English    Türkçe    فارسی   

3
4601-4650

  • آمدیم اینجا که در صدر جهان ** گر نبودی جذب آن عاشق نهان
  • Şimdi şuraya geldik: Eğer Sadr-ı Cihan o âşıkı gizlice çekmese, dilemese, istemeseydi.

  • ناشکیباکی بدی او از فراق ** کی دوان باز آمدی سوی وثاق
  • O âşık, ayrılığa tahammül edemeyecek bir hale gelir, ona kavuşmak için tekrar koşa koşa yollara düşer miydi?

  • میل معشوقان نهانست و ستیر ** میل عاشق با دو صد طبل و نفیر
  • Sevgililerin meyli gizlidir, örtülüdür… Fakat âşığın meyli iki yüz davul zurnayla ilan edilir, o kadar meydandadır.

  • یک حکایت هست اینجا ز اعتبار ** لیک عاجز شد بخاری ز انتظار
  • Burada ibret için bir hikâye söylemek var ama Buhara’lı âşık beklemekten âciz oldu.

  • ترک آن کردیم کو در جست و جوست ** تاکه پیش از مرگ بیند روی دوست 4605
  • Sevgilisini arayıp duruyor, ölmeden kavuşsun, yüzünü görsün diye söylemekten vazgeçtik.

  • تا رهد از مرگ تا یابد نجات ** زانک دید دوستست آب حیات
  • Ölümden kurtulsun, kurtuluşa erişsin… Çünkü sevgiliyi görmek, Âbıhayat içmektir.

  • هر که دید او نباشد دفع مرگ ** دوست نبود که نه میوه‌ستش نه برگ
  • Görülmesi, ölümü gidermeyen sevgili, sevgili değildir. Onun ne meyvesi vardır, ne yaprağı!

  • کار آن کارست ای مشتاق مست ** کاندر آن کار ار رسد مرگت خوشست
  • Ey iştiyak çeken sarhoş, iş, o iştir ki sen o işteyken ölüm bile gelip çatsa sana hoş gelsin.

  • شد نشان صدق ایمان ای جوان ** آنک آید خوش ترا مرگ اندر آن
  • Delikanlı, iman doğruluğunun nişanesi, o sırada ölsen bile sana ölümün hoş gelmesidir.

  • گر نشد ایمان تو ای جان چنین ** نیست کامل رو بجو اکمال دین 4610
  • Canım, imanın böyle değilse kâmil değildir demek… Yürü, dini tamamlamaya savaş!

  • هر که اندر کار تو شد مرگ‌دوست ** بر دل تو بی کراهت دوست اوست
  • Hangi işe girişirsin de o işte sana ölüm bile hoş gelirse sevdiğin iş, işte o iştir.

  • چون کراهت رفت آن خود مرگ نیست ** صورت مرگست و نقلان کردنیست
  • Ölümün kötülüğümü gitti mi zaten artık o ölüm, değildir, ölümün bir suretidir, bir göçmeden ibarettir, o.

  • چون کراهت رفت مردن نفع شد ** پس درست آید که مردن دفع شد
  • Ölümdeki kötülük gitti mi ölümde fayda var demektir. Gayri dosdoğru anlaşıldı ki ölüm geçti gitti!

  • دوست حقست و کسی کش گفت او ** که توی آن من و من آن تو
  • Sevgili dediğin bir Hak’tır, bir de Allah’ın “Sen benimsin, ben senin” dediği.

  • گوش دار اکنون که عاشق می‌رسد ** بسته عشق او را به حبل من مسد 4615
  • Şimdi kulak ver de dinle: Aşk, âşığı liften örme ipliklerle bağlamış… Sürükleyip getirdi.

  • چون بدید او چهره‌ی صدر جهان ** گوییا پریدش از تن مرغ جان
  • Sadr-ı Cihan’nın yüzünü görür görmez sanki can kuşu, bedeninden uçup gitti.

  • همچو چوب خشک افتاد آن تنش ** سرد شد از فرق جان تا ناخنش
  • Bedeni kuru bir ağaç gibi kalakaldı… Tepesinden tırnağına kadar buz kesildi!

  • هرچه کردند از بخور و از گلاب ** نه بجنبید و نه آمد در خطاب
  • Yüzüne gül suları serptiler, yanında buhurlar yaktılar… Neler yaptılarsa faydasız… Kıpırdamadı, seslenmedi bile!

  • شاه چون دید آن مزعفر روی او ** پس فرود آمد ز مرکب سوی او
  • Padişah, onun safran gibi sararmış yüzünü görünce atından indi, yanına geldi.

  • گفت عاشق دوست می‌جوید بتفت ** چونک معشوق آمد آن عاشق برفت 4620
  • Dedi ki: “Âşık hararetle sevgiliyi arar… Fakat sevgili geldi mi o âşık yok olur, kendisinden geçer gider!

  • عاشق حقی و حق آنست کو ** چون بیاید نبود از تو تای مو
  • Sen Allah âşığısın; Allah, ona derler ki geldi mi sen de bir kıl kadar olsun varlık kalmaz.

  • صد چو تو فانیست پیش آن نظر ** عاشقی بر نفی خود خواجه مگر
  • O nazarın karşısında senin gibi yüzlercesi fanidir… Hocam, meğerse sen kendini yok etmeye âşıkmışsın!

  • سایه‌ای و عاشقی بر آفتاب ** شمس آید سایه لا گردد شتاب
  • Sen bir gölgesin, güneşe âşıksın… Şems geldi, elbette gölge derhal yok olur!

  • داد خواستن پشه از باد به حضرت سلیمان علیه السلام
  • Sivrisineğin Süleyman aleyhisselâm’a gidip rüzgârdan şikâyet ederek hakkını istemesi

  • پشه آمد از حدیقه وز گیاه ** وز سلیمان گشت پشه دادخواه
  • Bir sivrisinek, çayırlıktan, çimenlikten gelip Süleyman’ın huzuruna çıkarak hakkını istedi de dedi ki:

  • کای سلیمان معدلت می‌گستری ** بر شیاطین و آدمی‌زاد و پری 4625
  • “Ey Süleyman, Şeytanlar, insanoğulları ve periler arasında adaleti yaydın;

  • مرغ و ماهی در پناه عدل تست ** کیست آن گم‌گشته کش فضلت نجست
  • Kuş da senin adaletine sığınmış, balık da. Kimdir o kaybolan, kimdir o mahrum ki adaletin, onu arayıp bulmamış olsun?

  • داد ده ما را که بس زاریم ما ** بی‌نصیب از باغ و گلزاریم ما
  • Bize de insaf et, bizim de hakkımızı al… Çok perişanız… Bağdan da nasibimiz yok, gül bahçesinden de!

  • مشکلات هر ضعیفی از تو حل ** پشه باشد در ضعیفی خود مثل
  • Her zayıf kişinin müşkülünü halledersin… Sivrisinek, zaten zayıflığın misalidir.

  • شهره ما در ضعف و اشکسته‌پری ** شهره تو در لطف و مسکین‌پروری
  • Biz, zayıflıkla, kanadı kırık olmakla, acizlikle tanınmışız… Sen lütufla, yoksullara yardımla tanınmışsın.

  • ای تو در اطباق قدرت منتهی ** منتهی ما در کمی و بی‌رهی 4630
  • Sen, kudret derecelerinin en sonuna varmışsın… Biz, acizliğin, zavallılığın son derecesine varmışız!

  • داد ده ما را ازین غم کن جدا ** دست گیر ای دست تو دست خدا
  • İmdat et, bizi bu gamdan kurtar… Ey eli, Allah eli olan, elimizi tut!

  • پس سلیمان گفت ای انصاف‌جو ** داد و انصاف از که میخواهی بگو
  • Süleyman; Ey hak isteyen, kimden şikâyet ediyorsun? Söyle.

  • کیست آن کالم که از باد و بروت ** ظلم کردست و خراشیدست روت
  • Kimdir o zalim ki ululuk satarak sana zulmetti, yüzünü, gözünü tırmaladı?

  • ای عجب در عهد ما ظالم کجاست ** کو نه اندر حبس و در زنجیر ماست
  • Bizim zamanımızda zalim nerede? Şaşılacak şey… Nasıl oluyor da hapsedilmemiş, nasıl oluyor da bizim zindanımızda değil?

  • چونک ما زادیم ظلم آن روز مرد ** پس بعهد ما کی ظلمی پیش برد 4635
  • Bizim doğduğumuz gün zulüm öldü… Kimdir bizim zamanımızda zulmeden?

  • چون بر آمد نور ظلمت نیست شد ** ظلم را ظلمت بود اصل و عضد
  • Nur geldi mi zulmet yok olur. Zulmün aslı ve arkası da zulmettir.

  • نک شیاطین کسب و خدمت می‌کنند ** دیگران بسته باصفادند و بند
  • Bak, şeytanlar, bizim için çalışmada, kazanmada, bize hizmet etmede… Hizmetten çekinenler de zincirlerle bağlanmış, bukağılarına vurulmuş!

  • اصل ظلم ظالمان از دیو بود ** دیو در بندست استم چون نمود
  • Zalimler, Şeytan’ın iğvasiyle zulmederler, zalimlerin zulmünün aslı Şeytan’dan gelir… Şeytan, bağlarla bağlanmış, zincirlere vurulmuşken nasıl olup da zulümde bulunabilir?

  • ملک زان دادست ما را کن فکان ** تا ننالد خلق سوی آسمان
  • Allah, bize padişahlığı; halk göklere el açıp ağlamasın diye verdi.

  • تا به بالا بر نیاید دودها ** تا نگردد مضطرب چرخ و سها 4640
  • Ah ve feryatların yücelere çıkmasın, gökyüzüyle süha yıldızı ıstıraba düşmesin.

  • تا نلرزد عرش از ناله یتیم ** تا نگردد از ستم جانی سقیم
  • Arş yetim feryadıyla titremesin, hiç kimse sitemle perişan olmasın diye bize saltanat ihsan etti.

  • زان نهادیم از ممالک مذهبی ** تا نیاید بر فلکها یا ربی
  • Göklere “Yarabbi” sesi çıkmasın diye ülkelerde yol yordam olarak bu adaleti, bu ihsan kaidesini bir kanun haline getirdik.

  • منگر ای مظلوم سوی آسمان ** کاسمانی شاه داری در زمان
  • Ey mazlum gökyüzüne bakma… Zamanede gök gibi ihsan ve feyz sahibi bir padişahın var, dedi.

  • گفت پشه داد من از دست باد ** کو دو دست ظلم بر ما بر گشاد
  • Sivrisinek dedi ki: “Benim feryadım rüzgârın elinden… O bize zulüm ellerini uzattı, bize zulmetti.

  • ما ز ظلم او به تنگی اندریم ** با لب بسته ازو خون می‌خوریم 4645
  • Onun zulmünden daraldık, onun yüzünden dudağımız yumulu, kanlar yutmaktayız!

  • امرکردن سلیمان علیه السلام پشه‌ی متظلم را به احضار خصم به دیوان حکم
  • Süleyman aleyhisselâm’ın açıklanan sivrisineğe düşmanını da mahkemeye getirmesini emretmesi

  • پس سلیمان گفت ای زیبادوی ** امر حق باید که از جان بشنوی
  • Süleyman, “Ey güzel sesli, Allah emrini candan dinlenmek gerek.

  • حق به من گفتست هان ای دادور ** مشنو از خصمی تو بی خصمی دگر
  • Allah bana dedi ki: “Ey adalet sahibi, hasmı da hazır olmadıkça kimsenin şikâyetini dinleme.

  • تانیاید هر دو خصم اندر حضور ** حق نیاید پیش حاکم در ظهور
  • İki hasım da hazır olmazsa hâkim, hak hangisindedir, bilemez.

  • خصم تنها گر بر آرد صد نفیر ** هان و هان بی خصم قول او مگیر
  • Birisi yalnız gelse de yüzlerce şikâyette bulunsa, yüzlerce feryat etse bile sakın ha, sakın... Hasmı olmadıkça sözünü kabul etme.

  • من نیارم رو ز فرمان تافتن ** خصم خود را رو بیاور سوی من 4650
  • Ben fermandan yüz çeviremem. Hadi git, hasmını al, öyle gel” dedi.