-
آن یکی ریگی که جوشد آب ازو ** سخت کمیاب است رو آن را بجو
- İçinde su kaynayan kum pek az bulunur; yürü, onu ara!
-
منبع حکمت شود حکمت طلب ** فارغ آید او ز تحصیل و سبب
- Hikmet arayan hikmet kaynağı olur, tahsilden ve sebeplere teşebbüsten kurtulur.
-
لوح حافظ لوح محفوظی شود ** عقل او از روح محظوظی شود
- Bilgileri hıfzeden levh, bir Levh-i Mahfuz olur; aklı ruhtan nasiplenir, feyz alır.
-
چون معلم بود عقلش ز ابتدا ** بعد از این شد عقل شاگردی و را 1065
- Önce aklı hoca iken, sonra akıl ona şakirt olur.
-
عقل چون جبریل گوید احمدا ** گر یکی گامی نهم سوزد مرا
- Akıl; Cebrail gibi “Ey Ahmed, bir adım daha atarsam yanarım!
-
تو مرا بگذار زین پس پیش ران ** حد من این بود ای سلطان جان
- Sen beni bırak, bundan sonra sen ileri yürü. Ey can sultanı! Benim haddim bu karardır” der.
-
هر که ماند از کاهلی بی‌‌شکر و صبر ** او همین داند که گیرد پای جبر
- Tembellik yüzünden şükür ve sabırda mahrum kalan, ancak şunu bilir: Ayağını “cebir” tutmuştur. (Bana bunu Tanrı vermiş demektedir).
-
هر که جبر آورد خود رنجور کرد ** تا همان رنجوری‌‌اش در گور کرد
- Cebir iddia eden, hasta değilken kendisini hasta göstermiştir. Nihayetle hastalık o kimseyi sıhhatten ayırmıştır.
-
گفت پیغمبر که رنجوری به لاغ ** رنج آرد تا بمیرد چون چراغ 1070
- Peygamber, “Şakacıktan hastalanış gerçekten hastalık getirir ve o adam nihayet mum gibi söner gider” dedi.
-
جبر چه بود بستن اشکسته را ** یا بپیوستن رگی بگسسته را
- Cebir ne demektir? Kırık sarmak yahut kopmuş damarı bağlamak.