-
گر نبودی با لبش نی را سمر ** نی جهان را پر نکردی از شکر
- Ney, onun dudakları ile hemdem olmasaydı âlemi şekerle doldurabilir miydi?
-
با کی خفتی وز چه پهلو خاستی ** که چنین پر جوش چون دریاستی
- Kiminle yattın, hangi tarafından kalktın da böyle deniz gibi coşup köpürmedesin?
-
یا ابیت عند ربی خواندی ** در دل دریای آتش راندی
- Yahut da “Ben rabbime konuk olurum” hâdisini okudun, ateş denizinin ta içine atıldın.
-
نعرهی یا نار کونی باردا ** عصمت جان تو گشت ای مقتدا
- Fakat “ey ateş, soğu” nârası, ey kendisine uyulan zat, senin canını korudu.
-
ای ضیاء الحق حسام دین و دل ** کی توان اندود خورشیدی به گل 2010
- Ey hak Ziyası, din ve gönlün Husam’ı! Hiç güneş, balçıkla sıvanır mı?
-
قصد کردستند این گلپارهها ** که بپوشانند خورشید ترا
- Bu toprak parçaları, senin güneşini örtmek istediler ama,
-
در دل که لعلها دلال تست ** باغها از خنده مالامال تست
- Dağların gönlündeki lâ’l madenleri, sana delâlet etmede. Bağlar, bahçeler, senin gülümsemelerinle dopdolu.
-
محرم مردیت را کو رستمی ** تا ز صد خرمن یکی جو گفتمی
- Senin erliğine mahrem olacak Rüstem nerede ki senin yüzlerce harmanından bir buğday tanesini söylemeye kalkayım.
-
چون بخواهم کز سرت آهی کنم ** چون علی سر را فرو چاهی کنم
- Senin sırrından bir ah etmek istersem ancak Ali gibi bir kuyuya gitmeli, kuyunun içine ah etmeliyim.
-
چونک اخوان را دل کینهورست ** یوسفم را قعر چه اولیترست 2015
- Kardeşlerin gönüllerinde kin olduğundan Yusuf’umun kuyu dibinde kalması daha iyi.
-
مست گشتم خویش بر غوغا زنم ** چه چه باشد خیمه بر صحرا زنم
- Sarhoş oldum, kendini ortaya atacağım artık. Kuyu nedir ki? Ben gidip ovanın ta ortasına çadır kuracağım.
-
بر کف من نه شراب آتشین ** وانگه آن کر و فر مستانه بین
- Ateşli şarabı ver avucuma da ondan sonra benim sarhoşça debdebemi, azametimi seyret.
-
منتظر گو باش بی گنج آن فقیر ** زآنک ما غرقیم این دم در عصیر
- O yoksul, defineyi elde edemedi ama söyle, beklesin. Çünkü biz, bu anda neşeye gark olduk.
-
از خدا خواه ای فقیر این دم پناه ** از من غرقه شده یاری مخواه
- Ey yoksul, artık sen Allahya sığın. Ben gark oldum, benden yardım isteme!
-
که مرا پروای آن اسناد نیست ** از خود و از ریش خویشم یاد نیست 2020
- Artık o hikâyelerde işim yok benim. Ne kendimden haberim var, ne sakalımdan!
-
باد سبلت کی بگنجد و آب رو ** در شرابی که نگنجد تار مو
- İçine bir kıl bile sığmayan şaraba gurur, izzeti nefis filân sığar mı hiç?
-
در ده ای ساقی یکی رطلی گران ** خواجه را از ریش و سبلت وا رهان
- Sâki, büyük bir sağrak sun da şu zengini sakalından, bıyığından kurtar.
-
نخوتش بر ما سبالی میزند ** لیک ریش از رشک ما بر میکند
- Gururundan bize bıyık buruyor, fakat bize hasedinden de sakalını yolup durmada.
-
مات او و مات او و مات او ** که همیدانیم تزویرات او
- Onun bütün riyalarını, düzenlerini biliyoruz. O mattır, mattır, mat.
-
از پس صد سال آنچ آید ازو ** پیر میبیند معین مو به مو 2025
- Pir, beş yüz yıl sonra, ondan ne doğacak? Kıldan kıla ve apaçık görür.
-
اندر آیینه چه بیند مرد عام ** که نبیند پیر اندر خشت خام
- Halkın aynada gördüğünü, pir, pişmemiş kerpiçte görür.
-
آنچ لحیانی به خانهی خود ندید ** هست بر کوسه یکایک آن پدید
- Kaba sakallının evinde görmediği, köseye bir bir görünür.
-
رو به دریایی که ماهیزادهای ** همچو خس در ریش چون افتادهای
- Denize git, sen balık oğlusun. Neden çerçöp gibi sakalına düştün böyle?
-
خس نهای دور از تو رشک گوهری ** در میان موج و بحر اولیتری
- Çerçöp değilsin sen, bu senden uzaktır. Sana inciler bile haset eder. Denizde, dalgalar arasında olman daha doğrudur.
-
بحر وحدانست جفت و زوج نیست ** گوهر و ماهیش غیر موج نیست 2030
- Deniz birdir. Eşi, ortağı yoktur. İncisi balığı da dalgasından başka bir şey değildir.
-
ای محال و ای محال اشراک او ** دور از آن دریا و موج پاک او
- Ona eş, ortak olsun... Buna imkân yoktur. Böyle şey, o denizden, o denizin pak dalgasından uzaktır.
-
نیست اندر بحر شرک و پیچ پیچ ** لیک با احول چه گویم هیچ هیچ
- Denizde ikilik ve ıstırap yoktur. Fakat şaşıya ne söyleyeyim? Hiç, hiç!
-
چونک جفت احولانیم ای شمن ** لازم آید مشرکانه دم زدن
- Ey şemen, şaşılara arkadaşız madem, müşrikçe konuşmak gerek.
-
آن یکیی زان سوی وصفست و حال ** جز دوی ناید به میدان مقال
- O birlik, vasıf ve hal bakımındandır. Fakat söz meydanına ancak ikilik gelebilir.
-
یا چو احول این دوی را نوش کن ** یا دهان بر دوز و خوش خاموش کن 2035
- Ya şaşı gibi bu ikiliği iç, yahut ağzını yum, güzelce sus!
-
یا به نوبت گه سکوت و گه کلام ** احولانه طبل میزن والسلام
- Yahut da nöbetle gâh sus, gâh söyle. Hâsılı şaşıca davul döv vesselâm.
-
چون ببینی محرمی گو سر جان ** گل ببینی نعره زن چون بلبلان
- Bir mahrem gördün mü can sırrını söyle. Gül gördün mü bülbüller gibi nâra at.
-
چون ببینی مشک پر مکر و مجاز ** لب ببند و خویشتن را خنب ساز
- Hileyle, geçici şeylerle dolu bir tulum görürsen dudağını kapat, kendini küp haline sok.
-
دشمن آبست پیش او مجنب ** ورنه سنگ جهل او بشکست خنب
- O, suyun düşmanıdır, onun önünde oynama. Yoksa bilgisizlik taşını atar, küpü kırar.
-
با سیاستهای جاهل صبر کن ** خوش مدارا کن به عقل من لدن 2040
-
صبر با نااهل اهلان را جلاست ** صبر صافی میکند هر جا دلیست
- Cahilin eziyetlerine sabretmek, ehil olanlara cilâdır. Nerede bir gönül varsa sabırla cilâlanır.
-
آتش نمرود ابراهیم را ** صفوت آیینه آمد در جلا
- Nemrut’un ateşi, İbrahim’e bir ayna temizliği verdi, aynayı cilalâr gibi onu da arıttı, cilâladı.
-
جور کفر نوحیان و صبر نوح ** نوح را شد صیقل مرآت روح
- Nuh kavminin cefası ile Nuh’un sabrı, Nuh’a ruh cilâsı oldu.
-
حکایت مرید شیخ حسن خرقانی قدس الله سره
- Allah,sırrını kutlasın Şeyh Hasan-ı Harkani’ye ait hikâye
-
رفت درویشی ز شهر طالقان ** بهر صیت بوالحسین خارقان
- Bir derviş, Ebül-Huseyn-i Harkan’ın şöhretini duyup Talkan şehrinden yola çıkmıştı.
-
کوهها ببرید و وادی دراز ** بهر دید شیخ با صدق و نیاز 2045
- Dağlar aştı, uzun ovalar geçti. Şeyh’i görmek için özü doğru olarak, Allahya yalvarıp yakararak bunca yol aldı.
-
آنچ در ره دید از رنج و ستم ** گرچه در خوردست کوته میکنم
- Yolda gördüğü cefalar, çektiği eziyetler, anlatılmaya değer ama ben kısa kesiyorum.
-
چون به مقصد آمد از ره آن جوان ** خانهی آن شاه را جست او نشان
- O genç, yolu bitirip maksadına ulaştı. O padişahın evini sordu.
-
چون به صد حرمت بزد حلقهی درش ** زن برون کرد از در خانه سرش
- Öğrenip kapısına geldi, yüzlerce saygıyla kapı halkasını vurdu. Şeyhin karısı, kapıdan başını çıkardı.
-
که چه میخواهی بگو ای ذوالکرم ** ژگفت بر قصد زیارت آمدم
- Ey kerem sahibi, ne istiyorsun? dedi. Derviş, ziyaret için geldim deyince.
-
خندهای زد زن که خهخه ریش بین ** این سفرگیری و این تشویش بین 2050
- Kadın kahkahayla gülüp dedi ki: Sakalına bak yahu. Hele şu yolculuğa, şu uğradığın derde bak.
-
خود ترا کاری نبود آن جایگاه ** که به بیهوده کنی این عزم راه
- Yerinde, yurdunda işin yok muydu da beyhude yere yollara düştün?
-
اشتهای گولگردی آمدت ** یا ملولی وطن غالب شدت
- Bir ahmağı görmek hevesine mi düştün, yoksa yurdundan mı usandın?
-
یا مگر دیوت دو شاخه بر نهاد ** بر تو وسواس سفر را در گشاد
- Yahut da şeytan sana bir boyunduruk urdu, vesveseler verdi, sana bu yolculuk kapısını açtı.
-
گفت نافرجام و فحش و دمدمه ** من نتوانم باز گفتن آن همه
- Birçok kötü sözler söyledi, küfürlerde bulundu, dırıldandı durdu. Onların hepsini söyleyemem ben.
-
از مثل وز ریشخند بیحساب ** آن مرید افتاد از غم در نشیب 2055
- Kadının sayısız gülümsemesinden, hikâyeler söylemesinden derviş, pek dertlendi, dertlere uğradı.
-
پرسیدن آن وارد از حرم شیخ کی شیخ کجاست کجا جوییم و جواب نافرجام گفتن حرم
- Derviş’in Şeyh nerede,onu nerede arayalım diye sorması,Şeyh’in karısının da kötü kötü cevap vermesi