لوح حافظ لوح محفوظی شود ** عقل او از روح محظوظی شود

Bilgileri hıfzeden levh, bir Levh-i Mahfuz olur; aklı ruhtan nasiplenir, feyz alır.

چون معلم بود عقلش ز ابتدا ** بعد از این شد عقل شاگردی و را 1065

Önce aklı hoca iken, sonra akıl ona şakirt olur.

عقل چون جبریل گوید احمدا ** گر یکی گامی نهم سوزد مرا

Akıl; Cebrail gibi “Ey Ahmed, bir adım daha atarsam yanarım!

تو مرا بگذار زین پس پیش ران ** حد من این بود ای سلطان جان‌‌

Sen beni bırak, bundan sonra sen ileri yürü. Ey can sultanı! Benim haddim bu karardır” der.

هر که ماند از کاهلی بی‌‌شکر و صبر ** او همین داند که گیرد پای جبر

Tembellik yüzünden şükür ve sabırda mahrum kalan, ancak şunu bilir: Ayağını “cebir” tutmuştur. (Bana bunu Tanrı vermiş demektedir).

هر که جبر آورد خود رنجور کرد ** تا همان رنجوری‌‌اش در گور کرد

Cebir iddia eden, hasta değilken kendisini hasta göstermiştir. Nihayetle hastalık o kimseyi sıhhatten ayırmıştır.

گفت پیغمبر که رنجوری به لاغ ** رنج آرد تا بمیرد چون چراغ‌‌ 1070

Peygamber, “Şakacıktan hastalanış gerçekten hastalık getirir ve o adam nihayet mum gibi söner gider” dedi.

جبر چه بود بستن اشکسته را ** یا بپیوستن رگی بگسسته را

Cebir ne demektir? Kırık sarmak yahut kopmuş damarı bağlamak.

چون در این ره پای خود نشکسته‌‌ای ** بر که می‌‌خندی چه پا را بسته‌‌ای‌‌

Mademki bu yolda ayağını kırmadın; kiminle alay ediyorsun, ayağını neye sardın?

و آن که پایش در ره کوشش شکست ** در رسید او را براق و بر نشست‌‌

Çalışma yolunda ayağı kırılana derhal Burak geldi, ona bindi.