English    Türkçe    فارسی   

4
929-978

  • چون ندید او خیره و نومید شد ** جسم لرزان هم‌چو شاخ بید شد
  • Kimseyi göremeyince şaşırdı, ümidi kesildi, söyleyeni bulamayacağını anladı... Söğüt dalı gibi her tarafı tir tir titriyordu.

  • باز آمد سوی آن طفل رشید ** مصطفی را بر مکان خود ندید 930
  • Tekrar o aklı başında olan çocuğu bıraktığı yere döndü... Bir de ne baksın, Mustafa, koyduğu yerde yok!

  • حیرت اندر حیرت آمد بر دلش ** گشت بس تاریک از غم منزلش
  • Büsbütün şaşırdı... Konağı dertlerle karardı âdeta!

  • سوی منزلها دوید و بانگ داشت ** که کی بر دردانه‌ام غارت گماشت
  • Şu yana, bu yana koşup bağırmaya, bir tanecik incimi kim aldı benim diye feryat etmeye başladı.

  • مکیان گفتند ما را علم نیست ** ما ندانستیم که آنجا کودکیست
  • Mekkeliler biz bilmiyoruz... Hatta orada bir çocuk olduğunu bile görmedik dediler.

  • ریخت چندان اشک و کرد او بس فغان ** که ازو گریان شدند آن دیگران
  • Halime öyle bir feryat edip ağlamaya başladı ki onun ağlamasını görüp başkaları da ağladılar!

  • سینه کوبان آن چنان بگریست خوش ** که اختران گریان شدند از گریه‌اش 935
  • Göğsünü döverek öyle yanık yanık ağlıyordu ki ağlamasına bakıp yıldızlar bile ağlamaya koyuldular!

  • حکایت آن پیر عرب کی دلالت کرد حلیمه را به استعانت به بتان
  • Halime’yi, yardım istemek üzere putlara götüren ihtiyar Arap

  • پیرمردی پیشش آمد با عصا ** کای حلیمه چه فتاد آخر ترا
  • Bu sırada ihtiyar bir adam, elindeki sopasını kaka kaka çıkageldi. Dedi ki: “A Halime, başına ne geldi senin?

  • که چنین آتش ز دل افروختی ** این جگرها را ز ماتم سوختی
  • Neden böyle ağlıyor, yasla ciğerler dağlıyorsun?”

  • گفت احمد را رضیعم معتمد ** پس بیاوردم که بسپارم به جد
  • Halime “Ben Ahmed’in inanılır, güvenilir sütninesiyim... Onu atasına teslim etmek üzere getirdim.

  • چون رسیدم در حطیم آوازها ** می‌رسید و می‌شنیدم از هوا
  • Fakat Hatîme gelince kulağıma havadan sesler gelmeye başladı.

  • من چو آن الحان شنیدم از هوا ** طفل را بنهادم آنجا زان صدا 940
  • Gökten gelen o sesleri duyunca çocuğu oraya bıraktım...

  • تا ببینم این ندا آواز کیست ** که ندایی بس لطیف و بس شهیست
  • Bu sözleri kim söylüyor, göreyim dedim... Çünkü pek lâtif, pek güzel bir sesti o.

  • نه از کسی دیدم بگرد خود نشان ** نه ندا می منقطع شد یک زمان
  • Ne etrafımda kimseyi gördüm, ne de bir an o ses kesildi.

  • چونک واگشتم ز حیرتهای دل ** طفل را آنجا ندیدم وای دل
  • Şaşırıp kaldım, şaşkınlıkla şuraya buraya giderken bir de baktım ki çocuk, koyduğum yerde yok... Eyvahlar olsun, yazık oldu bana!”

  • گفتش ای فرزند تو انده مدار ** که نمایم مر ترا یک شهریار
  • İhtiyar, “Meraklanma, kederlenme... Ben sana bir padişah göstereyim.

  • که بگوید گر بخواهد حال طفل ** او بداند منزل و ترحال طفل 945
  • O sana çocuğun ne olduğunu, nereye gittiğini, nerede bulunduğunu söyler” dedi.

  • پس حلیمه گفت ای جانم فدا ** مر ترا ای شیخ خوب خوش‌ندا
  • Halime, canım feda olsun sana ey güzel yüzlü, tatlı sözlü ihtiyar!

  • هین مرا بنمای آن شاه نظر ** کش بود از حال طفل من خبر
  • Hadi, hemen bana o yüce bakışlı padişahı göster de çocuğun halinden haber alayım, dedi.

  • برد او را پیش عزی کین صنم ** هست در اخبار غیبی مغتنم
  • İhtiyar, Halime’yi Uzza’nın yanına götürdü... Dedi ki: “Bu put, kayıpları haber vermede tecrübe edilmiştir.

  • ما هزاران گم شده زو یافتیم ** چون به خدمت سوی او بشتافتیم
  • Biz, ona tapı kılarak vardık mı binlerce kaybımızı bulmuştur.”

  • پیر کرد او را سجود و گفت زود ** ای خداوند عرب ای بحر جود 950
  • İhtiyar, puta secde edip derhal “Ey Arabın velinimeti, ey cömertlik denizi!

  • گفت ای عزی تو بس اکرامها ** کرده‌ای تا رسته‌ایم از دامها
  • Ey uzza! Sen bize nice lütuflarda bulundun da biz tuzaklardan kurtulduk.

  • بر عرب حقست از اکرام تو ** فرض گشته تا عرب شد رام تو
  • Lütufların yüzünden Arap’ta hakkın var... Arab’ın sana ram olması farz olmuştur.

  • این حلیمه‌ی سعدی از اومید تو ** آمد اندر ظل شاخ بید تو
  • Sad kabilesinden olan Halime, derdine derman olacağını umarak senin gölgene gelip sığındı.

  • که ازو فرزند طفلی گم شدست ** نام آن کودک محمد آمدست
  • Onun bir küçük çocuğu kaybolmuş... Adı Muhammed’miş!” dedi.

  • چون محمد گفت آن جمله بتان ** سرنگون گشت و ساجد آن زمان 955
  • Arap, Muhammed der demez derhal bütün putlar yere kapandılar, secde ettiler.

  • که برو ای پیر این چه جست و جوست ** آن محمد را که عزل ما ازوست
  • “A ihtiyar, Muhammed’i ne çeşit arayış bu? Biz onun yüzünden işten kalacak, hor hakir olacağız!

  • ما نگون و سنگسار آییم ازو ** ما کساد و بی‌عیار آییم ازو
  • Biz onun yüzünden yüz üstü düşeceğiz, taşlanacağız... Onun yüzünden kârımıza kesat gelecek, ayarımız mahvolacak!

  • آن خیالاتی که دیدندی ز ما ** وقت فترت گاه گاه اهل هوا
  • Fetret zamanında hevâ ve heves ehlinin arada bir bizden gördükleri o hayaller,

  • گم شود چون بارگاه او رسید ** آب آمد مر تیمم را درید
  • Onun devri gelince yok olacak... Su görününce teyemmümün hükmü kalmayacak!

  • دور شو ای پیر فتنه کم فروز ** هین ز رشک احمدی ما را مسوز 960
  • A ihtiyar, uzaklaş bizden sınama ateşini alevlendirme; Ahmed’in kıskançlığıyla bizi yakma!

  • دور شو بهر خدا ای پیر تو ** تا نسوزی ز آتش تقدیر تو
  • Allah aşkına uzaklaş ey ihtiyar... Uzaklaş da takdir ateşi, seni de bizimle beraber yakmasın!

  • این چه دم اژدها افشردنست ** هیچ دانی چه خبر آوردنست
  • Biliyor musun ki bu, âdeta ejderhanın kuyruğunu sıkmaktır... hiç biliyor musun, bu ne çeşit haber getiriştir?

  • زین خبر جوشد دل دریا و کان ** زین خبر لرزان شود هفت آسمان
  • Bu haberden denizin de yüreği coşar, madenin de... Bu haberden yedi kat gök bile tir tir titrer!” dediler.

  • چون شنید از سنگها پیر این سخن ** پس عصا انداخت آن پیر کهن
  • O güngörmüş, yaş yaşamış ihtiyar, taşlardan bu sözleri duyunca sopasını yere attı.

  • پس ز لرزه و خوف و بیم آن ندا ** پیر دندانها به هم بر می‌زدی 965
  • Titremeye başladı... o seslerden korkmuştu; dişleri takır takır birbirine vuruyordu.

  • آنچنان که اندر زمستان مرد عور ** او همی لرزید و می‌گفت ای ثبور
  • Kışın çıplak adamın titremesi gibi titremekte “Eyvahlar olsun, helâk olduk” demekteydi.

  • چون در آن حالت بدید او پیر را ** زان عجب گم کرد زن تدبیر را
  • Halime ihtiyarın bu halini görünce büsbütün şaşırdı, ne yapacağını unuttu.

  • گفت پیر اگر چه من در محنتم ** حیرت اندر حیرت اندر حیرتم
  • Dedi ki: “A ihtiyar, ben de mihnetteyim ama şimdi temelli şaşırdım kaldım!

  • ساعتی بادم خطیبی می‌کند ** ساعتی سنگم ادیبی می‌کند
  • An olur rüzgâr bana hatiplik eder, zaman gelir taşlar edep öğretir!

  • باد با حرفم سخنها می‌دهد ** سنگ و کوهم فهم اشیا می‌دهد 970
  • Rüzgâr, bana söz söyler... Taş ve dağ, eşyanın hakikatini anlatır!

  • گاه طفلم را ربوده غیبیان ** غیبیان سبز پر آسمان
  • Gâh olur gayb erleri, gökyüzünün yeşil kanatlı melekleri çocuğumu kaparlar!

  • از کی نالم با کی گویم این گله ** من شدم سودایی اکنون صد دله
  • Kime ağlayıp sızlanayım... Kime şikâyet edeyim? Yüzlerce gönülle sevdalara kapılanlara döndüm şimdi.

  • غیرتش از شرح غیبم لب ببست ** این قدر گویم که طفلم گم شدست
  • O çocuğun gayreti, gayb sırlarını söyletmiyor, ağzımı yumuyor benim... Şu kadar söyleyeyim: Çocuğum kayboldu!

  • گر بگویم چیز دیگر من کنون ** خلق بندندم به زنجیر جنون
  • Fakat şimdi başka bir şey söylesem halk, beni delirdi sanır, zincirlere vurur!”

  • گفت پیرش کای حلیمه شاد باش ** سجده‌ی شکر آر و رو را کم خراش 975
  • İhtiyar dedi ki: “Halime, şad ol... Şükür secdesine kapan, yüzünü pek yırtma.

  • غم مخور یاوه نگردد او ز تو ** بلک عالم یاوه گردد اندرو
  • Gam yeme... O kaybolmaz, belki bütün âlem onda kaybolur!

  • هر زمان از رشک غیرت پیش و پس ** صد هزاران پاسبانست و حرس
  • Her an onun önünde, ardında yüzbinlerce gözcü bekçi var; onu korurlar.

  • آن ندیدی کان بتان ذو فنون ** چون شدند از نام طفلت سرنگون
  • Görmedin mi? O hünerli putlar, çocuğun adını duyunca nasıl yerlere kapandılar, secde ettiler!