رنگ رو و نبض و قاروره بدید ** هم علاماتش هم اسبابش شنید

Hekim, hastanın yüzünü görüp, nabzını sayıp, idrarını muayene etti. Hastalığının ârazını ve sebeplerini de dinledi.

گفت هر دارو که ایشان کرده‌‌اند ** آن عمارت نیست ویران کرده‌‌اند

Dedi ki: “Öbür hekimlerin çeşitli tedavileri, tamir değil; büsbütün harap etmişler.

بی‌‌خبر بودند از حال درون ** أستعیذ الله مما یفترون‌‌ 105

Onlar, iç ahvalinden haberdar değildirler. Körlüklerinden hepsinin aklı dışarıda.”

دید رنج و کشف شد بر وی نهفت ** لیک پنهان کرد و با سلطان نگفت‌‌

Hekim, hastalığı gördü, gizli şey ona açıldı. Fakat onu gizledi ve sultana söylemedi.

رنجش از صفرا و از سودا نبود ** بوی هر هیزم پدید آید ز دود

Hastalığı safra ve sevdadan değildi. Her odunun kokusu, dumanından meydana çıkar.

دید از زاریش کو زار دل است ** تن خوش است و او گرفتار دل است‌‌

İnlemesinden gördü ki, o gönül hastasıdır. Vücudu afiyettedir ama o, gönle tutulmuştur.

عاشقی پیداست از زاری دل ** نیست بیماری چو بیماری دل‌‌

Âşıklık gönül iniltisinden belli olur, hiçbir hastalık gönül hastalığı gibi değildir.

علت عاشق ز علتها جداست ** عشق اصطرلاب اسرار خداست‌‌ 110

Âşığın hastalığı bütün hastalıklardan ayrıdır. Aşk, Tanrı sırlarının usturlâbıdır.

عاشقی گر زین سر و گر ز ان سر است ** عاقبت ما را بدان سر رهبر است‌‌

Âşıklık, ister o cihetten olsun, ister bu cihetten... Akıbet bizim için o tarafa kılavuzdur.

هر چه گویم عشق را شرح و بیان ** چون به عشق آیم خجل گردم از آن‌‌

Aşkı şerh etmek ve anlatmak için ne söylersem söyleyeyim... Asıl aşka gelince o sözlerden mahcup olurum.