-
رو سگ کهف خداوندیش باش ** تا رهاند زین تغارت اصطفاش
- Yürü, Allah mağarasının köpeği ol da o, seni seçsin, bu yal yerinden kurtarsın.
-
چونک دزدیهای بیرحمانه گفت ** کی کنند آن درزیان اندر نهفت 1665
- Hikâyeci, terzilerin insafsızca hırsızlılarını anlattı, çaldıkları kumaşları nasıl sakladıklarını söyledi.
-
اندر آن هنگامه ترکی از خطا ** سخت طیره شد ز کشف آن غطا
- Halk arasında Hıta’lı bir Türk vardı. Bu sırrın açılmasına pek kızdı öfkelendi.
-
شب چو روز رستخیز آن رازها ** کشف میکرد از پی اهل نهی
- Gece, kıyamet günü gibi o sırları, hakikat ehline açıp durmaktaydı.
-
هر کجا آیی تو در جنگی فراز ** بینی آنجا دو عدو در کشف راز
- Nereye gitsen de orada birbirlerinin sırlarını açan iki düşmanı savaşır görsen;
-
آن زمان را محشر مذکور دان ** وان گلوی رازگو را صور دان
- O anı, anılıp söylenen mahşer bil. O sır söyleyen boğazı da sur say.
-
که خدا اسباب خشمی ساختست ** وآن فضایح را بکوی انداختست 1670
- Allah, öfke sebeplerini hazırlamış, o kötülükleri ortaya atmıştır.
-
بس که غدر درزیان را ذکر کرد ** حیف آمد ترک را و خشم و درد
- Hikâyeci, terzilerin bir çok hainliklerini sayıp döktü. Türk acıklandı, kızdı, dertlendi.
-
گفت ای قصاص در شهر شما ** کیست استاتر درین مکر و دغا
- Dedi ki: Ey meddah, şehrinizde hilede, hıyanette en usta hangi terzi?
-
دعوی کردن ترک و گرو بستن او کی درزی از من چیزی نتواند بردن
- Türk’ün ,terzi benden bir şey çalamaz diye bahse girişmesi
-
گفت خیاطیست نامش پور شش ** اندرین چستی و دزدی خلقکش
- Meddah dedi ki: Ciğeroğlu derler bir terzi vardır, hırsızlıkta, çeviklikte halkı öldürür âdeta.
-
گفت من ضامن که با صد اضطراب ** او نیارد برد پیشم رشتهتاب
- Türk, benden dedi, bir iplik bile çalamaz. Sizinle bahse giriyorum.
-
پس بگفتندش که از تو چستتر ** مات او گشتند در دعوی مپر 1675
- Senden daha akıllı nice kişileri mat etti, bahse girişme, böyle kanatlanıp uçmaya kalkma.
-
رو به عقل خود چنین غره مباش ** که شوی یاوه تو در تزویرهاش
- Yürü, aklına böyle mağrur olma. Onun hileleriyle sen de kendini kaybedersin dediler.
-
گرمتر شد ترک و بست آنجا گرو ** که نیارد برد نی کهنه نی نو
- Türk, büsbütün kızdı, benden ne yeni, ne eski hiçbir şey alamaz diye bahse girişti.
-
مطمعانش گرمتر کردند زود ** او گرو بست و رهان را بر گشود
- Tamah edenler de onu büsbütün kızdırdılar. Bahse girip ağzını açarak dedi ki:
-
که گرو این مرکب تازی من ** بدهم ار دزدد قماشم او به فن
- Şu Arap atım rehin olsun. Benden hileyle kumaş çalabilirse at sizin olur.
-
ور نتواند برد اسپی از شما ** وا ستانم بهر رهن مبتدا 1680
- Fakat hile yapamaz, çalamazsa ben sizden bir at alırım.
-
ترک را آن شب نبرد از غصه خواب ** با خیال دزد میکرد او حراب
- Türk, o gece kızgınlığından uyuyamadı. Hırsızın hayali ile savaşıp durmaktaydı.
-
بامدادان اطلسی زد در بغل ** شد به بازار و دکان آن دغل
- Sabah çağı bir atlas kumaşı koltukladı, çarşıya o hilebazın dükkânına gitti.
-
پس سلامش کرد گرم و اوستاد ** جست از جا لب به ترحیبش گشاد
- Terziye selâm verdi. Usta hemen yerinden kalkıp selâmını aldı, merhaba hoş geldin dedi.
-
گرم پرسیدش ز حد ترک بیش ** تا فکند اندر دل او مهر خویش
- Türk’e haddinden fazla saygı gösterdi, hal ve hatır sordu, kendisini sevdirdi.
-
چون بدید از وی نوای بلبلی ** پیشش افکند اطلس استنبلی 1685
- Türk, ondan bu bülbül gibi çilemeyi görünce o İstanbul atlasını terzinin önüne attı.
-
که ببر این را قبای روز جنگ ** زیر نافم واسع و بالاش تنگ
- Bana, dedi, bundan savaş için bir kaftan biç. Belinden aşağısı bol olsun yukarısı dar.
-
تنگ بالا بهر جسمآرای را ** زیر واسع تا نگیرد پای را
- Belden yukarısı dar olsun da güzel dursun, beni bezesin. Fakat aşağı tarafı bol olmalı ki savaşta ayağıma dolaşmasın.
-
گفت صد خدمت کنم ای ذو وداد ** در قبولش دست بر دیده نهاد
- Terzi, sevimli müşterim, sana yüzlerce hizmette bulunayım deyip elini gözünün üstüne koydu, baş üstüne dedi.
-
پس بپیمود و بدید او روی کار ** بعد از آن بگشاد لب را در فشار
- Kumaşı önce bir ölçtü, ne kadardan çıkacak onu anladı, sonra Türkü lâfa tuttu.
-
از حکایتهای میران دگر ** وز کرمها و عطاء آن نفر 1690
- Başka beylerin hikâyelerini söylemeye, onların lûtuf ve ihsanları övmeye koyuldu.
-
وز بخیلان و ز تحشیراتشان ** از برای خنده هم داد او نشان
- Nekeslerden, onların aşağılık huylarından bahsetti. Güldürmek için tuhaf tuhaf sözler söyledi.
-
همچو آتش کرد مقراضی برون ** میبرید و لب پر افسانه و فسون
- Ateş gibi makasını çıkardı, kumaşı kesmeye başladı. Ağzıysa masallarla afsunlarla doluydu.
-
مضاحک گفتن درزی و ترک را از قوت خنده بسته شدن دو چشم تنگ او و فرصت یافتن درزی
- Terzinin güldürecek şeyler söylemesi,Türk’ün kahkahalarla gülmesi ve küçücük, daracık gözlerinin kapanması,terzinin de bu suretle kumaşı çalmaya fırsat bulması
-
ترک خندیدن گرفت از داستان ** چشم تنگش گشت بسته آن زمان
- Türk, hikâyelere gülmeye başladı. Daracık gözü tamamı ile örtüldü.
-
پارهای دزدید و کردش زیر ران ** از جز حق از همه احیا نهان
- Terzi, kumaştan bir parça çalıp oyluğunun altına gizledi. Allah’dan başka kimsecikler görmedi.
-
حق همیدید آن ولی ستارخوست ** لیک چون از حد بری غماز اوست 1695
- Allah, her şeyi görür ama huyu, örtmektir. Fakat haddini aştın mı açan da odur ha!
-
ترک را از لذت افسانهاش ** رفت از دل دعوی پیشانهاش
- Türk, onun masallarının lezzetinden giriştiği bahsi tamamen unuttu.
-
اطلس چه دعوی چه رهن چه ** ترک سرمستست در لاغ اچی
- Atlas neymiş, bahis neymiş, rehin ne? Türk, o terzi beyinin lâtifesine kapıldı gitti, âdeta sarhoş oldu, kendinden geçti.
-
لابه کردش ترک کز بهر خدا ** لاغ میگو که مرا شد مغتذا
- Allah için olsun, lâtifelerin canıma gıda oldu, gülünecek bir şey daha söyle diye yalvardı.
-
گفت لاغی خندمینی آن دغا ** که فتاد از قهقهه او بر قفا
- O hain gülünecek bir şey daha söyledi. Türk kahkahasından sırt üstü yere yıkıldı.
-
پارهای اطلس سبک بر نیفه زد ** ترک غافل خوش مضاحک میمزد 1700
- Gafil Türk, gülüp dururken terzi kumaştan bir parça daha çalıp gömleğinin yakasından koynuna soktu.
-
همچنین بار سوم ترک خطا ** گفت لاغی گوی از بهر خدا
- Hıta’lı Türk, üçüncü defa, Allah aşkına gülünç bir şey daha söyle dedi.
-
گفت لاغی خندمینتر زان دو بار ** کرد او این ترک را کلی شکار
- Terzi, ikinci lâtifesinden daha gülünç bir şey söyledi, Türkü tamamı ile avladı.
-
چشم بسته عقل جسته مولهه ** مست ترک مدعی از قهقهه
- Gözü kapanmış, aklı gitmiş şaşırmış kalmış, bahse giriştiği halde kahkahayla sarhoş olmuştu.
-
پس سوم بار از قبا دزدید شاخ ** که ز خندهش یافت میدان فراخ
- Bu sırada Türkün gülmesinden meydanı boş bulup kumaştan bir parça daha çaldı.
-
چون چهارم بار آن ترک خطا ** لاغ از آن استا همیکرد اقتضا 1705
- Hıta’lı Türk, ustadan dördüncü defa olarak yine gülünç bir şey isteyince,
-
رحم آمد بر وی آن استاد را ** کرد در باقی فن و بیداد را
- Herif rahme geldi, hilesini,düzenini başkalarına yapmaya niyetlenip,
-
گفت مولع گشت این مفتون درین ** بیخبر کین چه خسارست و غبین
- Amma da gülünecek şeye harîs ha dedi, zararından, ziyanından haberi bile yok.
-
بوسهافشان کرد بر استاد او ** که بمن بهر خدا افسانه گو
- Türk, ustayı öperek; Allah aşkına bir hikâye daha söyle diye yalvarıyordu.
-
ای فسانه گشته و محو از وجود ** چند افسانه بخواهی آزمود
- Ey masal, hikâye olmuş, varlıktan geçmiş adam, masalı ne zamana kadar deneyeceksin?
-
خندمینتر از تو هیچ افسانه نیست ** بر لب گور خراب خویش ایست 1710
- Senden daha ziyade gülünecek masal yok. Yıkık kabrinin başına git de bir güzelce dur.
-
ای فرو رفته به گور جهل و شک ** چند جویی لاغ و دستان فلک
- Ey bilgisizlik ve şüphe mezarına düşmüş kişi, feleğin lâtifesini, masalını niceye bir arayacaksın?
-
تا بکی نوشی تو عشوهی این جهان ** که نه عقلت ماند بر قانون نه جان
- Ne vaktedek şu cihanın işvesini tadacaksın? Ne aklın düzenin de kaldı, ne canın.
-
لاغ این چرخ ندیم کرد و مرد ** آب روی صد هزاران چون تو برد
- Hor ve zalim bir arkadaş olan şu felek, senin gibi yüz binlerce kişinin yüz suyunu döktü.