English    Türkçe    فارسی   

5
3290-3339

  • از یکی کوزه دهد زهر و عسل  ** هر یکی را دست حق عز و جل  3290
  • Tanrı,bir testiden hem zehir verir,hem bal.Onu,buna veren de ulu Tanrı'dır,bunu,şuna veren de.

  • کوزه می‌بینی ولیکن آب شراب  ** روی ننماید به چشم ناصواب 
  • Testiyi görüyorsun ama o şarap,doğru olmayan göze görünmez.

  • قاصرات الطرف باشد ذوق جان  ** جز به خصم خود بنماید نشان 
  • Can zevki,ehlinden başkasını bakmaz,hısmından başkasına nişane vermez.

  • قاصرات الطرف آمد آن مدام  ** وین حجاب ظرفها هم‌چون خیام 
  • O şarap,ehlinden başkasını görmez.Şu zarf hicapleriyse onu gizliyen çadırlara benzer.

  • هست دریا خیمه‌ای در وی حیات  ** بط را لیکن کلاغان را ممات 
  • O deniz,bir çadırdır ki onun içinde kaz yaşar.Fakat kuzgunlar ölürler.

  • زهر باشد مار را هم قوت و برگ  ** غیر او را زهر او دردست و مرگ  3295
  • Zehir,yılana gıdadır,azıktır.Ondan başkasınaysa yılanın zehiri,derttir,ölümdür.

  • صورت هر نعمتی و محنتی  ** هست این را دوزخ آن را جنتی 
  • Her nimetin,her mihnetin suresi,bana cennettir,ona cehennem.

  • پس همه اجسام و اشیا تبصرون  ** واندرو قوتست و سم لاتبصرون 
  • Şu halde gördüğünüz bütün cisimlerle bütün eşyada hem gıda vardır,hem zehir,fakat siz görmezsiniz.

  • هست هر جسمی چو کاسه و کوزه‌ای  ** اندرو هم قوت و هم دلسوزه‌ای 
  • Her cisim,bir kaseye,bir testiye benzer.Onda hem gıda vardır,hem gönül yakıcı bir hassa.

  • کاسه پیدا اندرو پنهان رغد  ** طاعمش داند کزان چه می‌خورد 
  • Kase meydandadır,içindeki gıda gizli.O kaseden ne yediğini,yalnız yiyen bilir.

  • صورت یوسف چو جامی بود خوب  ** زان پدر می‌خورد صد باده‌ی طروب  3300
  • Yusuf'un sureti,güzel bir kadehti.Babası o kadehten yüzlerce neşe şarabı içerdi.

  • باز اخوان را از آن زهراب بود  ** کان دریشان خشم و کینه می‌فزود 
  • Fakat kardeşleri,ondan zehirli bir su içtiler de bu yüzden öfkeleri,kinleri arttı.

  • باز از وی مر زلیخا را سکر  ** می‌کشید از عشق افیونی دگر 
  • Sonra yine Zeliha,şekerler yedi,aşktan bir başka çeşit afyon yuttu.

  • غیر آنچ بود مر یعقوب را  ** بود از یوسف غذا آن خوب را 
  • O güzel,Yusuf'tan Yakub'un aldığı gıdadan başka türlü bir gıda aldı.

  • گونه‌گونه شربت و کوزه یکی  ** تا نماند در می غیبت شکی 
  • Çeşit çeşit şerbetler,fakat testi bir.Bu suretle de gayb alemine ait hiçbir şüphen kalmaz ya.

  • باده از غیبست و کوزه زین جهان  ** کوزه پیدا باده در وی بس نهان  3305
  • Şarap gayb alemindendir,testi bu cihandan,Testi meydandadır,içindeki şarap,gizliden gizli.

  • بس نهان از دیده‌ی نامحرمان  ** لیک بر محرم هویدا و عیان 
  • Namahremlerin gözlerinden pek gizli ama mahremlere meydanda,apaçık

  • یا الهی سکرت ابصارنا  ** فاعف عنا اثقلت اوزارنا 
  • Tanrım,gözlerimiz sarhoş bir hale geldi.Yüklerimiz sırtımızı ağırlaştırdı,büktü.Sen bizi affet.

  • یا خفیا قد ملات الخافقین  ** قد علوت فوق نور المشرقین 
  • Ey gizli Tanrı,o alemde de doldun,bu aleme de.Doğu nurunun da üstüne yüceldin,batı nurunun da.

  • انت سر کاشف اسرارنا  ** انت فجر مفجر انهارنا 
  • Sen,bir sırsın ki sırrımızı açığa vurur,bilirsin.Sen bir fecirsin,kin nehirlerimizi kaynatır akıtırsın.

  • یا خفی الذات محسوس العطا  ** انت کالماء و نحن کالرحا  3310
  • Ey zatı gizli,ihsanı duyulur Tanrı,sen su gibisin,biz değirmen taşına benzeriz.

  • انت کالریح و نحن کالغبار  ** تختفی الریح و غبراها جهار 
  • Sen yel gibisin,biz toz gibi.Yeli gizlersin de tozu meydandadır.

  • تو بهاری ما چو باغ سبز خوش  ** او نهان و آشکارا بخششش 
  • Sen bir baharsın,biz bağ gibi yemyeşil,hoş bir haldeyiz.O gizlidir,ihsanı aşikar.

  • تو چو جانی ما مثال دست و پا  ** قبض و بسط دست از جان شد روا 
  • Sen can gibisin,biz ele,ayağa benzeriz.Elin tutup koyvermesi,can vasıtasiyledir.

  • تو چو عقلی ما مثال این زبان  ** این زبان از عقل دارد این بیان 
  • Sen akıl gibisin,biz şu dile benzeriz.Bu dil,şu anlatışı akıldan alır,akıldan beller.

  • تو مثال شادی و ما خنده‌ایم  ** که نتیجه‌ی شادی فرخنده‌ایم  3315
  • Sen sevinç gibisin,biz gülme gibi.Yani sevincin sonu güler,neşeleniriz.

  • جنبش ما هر دمی خود اشهدست  ** که گواه ذوالجلال سرمدست 
  • Bizim hareketimiz,her an sana bir tanıklık vermede;ululuk ıssı Tanrı'ya bir tanıktır.

  • گردش سنگ آسیا در اضطراب  ** اشهد آمد بر وجود جوی آب 
  • Değirmen taşının ıstıraplarla dönüşü de,suyun varlığına tanıktır.

  • ای برون از وهم و قال و قیل من  ** خاک بر فرق من و تمثیل من 
  • Ey benim vehnimden,dedikodumdan dışarı olan Tanrı,toprak benim de başıma,getirdiğim örneğin de başına!

  • بنده نشکیبد ز تصویر خوشت  ** هر دمت گوید که جانم مفرشت 
  • Kul,sabredemez,güzel güzel tasvirlerde bulunur.Her an sana,canım,ayaklarının altına yayılmış döşemedir.

  • هم‌چو آن چوپان که می‌گفت ای خدا  ** پیش چوپان و محب خود بیا  3320
  • Hani o çoban gibi.O da yarabbi,seni arayan çobana gel.

  • تا شپش جویم من از پیراهنت  ** چارقت دوزم ببوسم دامنت 
  • Gel de gömleğindeki bitleri ayıklıyayım,kırayım.Çarığımı dikeyim,eteğini öpeyim diyordu ya.

  • کس نبودش در هوا و عشق جفت  ** لیک قاصر بود از تسبیح و گفت 
  • Kimse aşk ve muhabbette ona eş olamazdı,fakat Tanrı'yı tesbih etmeyi,ona söz söylemeyi bilmiyordu.

  • عشق او خرگاه بر گردون زده  ** جان سگ خرگاه آن چوپان شده 
  • Onun aşkı,gökyüzüne çadır kurmuştu.Köpeğe benzeyen can,o çobanın önünde bir köpek kesilmişti.

  • چونک بحر عشق یزدان جوش زد  ** بر دل او زد ترا بر گوش زد 
  • Tanrı aşkının denizi coşunca onun gönlüne vurdu,senin kulağına değdi.

  • حکایت جوحی کی چادر پوشید و در وعظ میان زنان نشست و حرکتی کرد زنی او را بشناخت کی مردست نعره‌ای زد 
  • Cuha'nın çarşaf giyip kadınlar arasına karışarak vaz dinlemesi ve bir harekette bulunması yüzünden kadının birinin onu tanıyıp erkektir diye nara atması.

  • واعظی بد بس گزیده در بیان  ** زیر منبر جمع مردان و زنان  3325
  • Sözü kuvvetli,cerbezesi yerinde bir vazeden vardı.Mimbere çıkmış vaız ediyordu.Kadın,erkek herkes mimberin dibine toplanmıştı.

  • رفت جوحی چادر و روبند ساخت  ** در میان آن زنان شد ناشناخت 
  • Cuha da bir çarşaf giyip yüzünü örttü,kadınlar arasına karıştı.Kimse onu tanımıyordu.

  • سایلی پرسید واعظ را به راز  ** موی عانه هست نقصان نماز 
  • Bir kadın,vaız edene gizlice sordu:Kasıktaki kıllar,namazın bozulmasına sebep olur mu?

  • گفت واعظ چون شود عانه دراز  ** پس کراهت باشد از وی در نماز 
  • Vaiz dedi ki:Uzun olursa namaz mekruh olur.

  • یا به آهک یا ستره بسترش  ** تا نمازت کامل آید خوب و خوش 
  • Ya hamam otuyla,ya ustra ile traş etmen lazım ki namazın tamam olsun,kabul edilsin.

  • گفت سایل آن درازی تا چه حد  ** شرط باشد تا نمازم کم بود  3330
  • Kadın:Ne kadar uzun olursa namazın kabul olmaz dedi.

  • گفت چون قدر جوی گردد به طول  ** پس ستردن فرض باشد ای سول 
  • Vaız eden dedi ki:Bir arpa boyu uzun olursa traş etmek farzdır.

  • گفت جوحی زود ای خوهر ببین  ** عانه‌ی من گشته باشد این چنین 
  • Cuha,hemen kızkardeş dedi,bak bakalım,benim kasığımın kılı o kadar olmuş mu?

  • بهر خشنودی حق پیش آر دست  ** که آن به مقدار کراهت آمدست 
  • Tanrı rızası için elini uzat da bir yokla. Bakalım,mekruh olacak kadar uzamış mı?

  • دست زن در کرد در شلوار مرد  ** کیر او بر دست زن آسیب کرد 
  • Yanındaki kadın,Cuhanın şalvarına el atar atmaz eline aleti geldi.

  • نعره‌ای زد سخت اندر حال زن  ** گفت واعظ بر دلش زد گفت من  3335
  • Derhal şiddetli bir nara attı.Hoca,sözüm gönlüne tesir etti dedi.

  • گفت نه بر دل نزد بر دست زد  ** وای اگر بر دل زدی ای پر خرد 
  • Cuha dedi ki:Hayır,gönlüne tesir etmedi,eline tesir etti.A akıllı adam,gönlüne tesir etseydi vay haline!

  • بر دل آن ساحران زد اندکی  ** شد عصا و دست ایشان را یکی 
  • O büyücülerin gönlüne birazcık tesir etti de onlarca sopa da bir oldu,el de.

  • گر عصا بستانی از پیری شها  ** بیش رنجد که آن گروه از دست و پا 
  • Padişahım,bir ihtiyarın sopasını alsan o sopa,onun eli ayağı olduğu için pek incinir.

  • نعره‌ی لاضیر بر گردون رسید  ** هین ببر که جان ز جان کندن رهید 
  • Halbuki onlar,elleri,ayakları kesileceği halde "Bize zarar olmaz ki"diye nara attılar,naraları gökyüzüne vardı.Hadi,gel kes dediler,can,can çekişmeden kurtulur.