-
تیشهی هر بیشهای کم زن بیا ** تیشه زن در کندن روزن هلا 2405
- Her ormanı öyle pek baltalama. Pencere açmak için balta vur.
-
یا نمیدانی که نور آفتاب ** عکس خورشید برونست از حجاب
- Yoksa bilmez misin ki bu güneşin nuru hicaplardan hariç olan hakikat güneşinin aksinden ibaret.
-
نور این دانی که حیوان دید هم ** پس چه کرمنا بود بر آدمم
- Bilirsin ki bu zahiri görüşün nurunu hayvan da görür. Şu halde benim Âdem’e “Kerremna” demem nedir?
-
من چو خورشیدم درون نور غرق ** میندانم کرد خویش از نور فرق
- Ben, nurlara dalmış, gark olmuş bir güneşim. Kendimi nurdan ayırt edemiyorum.
-
رفتنم سوی نماز و آن خلا ** بهر تعلیمست ره مر خلق را
- O halvete gitmem, namaz kılmam, halka öğretmek için.
-
کژ نهم تا راست گردد این جهان ** حرب خدعه این بود ای پهلوان 2410
- Bu âlem doğrulsun diye ayağımı eğri atmaktayım. Ey yiğit, savaş hileden ibarettir.”
-
نیست دستوری و گر نه ریختی ** گرد از دریای راز انگیختی
- İzin yoktu, yoksa Davut, bu sırları döküp saçar, sır denizinden toz koparırdı!
-
همچنین داود میگفت این نسق ** خواست گشتن عقل خلقان محترق
- Davut, bu çeşit söyleyip durmakta, halkın aklını, fikrini yakmaya kalkışmaktayken,
-
پس گریبانش کشید از پس یکی ** که ندارم در یکییاش شکی
- Arkasından birisi, “Birliğinde hiç şüphem yok” diye Davud’un eteğini çekti.
-
با خود آمد گفت را کوتاه کرد ** لب ببست و عزم خلوتگاه کرد
- Davut, kendine geldi, sözünü kısa kesti, dudağını yumdu, halvet edeceği yere hareket etti.
-
در خلوت رفتن داود تا آنچ حقست پیدا شود
- Davud’un, hakkın meydana çıkması için halvete girmesi
-
در فرو بست و برفت آنگه شتاب ** سوی محراب و دعای مستجاب 2415
- Davut, kapısını kapayıp acele halvet edeceği yere gitti, mihrabına, duanın kabul edildiği yere yöneldi.
-
حق نمودش آنچ بنمودش تمام ** گشت واقف بر سزای انتقام
- Allah, ona bu işin hakikatini bildirdi, ne gösterdiyse tamamıyla gösterdi. O da işi anladı, öç alınacak kimdir, kısasa layık adam hangisidir, bildi.
-
روز دیگر جمله خصمان آمدند ** پیش داود پیمبر صف زدند
- Ertesi günü iki davacı ile halk gelip Davud’un huzuruna dikildiler.
-
همچنان آن ماجراها باز رفت ** زود زد آن مدعی تشنیع زفت
- Davacı yine aynı davayı tekrarladı, birçok ağır sözler söyledi.
-
حکم کردن داود بر صاحب گاو کی از سر گاو برخیز و تشنیع صاحب گاو بر داود علیه السلام
- Davud’un, öküz sahibi aleyhine hüküm vermesi ve “Sen bu öküzden vazgeç” demesi, bunun üzerine öküz sahibinin Davud Aleyhisselâm’ı kınaması
-
گفت داودش خمش کن رو بهل ** این مسلمان را ز گاوت کن بحل
- Davud “Sus, bu dâvayı bırak, öküzü bu Müslümana helâl et de yürü git.
-
چون خدا پوشید بر تو ای جوان ** رو خمش کن حق ستاری بدان 2420
- Yiğit, mademki Allah, senin sırrını açmadı, onun bu sır örtücülüğüne şükret de sükût et” dedi.
-
گفت وا ویلی چه حکمست این چه داد ** از پی من شرع نو خواهی نهاد
- Öküz sahibi “Bu nasıl hüküm, bu ne biçim adalet? Benim için yeni bir şeriat mı kuracaksın.
-
رفته است آوازهی عدلت چنان ** که معطر شد زمین و آسمان
- Adalet âleme yayıldı; yer, gök, adaletinle güzel kokulara bürünmüş…
-
بر سگان کور این استم نرفت ** زین تعدی سنگ و که بشکافت تفت
- Kör köpekler bile bu sistem yapılmadı. Bu tecavüzden, bu cefadan hararetlendi de taş da yarıldı, dağ da!”
-
همچنین تشنیع میزد برملا ** کالصلا هنگام ظلمست الصلا
- Diyor, bu çeşit ağır sözler söylüyor, “Ey ahali, gelin de görün zulmü!” diye bağırıyordu.
-
حکم کردن داود بر صاحب گاو کی جمله مال خود را به وی ده
- Davud’un öküz sahibine “Bütün malını, mülkünü ona ver” demesi
-
بعد از آن داود گفتش کای عنود ** جمله مال خویش او را بخش زود 2425
- Davud, ondan sonra dedi ki. “A inatçı, bütün malını mülkünü hemencecik ona bağışla.
-
ورنه کارت سخت گردد گفتمت ** تا نگردد ظاهر از وی استمت
- Yoksa bak, sana söylüyorum, işin fena olur, yaptığın zulüm ve cefa meydana çıkar.”
-
خاک بر سر کرد و جامه بر درید ** که بهر دم میکنی ظلمی مزید
- Adam, bu söz üzerine başına topraklar serpip elbisesini yırtarak “Her an zulmünü artırıp durmaktasın” dedi.
-
یکدمی دیگر برین تشنیع راند ** باز داودش به پیش خویش خواند
- Yine bir müddet Davud’u kınamaya koyuldu, Davud, tekrar onu huzuruna çağırıp,
-
گفت چون بختت نبود ای بختکور ** ظلمت آمد اندک اندک در ظهور
- Dedi ki: “Ey bahtı körleşmiş herif, mademki talihin yok, gayri yavaş, yavaş karanlıklar basmaya başladı.
-
ریدهای آنگاه صدر و پیشگاه ** ای دریغ از چون تو خر خاشاک و کاه 2430
- Senin gibi bir eşeğe çerçöple saman bile yazık… Öyle olduğu halde sen yine başköşeyi gözetip duruyorsun ha!
-
رو که فرزندان تو با جفت تو ** بندگان او شدند افزون مگو
- Yürü çocukların da onun kulu, kölesidir, karın da! Artık fazla söylenme!”
-
سنگ بر سینه همیزد با دو دست ** میدوید از جهل خود بالا و پست
- Davacı iki eline taş almış, göğsünü dövmekte, bilgisizliğinden, bir aşağı, bir yukarı gidip gelmekteydi.
-
خلق هم اندر ملامت آمدند ** کز ضمیر کار او غافل بدند
- Halk da Davud’u kınamaya başladı. Davacının gönlünde ne var, bilmiyorlardı ki,
-
ظالم از مظلوم کی داند کسی ** کو بود سخرهی هوا همچون خسی
- Bir insan, saman çöpü gibi havaya kapılmış, maskara olmuşsa zalimi mazlumdan nasıl fark edebilir?
-
ظالم از مظلوم آنکس پی برد ** کو سر نفس ظلوم خود برد 2435
- Zalimi mazlumdan ayırt eden, zulümkâr nefsinin boynunu vurmuş kişidir.
-
ورنه آن ظالم که نفس است از درون ** خصم هر مظلوم باشد از جنون
- Yoksa içten içe nefse zebun olan kişi, deliliğinden mazlumlara düşman kesilir.
-
سگ هماره حمله بر مسکین کند ** تا تواند زخم بر مسکین زند
- Köpek, daima yoksula, âcize saldırır, fırsat bulursa ısırır da.
-
شرم شیران راست نه سگ را بدان ** که نگیرد صید از همسایگان
- Komşularından av kapmak aslanlara göre ayıptır, köpeklere değil,
-
عامهی مظلومکش ظالمپرست ** از کمین سگشان سوی داود جست
- Zalime tapan, mazlumu öldüren kişilerin hepsi de pusudan çıkarak köpekçesine saldırdılar.
-
روی در داود کردند آن فریق ** کای نبی مجتبی بر ما شفیق 2440
- Davud’a yüz tutup “Ey seçilmiş Peygamber, ey bize şefkatli zat,
-
این نشاید از تو کین ظلمیست فاش ** قهر کردی بیگناهی را بلاش
- Bu sana yakışmaz, çünkü apaçık bir zulüm bu. Bir suçsuzu, hiçbir kabahati yokken kahrettin” dediler.
-
عزم کردن داود علیه السلام به خواندن خلق بدان صحرا کی راز آشکارا کند و حجتها را همه قطع کند
- Davud Aleyhisselâm’ın, bu gizli şeyi meydana çıkarıp apaşikâr göstermek ve getirilen delilleri çürütmek üzere halkı ovaya çağırması
-
گفت ای یاران زمان آن رسید ** کان سر مکتوم او گردد پدید
- Davut dedi ki: “Dostlar, gayri o gizli şeyin meydana çıkması zamanı geldi.
-
جمله برخیزید تا بیرون رویم ** تا بر آن سر نهان واقف شویم
- Hepiniz kalkın da şehirden dışarıya çıkalım, o gizli sırrı öğrenelim.
-
در فلان صحرا درختی هست زفت ** شاخهااش انبه و بسیار و چفت
- Filân ovada büyük bir ağaç vardır, dalları gürdür, çoktur, birbirleriyle birleşmişlerdir.
-
سخت راسخ خیمهگاه و میخ او ** بوی خون میآیدم از بیخ او 2445
- Kol budak salıvermiş, geniş bir yeri kaplamıştır, kökü de yere yayılmıştır. İşte o ağacın kökünden bana kan kokusu geliyor.
-
خون شدست اندر بن آن خوش درخت ** خواجه راکشتست این منحوسبخت
- O güzel ağacın kökünde kan var. Bu kötü talihli herif, onun altında efendisini öldürmüştür.
-
تا کنون حلم خدا پوشید آن ** آخر از ناشکری آن قلتبان
- Allah’ın hilmi, bunu şimdiye kadar örttü. Fakat bu kaltaban, buna hiç şükretmedi.
-
که عیال خواجه را روزی ندید ** نه بنوروز و نه موسمهای عید
- Efendisinin çoluğuna, çocuğuna ne nevruzlarda bir şey verdi, ne bayramlarda,
-
بینوایان را به یک لقمه نجست ** یاد ناورد او ز حقهای نخست
- O yoksulların, o muhtaç biçarelerin hallerini, hatırlarını bir lokmayla olsun arayıp sormadı, eski hakları aklına bile getirmedi.
-
تا کنون از بهر یک گاو این لعین ** میزند فرزند او را در زمین 2450
- Bu melun herif şimdi de bir öküz için onun oğlunu yere vuruyor.
-
او بخود برداشت پرده از گناه ** ورنه میپوشید جرمش را اله
- Günahının perdesini kendi kaldırıyor, yoksa Allah, suçunu örtüyordu.
-
کافر و فاسق درین دور گزند ** پرده خود را بخود بر میدرند
- Bu kötü zamanede kâfir olsun, fasik olsun… Herkes, kendi perdesini kendi yırtar.
-
ظلم مستورست در اسرار جان ** مینهد ظالم بپیش مردمان
- Zulüm, can sırları arasında gizli kalır, fakat onu halkın önüne koyan zalimdir.
-
که ببینیدم که دارم شاخها ** گاو دوزخ را ببینید از ملا
- Hele bakın, benim boynuzlarım var, şu âlemde cehennem öküzünü bir görün diye kendisini kendisi gösterir!”
-
گواهی دادن دست و پا و زبان بر سر ظالم هم در دنیا
- Zalimin eliyle ayağının dünyada da zalimin sırrına şahadet etmesi