English    Türkçe    فارسی   

2
2454-2503

  • شاه راه باغ جانها شرع اوست ** باغ و بستانهای عالم فرع اوست‏
  • Canlar bağının ana yolu da o anlayışın yolu. Âlemin bağları, bostanları onun fer’inden ibaret.

  • اصل و سرچشمه‏ی خوشی آن است آن ** زود تجری تحتها الأنهار خوان‏ 2455
  • Bu hoşlukların aslı ve kaynağı o. Haydi, hemen “ O, bahçelerin inişlerinde nehirler akar” ayetini oku artık.”

  • تتمه‌ای نصیحت رسول صلی الله علیه و آله بیمار را
  • Peygamber Sallâllahu Aleyhi Ve Sellem’in hastaya nasihat etmesi hikâyesinin sonu

  • گفت پیغمبر مر آن بیمار را ** چون عیادت کرد یار زار را
  • Peygamber, o hastayı dolaştı, o ağlayıp inleyen zavallının halini hatırını sordu. Sonra dedi ki:

  • که مگر نوعی دعایی کرده‏ای ** از جهالت زهربایی خورده‏ای‏
  • “Acaba sen bir çeşit dua mı ettin, bilmeyerek bir zehirli aş mı yedin?

  • یاد آور چه دعا می‏گفته‏ای ** چون ز مکر نفس می‏آشفته‏ای‏
  • Hele bir hatırla bakayım, nefsin, hilesinden coşunca ne çeşit duada bulundun?”

  • گفت یادم نیست الا همتی ** دار با من یادم آید ساعتی‏
  • Hasta “ Hiç hatırıma gelmiyor. Himmet et de hatırlayayım” dedi.

  • از حضور نور بخش مصطفا ** پیش خاطر آمد او را آن دعا 2460
  • Mustafa’nın nur bağışlayan huzuru hürmetine duayı hatırladı.

  • همت پیغمبر روشن‏کده ** پیش خاطر آمدش آن گم شده‏
  • Her yanı aydınlatan Peygamber’in himmeti, ona hatırlayamadığını hatırlattı.

  • تافت ز آن روزن که از دل تا دل است ** روشنی که فرق حق و باطل است‏
  • Hakla bâtıl arasını ayırt eden aydınlık, gönülden gönle açılmış olan pencereden parladı.

  • گفت اینک یادم آمد ای رسول ** آن دعا که گفته‏ام من بو الفضول‏
  • Dedi ki: “Ya Resulallah, bir hezeyandır ettim, şimdicek duamı hatırladım.

  • چون گرفتار گنه می‏آمدم ** غرقه دست اندر حشایش می‏زدم‏
  • Daima günaha giriftar olup duruyordum. Denize düşenin yılana sarılması gibi önüme ne gelirse sarılıyordum.

  • از تو تهدید و وعیدی می‏رسید ** مجرمان را از عذاب بس شدید 2465
  • Sen, suçluları çok şiddetli azaplarla tehdit etmiştin.

  • مضطرب می‏گشتم و چاره نبود ** بند محکم بود و قفل ناگشود
  • Istıraba düştüm, çarem kalmadı. Bağ pek sıkı, kilit kapalıydı.

  • نی مقام صبر و نه راه گریز ** نی امید توبه نه جای ستیز
  • Ne sabredebiliyordum. Ne kaçacak, kurtulacak yer vardı. Ne tövbe etmeye bir ümidim kalmıştı, ne dayanmama imkân.

  • من چو هاروت و چو ماروت از حزن ** آه می‏کردم که ای خلاق من‏
  • Elemden Harut’la Marut gibi ah ederek dedim ki: Ey yaratan Tanrı’m.

  • از خطر هاروت و ماروت آشکار ** چاه بابل را بکردند اختیار
  • Harut’la Marut tehlikeden kurtulmak için Bâbil Kuyusunu dilediler.

  • تا عذاب آخرت اینجا کشند ** گربزند و عاقل و ساحروش‏اند 2470
  • Gürbüz, akıllı, hatta sihirbaza benzer, her şeye muktedir oldukları halde onlar bile ahret azabını o kuyuda çekmek istediler.

  • نیک کردند و بجای خویش بود ** سهلتر باشد ز آتش رنج دود
  • İyi de ettiler, tam yerinde bir işti. Dumandan çekilen zahmet ateşe nispetle elbette kolaydır, ehemmiyetsizdir.

  • حد ندارد وصف رنج آن جهان ** سهل باشد رنج دنیا پیش آن‏
  • Ahiret azabını tavsife imkân yoktur. Onun yanın da dünya azabının ehemmiyeti olamaz.

  • ای خنک آن کاو جهادی می‏کند ** بر بدن زجری و دادی می‏کند
  • Ne mutlu o kişiye ki savaşır, çabalar, bedenine azap eder.

  • تا ز رنج آن جهانی وارهد ** بر خود این رنج عبادت می‏نهد
  • O cihanın azabından kurtulsun diye bu azap çekme ibadetine katlanır.

  • من همی‏گفتم که یا رب آن عذاب ** هم در این عالم بران بر من شتاب‏ 2475
  • Ben de, Yarabbi, bana o azabı hemencecik burada çektir de,

  • تا در آن عالم فراغت باشدم ** در چنین درخواست حلقه می‏زدم‏
  • O âlemde rahat edeyim diye dua edip durmaktaydım. İstek kapısının halkasını bu suretle çalışıyordum.

  • این چنین رنجوریی پیدام شد ** جان من از رنج بی‏آرام شد
  • Derken bu hastalığa tutuldum. Canım zahmetten âramsız bir hale düştü.

  • مانده‏ام از ذکر و از اوراد خود ** بی‏خبر گشتم ز خویش و نیک و بد
  • Zikrinden, evradımdan kaldım. Kendimden de haberim yoktu, iyiden, kötüden de.

  • گر نمی‏دیدم کنون من روی تو ** ای خجسته وی مبارک بوی تو
  • Yüzünü görmeseydim; ey kutlu, ey kokusu güzel ve mübarek Peygamber;

  • می‏شدم از دست من یک بارگی ** کردیم شاهانه این غم خوارگی‏ 2480
  • Hayat kaydından tamamıyla sıyrılacaktım. Bana padişaha lütfedip derttaş oldun da bu gamdan kurtardın”

  • گفت هی‏هی این دعا دیگر مکن ** بر مکن تو خویش را از بیخ و بن‏
  • Peygamber, “Ne yaptın? Sakın bir daha bu duada bulunma. Kendi kökünü kendin kazıp sökme.

  • تو چه طاقت داری ای مور نژند ** که نهد بر تو چنان کوه بلند
  • Ey zayıf karınca, senin ne takatin var ki böyle bir yüce dağı yüklenmeye kalkışıyorsun!” dedi.

  • گفت توبه کردم ای سلطان که من ** از سر جلدی نه لافم هیچ فن‏
  • Adam dedi ki: “Sultanım, tövbe ettim. Bir daha böyle bir cürette bulunmam, böyle bir lâf etmem.”

  • این جهان تیه است و تو موسی و ما ** از گنه در تیه مانده مبتلا
  • Bu cihan bir çöldür, sen Musa’sın. Biz de günahımız yüzünden çölde iptilâlara uğramış kişileriz.

  • سالها ره می‏رویم و در اخیر ** همچنان در منزل اول اسیر 2485
  • Yıllarcadır yol görüyoruz, fakat sonunda yine ilk konakta esiriz.

  • گر دل موسی ز ما راضی بدی ** تیه را راه و کران پیدا شدی‏
  • Musa’nın gönlü bizden razı olsaydı, bu çöle bir yol, bir uç bulunurdu.

  • ور به کل بیزار بودی او ز ما ** کی رسیدی خوانمان هیچ از سما
  • Fakat bizden tamamıyla usanmış olsaydı hiç yemeğimiz gökten gelir miydi?

  • کی ز سنگی چشمه‏ها جوشان شدی ** در بیابان‏مان امان جان شدی‏
  • Bir taş parçasından kaynaklar coşar mıydı, çölde canımızı kurtarabilir miydik?

  • بل به جای خوان خود آتش آمدی ** اندر این منزل لهب بر ما زدی‏
  • Hattâ bundan vazgeçtik, yemek yerine üstümüze ateş yağar, konduğumuz bu konakta alevlenir, yanardık.

  • چون دو دل شد موسی اندر کار ما ** گاه خصم ماست گاهی یار ما 2490
  • Musa, bizden hem hoşnut, hem değil, gâh dostumuz, gâh düşmanımız.

  • خشمش آتش می‏زند در رخت ما ** حلم او رد می‏کند تیر بلا
  • Hışımı; pılımızı, pırtımızı ateşlemekte, hilmi belâya siper olmakta.

  • کی بود که حلم گردد خشم نیز ** نیست این نادر ز لطفت ای عزیز
  • Nasıl olur da hem hilimle muamele eder, hem hışımla? Fakat ey aziz Tanrı, bu senin lütfundan, bu lütuf, az görülmüş, bir şey değil ki.

  • مدح حاضر وحشت است از بهر این ** نام موسی می‏برم قاصد چنین‏
  • Adamın karşısında bulunan kimseyi yüzüne karşı methetmesi hoş bir şey değil. Onun için Musa’nın adını mahsus anıyorum.

  • ور نه موسی کی روا دارد که من ** پیش تو یاد آورم از هیچ تن‏
  • Yoksa değil Musa, kim olursa olsun. Senin karşında başka birinden bahsetmem yaraşır mı?

  • عهد ما بشکست صد بار و هزار ** عهد تو چون کوه ثابت برقرار 2495
  • Bizim ahitlerimiz yüzlerce, binlerce defa bozuldu. Fakat senin ahdin dağ gibi, yerinden bile oynamıyor.

  • عهد ما کاه و به هر بادی زبون ** عهد تو کوه و ز صد که هم فزون‏
  • Bizim ahdimiz saman çöpüne benzer, her çeşit rüzgâra karşı zebundur. Senin ahdinse dağ gibi, hatta yüzlerce dağdan da kuvvetli.

  • حق آن قوت که بر تلوین ما ** رحمتی کن ای امیر لونها
  • O kuvvet hakkı için ey renklere sahip olan, bizim renkten renge girişimize bir acı!

  • خویش را دیدیم و رسوایی خویش ** امتحان ما مکن ای شاه بیش‏
  • Kendimizi de gördük, rüsvay oluşumuzu da. Padişahım, bizi fazla imtihana çekme.

  • تا فضیحت‏های دیگر را نهان ** کرده باشی ای کریم مستعان‏
  • De ey kerem sahibi ve yardımı istenen Tanrı, öbür ayıplarımızı, öbür kötülüklerimizi gizli bırak.

  • بی‏حدی تو در جمال و در کمال ** در کژی ما بی‏حدیم و در ضلال‏ 2500
  • Sen cemalde, kemalde sonsuzun; biz eğrilikte sapıklıkta sonsuz!

  • بی‏حدی خویش بگمار ای کریم ** بر کژی بی‏حد مشتی لئیم‏
  • Şu bir avuç aşağılık kişililerin kötülükteki sonsuzluğunu sonsuz lütfunla, cemal ve kemalinle ört.

  • هین که از تقطیع ما یک تار ماند ** مصر بودیم و یکی دیوار ماند
  • Aman elbisemizden zaten bir tek iplik kaldı. Bir şehirdik, tek bir duvarımız yerinde.

  • البقیه البقیه ای خدیو ** تا نگردد شاد کلی جان دیو
  • Ey sahibimiz, şu kalanı koru, şu kalanı koru da Şeytan, tamamıyla sevinmesin.