English    Türkçe    فارسی   

3
1986-2035

  • نور شعله‌ی هر یکی شمعی از آن ** بر شده خوش تا عنان آسمان
  • O yedi mumun her birinin nuru gökyüzüne kadar vurmuştu.

  • خیره گشتم خیرگی هم خیره گشت ** موج حیرت عقل را از سر گذشت
  • Hayretlere düştüm, hatta hayret bile hayran oldu. Hayret dalgası aklımın başından aştı!

  • این چگونه شمعها افروختست ** کین دو دیده‌ی خلق ازینها دوختست
  • “Bu mumlar, ne çeşit mum? Halk nasıl oluyor da bunları görmüyor;

  • خلق جویان چراغی گشته بود ** پیش آن شمعی که بر مه می‌فزود
  • Aydan daha aydın olan mumlar durup dururken başka bir mum arıyor?

  • چشم‌بندی بد عجب بر دیده‌ها ** بندشان می‌کرد یهدی من یشا 1990
  • Halkın gözünde ne şaşılacak bir bağ var ki bunları görmüyor. Allah doğru yolu dilediğine gösteriyor sahiden” diyordum.

  • شدن آن هفت شمع بر مثال یک شمع
  • O yedi mumun bir mum oluşu

  • باز می‌دیدم که می‌شد هفت یک ** می‌شکافد نور او جیب فلک
  • Bir de baktım ki o yedi mum bir mum oldu. Nuru, gökyüzünü bile delip geçmekteydi.

  • باز آن یک بار دیگر هفت شد ** مستی و حیرانی من زفت شد
  • Sonra yine o tek mum, yedi mum oldu. Benim sarhoşluğum, hayretim arttı.

  • اتصالاتی میان شمعها ** که نیاید بر زبان و گفت ما
  • O mumların birleşmesini dille anlatmaya imkân yok ki!

  • آنک یک دیدن کند ادارک آن ** سالها نتوان نمودن از زبان
  • Gözün bir an içinde gördüğünü dil, yıllarca söylese anlatamaz.

  • آنک یک دم بیندش ادراک هوش ** سالها نتوان شنودن آن بگوش 1995
  • Kulak idrakin bir ân içinde gördüğü şeyleri, yıllarca dinlese bitmez.

  • چونک پایانی ندارد رو الیک ** زانک لا احصی ثناء ما علیک
  • Mademki bunun sonu yok, hadi, var, yine o hamdinde âciz olduğum şeyi anlat!

  • پیشتر رفتم دوان کان شمعها ** تا چه چیزست از نشان کبریا
  • O mumlar ulu Allah’tan ne çeşit nişanelerdir diye koşa koşa gidiyordum.

  • می‌شدم بی خویش و مدهوش و خراب ** تا بیفتادم ز تعجیل و شتاب
  • Derken kendimden geçtim, acelemden yere yıkıldım, harap oldum.

  • ساعتی بی‌هوش و بی‌عقل اندرین ** اوفتادم بر سر خاک زمین
  • Topraklara serildim, bir müddet akılsız, idraksiz bir halde kaldım.

  • باز با هوش آمدم برخاستم ** در روش گویی نه سر نه پاستم 2000
  • Sonra kendime gelip yine kalktım, yola düştüm. Fakat bir yere gidiyordum ki ne başım bendeydi ne ayağım!

  • نمودن آن شمعها در نظر هفت مرد
  • Mumların yedi adam şeklinde görünmesi

  • هفت شمع اندر نظر شد هفت مرد ** نورشان می‌شد به سقف لاژورد
  • Derken bu yedi mum, nurların ta lâcivert kubbeye kadar yükselen,

  • پیش آن انوار نور روز درد ** از صلابت نورها را می‌سترد
  • Gündüzün nurlarını bile bir karaltı gibi gösteren, aydınlıklarıyla bütün nurları silip süpüren yedi adam şekline girdi.

  • باز شدن آن شمعها هفت درخت
  • Mumların yedi tane ağaç olması

  • باز هر یک مرد شد شکل درخت ** چشمم از سبزی ایشان نیکبخت
  • Sonra o yedi adam, yedi tane ağaç oldu. İnsan yeşilliklerinden neşeleniyordu.

  • زانبهی برگ پیدا نیست شاخ ** برگ هم گم گشته از میوه‌ی فراخ
  • Yapraklarının çokluğundan dalları görünmemekte, meyvelerinin bolluğundan yaprakları kaybolmaktaydı.

  • هر درختی شاخ بر سدره زده ** سدره چه بود از خلا بیرون شده 2005
  • Dallar ta Sidre’ye kadar yükselmiş… hatta Sidre de ne oluyor? Halâ’yı bile aşmıştı.

  • بیخ هر یک رفته در قعر زمین ** زیرتر از گاو و ماهی بد یقین
  • Kökleri, yerin dibine kadar girmiş, yayılmış, öküzle balığı bile geçmişti.

  • بیخشان از شاخ خندان‌روی‌تر ** عقل از آن اشکالشان زیر و زبر
  • Kökleri, dallarından daha taze, daha lâtifti. Bunları seyredenin aklı, hayretlere düşüyor, altüst oluyordu.

  • میوه‌ای که بر شکافیدی ز زور ** همچو آب از میوه جستی برق نور
  • Olgunluktan yarılan meyvelerinden su gibi nur şimşekleri fışkırtmaktaydı!

  • مخفی بودن آن درختان ازچشم خلق
  • Bu ağaçların halkın gözünden gizli kalması

  • این عجب‌تر که بریشان می‌گذشت ** صد هزاران خلق از صحرا و دشت
  • Asıl şaşılacak şeye gelince: O ovalardan, o çöllerden yüz binlerce adam geçiyor,

  • ز آرزوی سایه جان می‌باختند ** از گلیمی سایه‌بان می‌ساختند 2010
  • Gölgelik için can veriyorlar, başlarını kilimlerle örtüyorlardı da,

  • سایه‌ی آن را نمی‌دیدند هیچ ** صد تفو بر دیده‌های پیچ پیچ
  • Onların gölgesini bile görmüyorlardı. İyi görmeyen çakmaklaşmış gözlere yüzlerce kere tuuh!

  • ختم کرده قهر حق بر دیده‌ها ** که نبیند ماه را بیند سها
  • Allah’ın kahrı, gözleri bağlanmış yoksa… Gözleri bağlı adam, ayı görmez de Sühayı görür!

  • ذره‌ای را بیند و خورشید نه ** لیک از لطف و کرم نومید نه
  • Güneşi görmez de zerreyi görür. Fakat yine de Allah’ın lütfundan, kereminden ümit kesilmez ya!

  • کاروانها بی نوا وین میوه‌ها ** پخته می‌ریزد چه سحرست ای خدا
  • Kervanlar aç susuz ağaçların altına dökülen bu olgun meyveleri görüyorlar. Yarabbi, bu ne sihir?

  • سیب پوسیده همی‌چیدند خلق ** درهم افتاده بیغما خشک‌حلق 2015
  • Halk, çürük meyveleri toplamakta, pisboğaz ve doymaz adamlar, bu pörsümüş meyveleri yağma etmek için birbirlerine girmekteydi.

  • گفته هر برگ و شکوفه آن غصون ** دم بدم یا لیت قوم یعلمون
  • O dallar, meyveler, yapraklarsa anbean “Keşke kavmimiz bizi bilseydi, ne olurdu?” diyorlardı.

  • بانگ می‌آمد ز سوی هر درخت ** سوی ما آیید خلق شوربخت
  • Her ağaçtan “A bahtsız kişiler, bize gelin, bize” diye ses geliyordu.

  • بانگ می‌آمد ز غیرت بر شجر ** چشمشان بستیم کلا لا وزر
  • Fakat Allah’tan da ağaçlara: “Onların gözlerini bağladık, onlara sığınacak yer yok!” sesi gelmekteydi.

  • گر کسی می‌گفتشان کین سو روید ** تا ازین اشجار مستسعد شوید
  • Onlara birisi, “Bu yana gelin de bu ağaçlardan faydalanın” dese,

  • جمله می‌گفتند کین مسکین مست ** از قضاء الله دیوانه شدست 2020
  • Hepsi birden “Bu sarhoş yoksul, Allah’ın takdiriyle deli olmuş.

  • مغز این مسکین ز سودای دراز ** وز ریاضت گشت فاسد چون پیاز
  • Bu yoksulun beyni başa çıkmaz sevdalarla, sonu gelmez riyazatlarla soğan gibi çürümüş kokmuş!” diyorlardı.

  • او عجب می‌ماند یا رب حال چیست ** خلق را این پرده و اضلال چیست
  • Dekukî şaşıp kalıyor, “Yarabbi bu ne hal? Halka bu perde, bu sapıklık neden geliyor ki?

  • خلق گوناگون با صد رای و عقل ** یک قدم آن سو نمی‌آرند نقل
  • Çeşit çeşit adamlar, yüzlerce akla, yüzlerce tedbire sahip oldukları halde o tarafa bir adım olsun atamıyorlar.

  • عاقلان و زیرکانشان ز اتفاق ** گشته منکر زین چنین باغی و عاق
  • Akılları, fikirleri de hep birden inkâra düşmüşler. Onların bu azgınlığına, bu isyanına bakıyorum da şüpheleniyorum…

  • یا منم دیوانه و خیره شده ** دیو چیزی مرا مرا بر سر زده 2025
  • Yoksa ben mi çıldırdım, ben mi sersem oldum? Şeytan, benim kafama mı bir şey vurdu?

  • چشم می‌مالم بهر لحظه که من ** خواب می‌بینم خیال اندر زمن
  • Her an gözlerimi ovup duruyorum, bu cihanda rüya mı görüp durmaktayım yoksa?

  • خواب چه بود بر درختان می‌روم ** میوه‌هاشان می‌خورم چون نگروم
  • Fakat bu nasıl rüya olur? İşte ağaçlara doğru gidiyorum, meyvelerini yiyorum. Buna nasıl inanmayayım?

  • باز چون من بنگرم در منکران ** که همی‌گیرند زین بستان کران
  • Sonra yine münkirlere bakıyorum; görüyorum ki bu bahçeden haberleri bile yok.

  • با کمال احتیاج و افتقار ** ز آرزوی نیم غوره جانسپار
  • Son derece iştiyaka düşmüşler, fevkalâde ihtiyaçlarından bir yarım koruk için can veriyorlar.

  • ز اشتیاق و حرص یک برگ درخت ** می‌زنند این بی‌نوایان آه سخت 2030
  • Bu yoksullar, açlıklarından bir yaprak için ah edip duruyorlar!

  • در هزیمت زین درخت و زین ثمار ** این خلایق صد هزار اندر هزار
  • Sonra yine acaba ben mi kendimden değilim, ben mi hayale düştüm, gözüme görünen muhayyel bir ağacın dalına el attım, diyorum” demekteydi.

  • باز می‌گویم عجب من بی‌خودم ** دست در شاخ خیالی در زدم
  • Peygamberler bile ye’se düşünce kendilerine yalan söylendi sandılar ayetini oku da bak.

  • حتی اذا ما استیاس الرسل بگو ** تا بظنوا انهم قد کذبوا
  • Bu ayetteki “Küzzibû-tekzib edildiler, onlara yalan söylüyorsunuz dendi” kelimesini teşditsiz “Küzibû- Kendilerine yalan söylüyorlar sandılar” tarzında oku.

  • این قرائت خوان که تخفیف کذب ** این بود که خویش بیند محتجب
  • Bu takdirde mana şöyle olur: Peygamberler bile kendilerini aldanmış sandılar.

  • در گمان افتاد جان انبیا ** ز اتفاق منکری اشقیا 2035
  • Peygamberler bile kötü kişilerin ittifakına baktılar da şüpheye düştüler.