-
هر که محجوبست او خود کودکست ** مرد آن باشد که بیرون از شکست
- Kim,perde ardındaysa zaten çocuktur.Er ona derler ki kırılmaz.
-
گر بریش و خایه مردستی کسی ** هر بزی را ریش و مو باشد بسی 3345
- Bir adam,sakalla,hayayla erkek olsaydı keçinin de sakalı var,tüyü var.O da adam olurdu.
-
پیشوای بد بود آن بز شتاب ** میبرد اصحاب را پیش قصاب
- Halbuki o keçi,kötü bir kılavuz olur,kendisine uyanları ancak kasaba çeker,götürür.
-
ریش شانه کرده که من سابقم ** سابقی لیکن به سوی مرگ و غم
- Sakalını tara,ben ilerigelen biriyim demek ister.Doğru ilerigelensin ama ölüme ve gama!
-
هین روش بگزین و ترک ریش کن ** ترک این ما و من و تشویش کن
- Kendine gel de sakaldan vazgeç,kendine bir yol tut,bu benliği,bu teşvişi bırak.
-
تا شوی چون بوی گل با عاشقان ** پیشوا و رهنمای گلستان
- Bu suretle de aşıklar için gülsuyu kesil,gül bahçesine kılavuz ol,öne düş.
-
کیست بوی گل دم عقل و خرد ** خوش قلاووز ره ملک ابد 3350
- Gül kokusu nedir?Akıl nefesi,ebediyet ülkesinin güzel kılavuzu.
-
فرمودن شاه به ایاز بار دگر کی شرح چارق و پوستین آشکارا بگو تا خواجه تاشانت از آن اشارت پند گیرد کی الدین النصیحة و موعظه یابند
- Padişahın tekrar Eyaz'a,çarıkla pösteki işini açıkça söyle de kapı yoldaşların bundan öğüt alsınlar,çünkü"Din,öğütten ibarettir"demesi.
-
سر چارق را بیان کن ای ایاز ** پیش چارق چیستت چندین نیاز
- Eyaz,çarığın sırrı nedir,söyle.Bir çarığa bu kadar niyazın nedeni nedir?
-
تا بنوشد سنقر و بک یا رقت ** سر سر پوستین و چارقت
- Söyle de Sunkur'la arkadasın Bekbaruk duysun,pöstekiyle çarığın sırrının sırrını anlasın.
-
ای ایاز از تو غلامی نور یافت ** نورت از پستی سوی گردون شتافت
- Eyaz,kulluk senden nurlandı.Nurun,aşağılık alemden kurtuldu gökyüzüne yüceldi.
-
حسرت آزادگان شد بندگی ** بندگی را چون تو دادی زندگی
- Senin yüzünden kulluk,hür kişilerin hasret çektikleri bir şey oldu.Sen,kulluğa hayat vereli hürler bile kulluğa özenir oldular.
-
مؤمن آن باشد که اندر جزر و مد ** کافر از ایمان او حسرت خورد 3355
- İnanmış,adam ona derler ki her hususta kafir bile onun imanına hased etsin,özensin.
-
حکایت کافری کی گفتندش در عهد ابا یزید کی مسلمان شو و جواب گفتن او ایشان را
- Ebayezid'in zamanında bir kafire"Müslüman olsana"dedikleri vakit o kafirin bu söze cevap vermesi
-
بود گبری در زمان بایزید ** گفت او را یک مسلمان سعید
- Bayezid'in zamanında bir kafir vardı.Ona kutlu bir müslüman dedi ki:
-
که چه باشد گر تو اسلام آوری ** تا بیابی صد نجات و سروری
- Ne olur müslüman olsan da yüzlerce kurtuluşa erişsen,ululuklar bulsan.
-
گفت این ایمان اگر هست ای مرید ** آنک دارد شیخ عالم بایزید
- Kafir dedi ki:Eğer müslümanlık,alemin şeyhi Bayezid'in müslümanlığıysa,
-
من ندارم طاقت آن تاب آن ** که آن فزون آمد ز کوششهای جان
- Ben ona takat getiremem.O,benim çalışmalarımdan çok üstün.
-
گرچه در ایمان و دین ناموقنم ** لیک در ایمان او بس مؤمنم 3360
- Dine,imana inanmıyorum ama onun imanına adamakıllı iman etmiştim.
-
دارم ایمان که آن ز جمله برترست ** بس لطیف و با فروغ و با فرست
- İmanım var ki o,herkesten yüce,pek latif,pek nurlu.
-
مؤمن ایمان اویم در نهان ** گرچه مهرم هست محکم بر دهان
- Ağzım adamakıllı mühürlü,iman edemem ama gizliden gizliye onun imanına müminim.
-
باز ایمان خود گر ایمان شماست ** نه بدان میلستم و نه مشتهاست
- Yok..eğer sizin imanınız,imansa ona ne meylim var,ne iştiham.
-
آنک صد میلش سوی ایمان بود ** چون شما را دید آن فاتر شود
- İmana yüzlerce meyli olan,sizi gördü mü soğur,kesilir.
-
زانک نامی بیند و معنیش نی ** چون بیابان را مفازه گفتنی 3365
- Çünkü sizin imanınızdan adam,yalnız bir ad görür,manası yoktur.Nasıl olur da çöle kurtuluş yeri denir?
-
عشق او ز آورد ایمان بفسرد ** چون به ایمان شما او بنگرد
- Sizin imanınıza bakan kişinin imana olan sevgisi soğur gider.
-
حکایت آن مذن زشت آواز کی در کافرستان بانگ نماز داد و مرد کافری او را هدیه داد
- Sesi çirkin müezzinin,kafir ülkesinde ezan okuması ve bir kafirin ona hediye vermesi
-
یک مذن داشت بس آواز بد ** در میان کافرستان بانگ زد
- Bir müezzin vardı,sesi pek çirkindi.Kafir ülkesinde ezan okurdu.
-
چند گفتندش مگو بانگ نماز ** که شود جنگ و عداوتها دراز
- Ezan okuma,savaş çıkar,düşmanlık uzar dedilerse de.
-
او ستیزه کرد و پس بیاحتراز ** گفت در کافرستان بانگ نماز
- İnat etti,pervasızca o kafir ülkesinde ezan okumaya koyuldu.
-
خلق خایف شد ز فتنهی عامهای ** خود بیامد کافری با جامهای 3370
- Halk,umumi bir kargaşalıktan korkarken bir de baktılar,elinde bir elbise,kafirin biri çıka geldi.
-
شمع و حلوا با چنان جامهی لطیف ** هدیه آورد و بیامد چون الیف
- Dostlar gibi eline mum ve helva almış,öyle bir latif elbiseyi hediye getiriyordu.
-
پرس پرسان کین مذن کو کجاست ** که صلا و بانگ او راحتفزاست
- Söyleyin,o müezzin nerede?Onun selası ve ezanı,bana rahatlık verdi diye sormadaydı.
-
هین چه راحت بود زان آواز زشت ** گفت که آوازش فتاد اندر کنشت
- Yahu dediler.Nasıl olur?Hiç o bet ses,insana rahatlık verir mi?Kafir dedi ki:Sesi,kiliseye,gelince;
-
دختری دارم لطیف و بس سنی ** آرزو میبود او را مؤمنی
- Benim pek güzel,pek yüce bir kızım var,çoktandır müslüman olmak isterdi.
-
هیچ این سودا نمیرفت از سرش ** پندها میداد چندین کافرش 3375
- Bu sevda,kafasından bir türlü çıkmıyordu.Bunca kafir ona öğüt verdi.
-
در دل او مهر ایمان رسته بود ** همچو مجمر بود این غم من چو عود
- Fakat gönlünde iman sevgisi,öyle bir yerleşmişti ki.Bu dert,adeta bir buhurdanlıktı,ben de ödağacı.
-
در عذاب و درد و اشکنجه بدم ** که بجنبد سلسلهی او دم به دم
- Anbean imana yöneldikçe ben,dert,azap ve işkence içindeydim.
-
هیچ چاره میندانستم در آن ** تا فرو خواند این مذن آن اذان
- Bu hususta elimde hiçbir çare yoktu;nihayet bu müezzin ezan verince,
-
گفت دختر چیست این مکروه بانگ ** که بگوشم آمد این دو چار دانگ
- Kızım,bu çirkin ses nedir?Kulağıma geldi de beni berbad etti.
-
من همه عمر این چنین آواز زشت ** هیچ نشنیدم درین دیر و کنشت 3380
- Bütün ömrümde bu kilisede,şu manastırda bu derece çirkin bir ses duymadım dedi.
-
خوهرش گفتا که این بانگ اذان ** هست اعلام و شعار مومنان
- Kızkardeşi,bu ezandır,müslümanlar okur,müslümanları ibadete çağırırlar dedi.
-
باورش نامد بپرسید از دگر ** آن دگر هم گفت آری ای پدر
- İnanmadı,başkasına sordu,o da evet deyince,
-
چون یقین گشتش رخ او زرد شد ** از مسلمانی دل او سرد شد
- İnandı,yüzü sapsarı kesildi,müslümanlık hevesi kalmadı.
-
باز رستم من ز تشویش و عذاب ** دوش خوش خفتم در آن بیخوف خواب
- Ben de teşvişten,azaptan kurtuldum,dün gece korkusuz,rahat bir uyku uyudum.
-
راحتم این بود از آواز او ** هدیه آوردم به شکر آن مرد کو 3385
- Onun sesinden bundan dolayı rahatlaştım.Onun için de ona hediye getirdim;nerde o adam?
-
چون بدیدش گفت این هدیه پذیر ** که مرا گشتی مجیر و دستگیر
- Müezzini görünce bu hediyeyi kabul et dedi,beni dertten kurtardın,elimi tuttun.
-
آنچ کردی با من از احسان و بر ** بندهی تو گشتهام من مستمر
- Bana öyle bir ihsanda bulundun ki senin azat kabul etmez bir kulun oldum.
-
گر به مال و ملک و ثروت فردمی ** من دهانت را پر از زر کردمی
- Malda,mülkte,zenginlikte tek bir kişi olsaydım ağzını altınla doldururdum.
-
هست ایمان شما زرق و مجاز ** راهزن همچون که آن بانگ نماز
- İşte sizin imanınız da bunun gibi riya,geçici bir şey.O ezan gibi yol kesici.
-
لیک از ایمان و صدق بایزید ** چند حسرت در دل و جانم رسید 3390
- Fakat Bayezid'in imanına,onun doğruluğuna karşı gönlümde nice hasret var.
-
همچو آن زن کو جماع خر بدید ** گفت آوه چیست این فحل فرید
- Hani şu kadın gibi..Eşeğin çiftleşmesini gördü de dedi ki:Amanın,şu tek erkeğe bakın!
-
گر جماع اینست بردند این خران ** بر کس ما میریند این شوهران
- Çiftleşme buysa bizim kocalarımız,bizimle çiftleşmiyorlar,içimize aptes bozuyorlar.
-
داد جمله داد ایمان بایزید ** آفرینها بر چنین شیر فرید
- Bayezid,imanın bütün şartlarını haiz..Aferinler olsun bunun gibi tek aslana!