nereye varırsa hiddet, gam ve kin meydana gelmekte.

  • بر دو کوری رحم را دوتا کنید ** این چنین ناگنج را گنجا کنید
  • İki körlüğe siz de iki kat acıyın. Böyle hiçbir yere sığmayan kişiyi gönlünüze sığdırın, hoş görün”

  • زشتی آواز کم شد زین گله ** خلق شد بر وی به رحمت یک دله‏ 2000
  • Bu şikâyet, bu sızlanma yüzünden sesinin çirkinliği kalmadı. Halkın hepsi ona acımaya başladı.

  • کرد نیکو چون بگفت او راز را ** لطف آواز دلش آواز را
  • Sırrını söyleyince gönlünün güzel sesi, sesini güzelleştirdi, sesindeki çirkinlik gitti.

  • و انکه آواز دلش هم بد بود ** آن سه کوری دوری سرمد بود
  • Fakat birisinin gönül sesi de çirkin olursa o adamda üç ebedî körlük vardır.

  • لیک وهابان که بی‏علت دهند ** بو که دستی بر سر زشتش نهند
  • Fakat sebepsiz illetsiz hacetleri reva edenler, olabilir ki onun çirkin başına bir el korlar.

  • چون که آوازش خوش و مظلوم شد ** زو دل سنگین دلان چون موم شد
  • O dilencinin sesi hoş ve acınacak hale gelince taş yüreklilerin yüreği bile muma döndü.

  • ناله‏ی کافر چو زشت است و شهیق ** ز آن نمی‏گردد اجابت را رفیق‏ 2005
  • Kâfirin sesi çirkin olduğundan icabete eş olamaz.

  • اخسؤا بر زشت آواز آمده ست ** کاو ز خون خلق چون سگ بود مست‏
  • “Susun” emri, kötü ses hakkındadır. Çünkü o ses, halkın kanından köpek gibi sarhoş olmuştur.

  • چون که ناله‏ی خرس رحمت کش بود ** ناله‏ات نبود چنین ناخوش بود
  • Ayının feryadı bile acındıracak bir ses olur da senin feryadın olmazsa bu çok kötü bir şeydir!

  • دان که با یوسف تو گرگی کرده‏ای ** یا ز خون بی‏گناهی خورده‏ای‏
  • Bil ki sen Yusuf’a kurtluk etmişsin yahut bir suçsuzun kanını içmişsin.

  • توبه کن و ز خورده استفراغ کن ** ور جراحت کهنه شد رو داغ کن‏
  • Tövbe et içtiğini kus. Eğer yara eskidiyse yürü, dağla!

  • تتمه‏ی حکایت خرس و آن ابله که بر وفای او اعتماد کرده بود
  • Ayıyla, onun vefakârlığına güvenen ahmağın hikâyesi

  • خرس هم از اژدها چون وارهید ** و آن کرم ز آن مرد مردانه بدید 2010
  • Ayı, ejderhadan kurtulup o babayiğit erden o keremi görünce,

  • چون سگ اصحاب کهف آن خرس زار ** شد ملازم در پی آن بردبار
  • Eshâb- Kehf’in köpeği gibi onun peşine takıldı.

  • آن مسلمان سر نهاد از خستگی ** خرس حارس گشت از دل بستگی‏
  • O Müslüman, hastalanıp yastığa baş koyunca da ayı, ona bağlanmış, gönül vermiş olduğundan bırakmadı, başın da beklemeye başladı.

  • آن یکی بگذشت و گفتش حال چیست ** ای برادر مر ترا این خرس کیست‏
  • Birisi oradan geçerken “ Halin nasıl? Kardeş, bu ayıyla ne işin var” dedi.

  • قصه واگفت و حدیث اژدها ** گفت بر خرسی منه دل ابلها
  • Er, ejderha hikâyesini nakletti. O adam “ Ayıya güvenme be ahmak.

  • دوستی ابله بتر از دشمنی است ** او بهر حیله که دانی راندنی است‏ 2015
  • Ahmağın dostluğu düşmanlıktan beterdir. Ne suretle olursa olsun sürülmesi gerek” dedi.

  • گفت و الله از حسودی گفت این ** ور نه خرسی چه نگری این مهر بین‏
  • Er dedi ki; “Vallahi bunu hasedinden söyledin, yoksa sen ayıya ne bakıyorsun, sevgilisini gör!”

  • گفت مهر ابلهان عشوه‏ده است ** این حسودی من از مهرش به است‏
  • Adam, “Ahmakların sevgisi aldatıcı bir sevgidir, benim bu hasedim, onun sevgisinden iyidir.

  • هی بیا با من بران این خرس را ** خرس را مگزین مهل هم جنس را
  • Be adam, gel benimle bir ol da o ayıyı sür, defet. Hemcinsini bırakıp ayıya güvenme” dediyse de

  • گفت رو رو کار خود کن ای حسود ** گفت کارم این بد و رزقت نبود
  • Er, “Git, git hasetçi herif, kendi işine bak” dedi. Adam “İşim buydu ama sana nasip değil.

  • من کم از خرسی نباشم ای شریف ** ترک او کن تا منت باشم حریف‏ 2020
  • Yüce kişi ben bir ayıdan daha aşağı değilim ya. Onu bırak da eşin dostun ben olayım.

  • بر تو دل می‏لرزدم ز اندیشه‏ای ** با چنین خرسی مرو در بیشه‏ای‏
  • Başına bir şey gelecek diye yüreğim titriyor. Böyle bir ayı ile ormanlığa gitme.

  • این دلم هرگز نلرزید از گزاف ** نور حق است این نه دعوی و نه لاف‏
  • Yüreğim asla olmayacak şeyden titremedi. Bu seziş Allah nurundandır, saçma değil.

  • مومنم ینظر بنور الله شده ** هان و هان بگریز از این آتشکده‏
  • Ben müminim “Mümin Allah nuruyla bakar” sırrına mazharım. Kendine gel, kendine! Bu ateşgedeyi bırak!” dedi.

  • این همه گفت و به گوشش در نرفت ** بد گمانی مرد را سدی است زفت‏
  • Bu sözler, erin kulağına girmedi. Suizan adama kuvvetli bir settir.

  • دست او بگرفت و دست از وی کشید ** گفت رفتم چون نه‏ای یار رشید 2025
  • Ayının elini tuttu, adamın elini bıraktı. Adam da “Senin aklın başında değil, gidiyorum” dedi.

  • گفت رو بر من تو غم خواره مباش ** بو الفضولا معرفت کمتر تراش‏
  • Er dedi ki: “Git benim kaydıma kalma. Boş boğaz herif, o derece bilirlikten dem vurup durma”

  • باز گفتش من عدوی تو نی‏ام ** لطف باشد گر بیایی در پی‏ام‏
  • Adam tekrar “Ben senin düşmanın değilim. Peşimden gelirsen kendine lütfetmiş olursun” dedi.

  • گفت خوابستم مرا بگذار و رو ** گفت آخر یار را منقاد شو
  • Er “Uykum geldi. Bırak beni işine git” dedi. Adam “Yahu, ne olur bir dosta uy da,

  • تا بخسبی در پناه عاقلی ** در جوار دوستی صاحب دلی‏
  • Akıllı birisinin himayesinde, gönül sahibi bir dostun civarında uyu” dedi.

  • در خیال افتاد مرد از جد او ** خشمگین شد زود گردانید رو 2030
  • Babayiğit, o adamın ısrarından hayallenip kızıverdi, yüzünü çevirip,

  • کاین مگر قصد من آمد خونی است ** یا طمع دارد گدا و تونی است‏
  • “Bu galiba bir katil, bana kastetmeye geldi yahut bir şey umuyor, dilenci ve külhani herifin biri!

  • یا گرو بسته ست با یاران بدین ** که بترساند مرا زین هم نشین‏
  • Yahut da beni bu ayıyla korkutma hususunda evvelce dostlarıyla bahse girişmiş olmalı” dedi.

  • خود نیامد هیچ از خبث سرش ** یک گمان نیک اندر خاطرش‏
  • İçinin kötülüğünden hatırına iyi bir şey gelmedi.

  • ظن نیکش جملگی بر خرس بود ** او مگر مر خرس را هم جنس بود
  • Bütün hüsnü zannı ayıyaydı. Sanki ayıyla aynı cinstendi!

  • عاقلی را از سگی تهمت نهاد ** خرس را دانست اهل مهر و داد 2035
  • Bir köpek uğruna bir akılıyı itham etti, ayıyı muhabbet ve merhamet sahibi bir dost bildi!

  • گفتن موسی علیه السلام گوساله پرست را که آن خیال اندیشی و حزم تو کجاست‏
  • Musa Aleyhisselâm’ın öküze tapana “Nerde düşüncen, nerde ihtiyatın, tedbirin?” demesi

  • گفت موسی با یکی مست خیال ** کای بد اندیش از شقاوت وز ضلال‏
  • Musa bir hayal sarhoşuna dedi ki: “Ey kötülükten, sapıklıktan fena düşüncelere saplanmış kişi,

  • صد گمانت بود در پیغمبریم ** با چنین برهان و این خلق کریم‏
  • Benden bunca bürhan görmene ne benim bu derece güzel huyuma rağmen, peygamber olup olmadığıma dair yüzlerce şüphen vardı.

  • صد هزاران معجزه دیدی ز من ** صد خیالت می‏فزود و شک و ظن‏
  • Benden yüz binlerce mucize gördüğün halde hayalin yüz kat artmakta, o derece şüpheye, zanna düşmekteydin.

  • از خیال و وسوسه تنگ آمدی ** طعن بر پیغمبری‏ام می‏زدی‏
  • Hayalden, vesveseden daraldın, Peygamberliğime ta’nedip durmaya başladın.

  • گرد از دریا بر آوردم عیان ** تا رهیدیت از شر فرعونیان‏ 2040
  • Seni Firavuna uyanların şerrinden kurtarmak için denizden apaçık toz kopardım.

  • ز آسمان چل سال کاسه و خوان رسید ** وز دعایم جویی از سنگی دوید
  • Gökten kırk yıl kâselerle yemek geldi, duam bereketiyle taştan ırmak coştu.

  • این و صد چندین و چندین گرم و سرد ** از تو ای سرد آن توهم کم نکرد
  • Bu ve buna benzer nice yüzlerce mucize, senin vehmini azaltmadı, eksiltmedi.