English    Türkçe    فارسی   

3
2181-2230

  • تند بادی همچو عزرائیل خاست ** موجها آشوفت اندر چپ و راست
  • Fırtına Azrail gibi saldırıyor, dalgalar sağdan soldan hücum edip duruyordu.

  • اهل کشتی از مهابت کاسته ** نعره وا ویلها برخاسته
  • Gemidekiler, korkudan canlarından olmuşlar gibi feryatlarını göklere çıkarıyorlardı.

  • دستها در نوحه بر سر می‌زدند ** کافر و ملحد همه مخلص شدند
  • Bağrışıp çağrışıyorlar, başlarını dövüyorlardı. Kâfir ve mülhit… Hepsi de imana gelmişti.

  • با خدا با صد تضرع آن زمان ** عهدها و نذرها کرده بجان
  • Yüzlerce niyazlarda bulunarak candan ahitler ediyorlar, adaklar adıyorlardı.

  • سر برهنه در سجود آنها که هیچ ** رویشان قبله ندید از پیچ پیچ 2185
  • Karmakarışık işlere dalmış, yüzleri bir an olsun kıbleye dönmemiş olanlar bile baş açık secdeye kapanmışlardı.

  • گفته که بی‌فایده‌ست این بندگی ** آن زمان دیده در آن صد زندگی
  • Hâlbuki evvelce onlar, bu kulluğun faydası yok diyorlardı. Fakat o anda kullukta yüzlerce hayat görüyorlardı.

  • از همه اومید ببریده تمام ** دوستان و خال و عم بابا و مام
  • Dostlardan, dayıdan, amcadan, babadan, anadan, herkesten ümitlerini kesmişlerdi.

  • زاهد و فاسق شد آن دم متقی ** همچو در هنگام جان کندن شقی
  • Kötü kişinin can verirken Allah’tan korkması gibi zahit de Allah’tan korkuyordu, fâsik da!

  • نه ز چپشان چاره بود و نه ز راست ** حیله‌ها چون مرد هنگام دعاست
  • Ne sollarından bir ümit vardı, ne sağlarından. Hileler öldü, bitti mi dua zamanı gelir!

  • در دعا ایشان و در زاری و آه ** بر فلک زیشان شده دود سیاه 2190
  • Onlar da ağlayıp inleyerek duaya koyulmuşlardı, gemiden gökyüzüne kadar bir duman yükselmişti.

  • دیو آن دم از عداوت بین بین ** بانگ زد کای سگ‌پرستان علتین
  • Şeytan ise o sırada düşmanlığından her birinin karşısına dikilip “ A köpeğe tapanlar, işte size iki illet!

  • مرگ و جسک ای اهل انکار و نفاق ** عاقبت خواهد بدن این اتفاق
  • A münkir, münafıklar, hem korkun, hem geberin. Nihayet bu olacaktı zaten.

  • چشمتان تر باشد از بعد خلاص ** که شوید از بهر شهوت دیو خاص
  • Kurtulunca yine gözleriniz kurur, yine şehvet için yaratılmış birer şeytan kesilirsiniz.

  • یادتان ناید که روزی در خطر ** دستتان بگرفت یزدان از قدر
  • Allah’ın sizi kazadan kurtarmak üzere elinizden tuttuğu, sizi tehlikeden kurtardığı gün, hatırınıza bile gelmez” diye bağırmaktaydı.

  • این همی‌آمد ندا از دیو لیک ** این سخن را نشنود جز گوش نیک 2195
  • Şeytan böyle söylüyordu ama can kulağı ile duyanlardan başkası bu sözü duymuyordu ki!

  • راست فرمودست با ما مصطفی ** قطب و شاهنشاه و دریای صفا
  • Mustafa, o kutup, o padişahlar padişahı, o temizlik denizi bize ne doğru buyurmuştur:

  • کانچ جاهل دید خواهد عاقبت ** عاقلان بینند ز اول مرتبت
  • “Cahilin sonunda göreceği şeyi akıllılar önce görür.”

  • کارها ز آغاز اگر غیبست و سر ** عاقل اول دید و آخر آن مصر
  • İşlerin sonu ilk zamanlarda gizlidir ama akıllı, akıbeti önce görür; günaha dalıp ısrar edense meydana çıkınca!

  • اولش پوشیده باشد و آخر آن ** عاقل و جاهل ببیند در عیان
  • Her şeyin sonu, önden belli olmaz, gizlidir. Fakat meydana çıkınca akıllı da görür, cahil de!

  • گر نبینی واقعه‌ی غیب ای عنود ** حزم را سیلاب کی اندر ربود 2200
  • Mademki ayıbı görmüyorsun, bari ihtiyatı elden bırakma, sele verme behey inatçı!

  • حزم چه بود بدگمانی بر جهان ** دم بدم بیند بلای ناگهان
  • İhtiyat nedir? Her an ansızın gelebilecek bir belâyı görmek!

  • تصورات مرد حازم
  • İhtiyatlı adamın düşünceleri

  • آنچنانک ناگهان شیری رسید ** مرد را بربود و در بیشه کشید
  • Hani ansızın bir aslan çıkagelir de adamı kapıp ormanlığa götürür ya…

  • او چه اندیشد در آن بردن ببین ** تو همان اندیش ای استاد دین
  • O adam, aslan tarafından götürülürken ne düşünürse sen de ey din üstadı, onu düşün!

  • می‌کشد شیر قضا در بیشه‌ها ** جان ما مشغول کار و پیشه‌ها
  • Kaza ve kader aslanı, bir işle güçle meşgulken bizim canımızı alır, ormanlara götürüverir.

  • آنچنانک از فقر می‌ترسند خلق ** زیر آب شور رفته تا به حلق 2205
  • Bu da şuna benzer: Halk, yoksulluktan korkar, ama boğazlarına kadar acı suya batarlar.

  • گر بترسندی از آن فقرآفرین ** گنجهاشان کشف گشتی در زمین
  • O yoksulluğu yaratandan korksalardı onlara yeryüzünde defineler aşikâr olurdu.

  • جمله‌شان از خوف غم در عین غم ** در پی هستی فتاده در عدم
  • Hepsi de gam korkusuyla gamın içine batmışlar, varlık kaygısıyla yokluğa düşmüşlerdir!

  • دعا و شفاعت دقوقی در خلاص کشتی
  • Dekukî’nin şefaat etmesi ve geminin kurtulmasına duası

  • چون دقوقی آن قیامت را بدید ** رحم او جوشید و اشک او دوید
  • Dekukî o kıyameti görünce merhameti coştu, gözyaşları akmaya başladı.

  • گفت یا رب منگر اندر فعلشان ** دستشان گیر ای شه نیکو نشان
  • Yarabbi, dedi, onların yaptıklarına bakma, ey lütuf sahibi padişah, ellerini tut, imdatlarına yetiş.

  • خوش سلامتشان به ساحل با زبر ** ای رسیده دست تو در بحر و بر 2210
  • Ey eli denize de yetişen, karaya da. Onları sağlıkla, selâmetle kıyıya çıkar.

  • ای کریم و ای رحیم سرمدی ** در گذار از بدسگالان این بدی
  • Ey ebedî kerem merhamet sahibi, o kötü kişilerden bu kötülüğü defet!

  • ای بداده رایگان صد چشم و گوش ** بی ز رشوت بخش کرده عقل و هوش
  • Bedava olarak insanlara yüzlerce göz, yüzlerce kulak veren, rüşvetsiz akıl, fikir ihsan eden Allah.

  • پیش از استحقاق بخشیده عطا ** دیده از ما جمله کفران و خطا
  • Sen, biz hak etmeden lütuflarda, ihsanlarda bulunursun. Nimetlerine karşı yaptığımız kâfirliklerle hatalarımızı hep görürsün.

  • ای عظیم از ما گناهان عظیم ** تو توانی عفو کردن در حریم
  • Ey ulu Allah, bizim şanımız ulu ulu günahlarda bulunmaktır. Fakat sen, bunları lütfunla affetmeye kaadirsin.

  • ما ز آز و حرص خود را سوختیم ** وین دعا را هم ز تو آموختیم 2215
  • Biz, hırstan, şehvetten kendi kendimizi yaktık. Bu duayı da senden öğrendik Yarabbi.

  • حرمت آن که دعا آموختی ** در چنین ظلمت چراغ افروختی
  • Bize duada bulunmak için müsaade etmen, dua öğretmen, böyle bir karanlığı aydınlatman hürmetine sen bunlara acı.

  • همچنین می‌رفت بر لفظش دعا ** آن زمان چون مادران با وفا
  • İhtiyarsız bir surette şefkatli analar gibi dua edip duruyor.

  • اشک می‌رفت از دو چشمش و آن دعا ** بی خود از وی می بر آمد بر سما
  • Gözlerinden yaşlar akıyordu. Kendisinde olmaksızın ettiği dua, gökyüzüne yüceltmekteydi.

  • آن دعای بی خودان خود دیگرست ** آن دعا زو نیست گفت داورست
  • O ihtiyarsız dua, yok mu? Bambaşka bir şeydir. O da, adamın kendisinden değildir, Allah’tandır. Allah ilhamıdır.

  • آن دعا حق می‌کند چون او فناست ** آن دعا و آن اجابت از خداست 2220
  • O esnada insan, yok olur, o duada bulunan Allah’tır; dua da Allah’tandır, icabette.

  • واسطه‌ی مخلوق نه اندر میان ** بی‌خبر زان لابه کردن جسم و جان
  • Arada vasıta olarak mahlûk yoktur. O niyazdan cismin de haberi yoktur, canın da.

  • بندگان حق رحیم و بردبار ** خوی حق دارند در اصلاح کار
  • Lütuf ve merhamet sahibi olan Allah kulları, işleri düzeltmekte Allah huyuna sahiptirler.

  • مهربان بی‌رشوتان یاری‌گران ** در مقام سخت و در روز گران
  • Onlar, şiddet zamanı, sıkıntı vakti, rüşvet almaksızın mahlûkata acırlar yardımda bulunurlar.

  • هین بجو این قوم را ای مبتلا ** هین غنیمت دارشان پیش از بلا
  • Ey belâlara uğramış adam, kendine gel de bunları ara… Kendine gel de belâ vaktinde onların duasını ganimet bil!

  • رست کشتی از دم آن پهلوان ** واهل کشتی را بجهد خود گمان 2225
  • O Allah erinin duasıyla gemi kurtuldu. Gemidekilerse kendi gayretleriyle,

  • که مگر بازوی ایشان در حذر ** بر هدف انداخت تیری از هنر
  • Kendi ihtiyatlarıyla hünerler gösterip oku hedefe attılar, gemiyi kurtardılar zannındaydılar.

  • پا رهاند روبهان را در شکار ** و آن زدم دانند روباهان غرار
  • Av esnasında tilkiyi ayakları kurtarır da mağrur tilki, kendisini kuyruğu kurtardı sanır.

  • عشقها با دم خود بازند کین ** می‌رهاند جان ما را در کمین
  • Canımızı pusudan bu kurtardı diye kuyruğu ile oynar, kuyruğunu sever!

  • روبها پا را نگه دار از کلوخ ** پا چو نبود دم چه سود ای چشم‌شوخ
  • A tilki, ayağını taştan koru… A açgözlü sersem, ayak olmasa kuyruk ne yapabilir ki?

  • ما چو روباهان و پای ما کرام ** می‌رهاندمان ز صدگون انتقام 2230
  • Biz de tilkilere benzeriz, bizi yüzlerce çeşit belâlardan kurtaran ayaklarımız, ulularımızdır.