گر مگس تاویل بگذارد به رای ** آن مگس را بخت گرداند همای‌‌

Eğer sinek kendi reyiyle saplandığı tevilden geçse, baht o sineği hümâ yapar.

آن مگس نبود کش این عبرت بود ** روح او نی در خور صورت بود 1090

Bu ibret gözüne sahip olan sinek olmaz; ruhu, surete lâyık olmayacak derecede yüksek bir zat olur,

تولیدن شیر از دیر آمدن خرگوش‌‌

Tavşanın geç gelmesinden aslanın incinmesi

همچو آن خرگوش کاو بر شیر زد ** روح او کی بود اندر خورد قد

Aslanla pençeleşen o tavşan gibi. Onun ruhu, nasıl olur da küçücük cüssesine lâyık olur?

شیر می‌‌گفت از سر تیزی و خشم ** کز ره گوشم عدو بر بست چشم‌‌

Aslan, hiddetle: “Düşman, aldatıcı sözlerle gözümü kapattı.

مکرهای جبریانم بسته کرد ** تیغ چوبینشان تنم را خسته کرد

Cebrîlerin hileleri beni bağladı, tahta kılıçları vücudumu yordu.

زین سپس من نشنوم آن دمدمه ** بانگ دیوان است و غولان آن همه‌‌

Bundan sonra ben artık o gürültüyü dinlemem. Onlar hep şeytanların, gulyabanilerin sesleri!

بردران ای دل تو ایشان را مه‌‌ایست ** پوستشان بر کن کشان جز پوست نیست‌‌ 1095

Ey gönül; durma, onları parçala, derilerini yüz. Zaten onlar deriden başka bir şey değildir!” diyordu.

پوست چه بود گفتهای رنگ رنگ ** چون زره بر آب کش نبود درنگ‌‌

Deriden maksat nedir? Renk renk lâflar… Su üstündeki, durmalarına imkân olmayan menevişler gibi.

این سخن چون پوست و معنی مغز دان ** این سخن چون نقش و معنی همچو جان‌‌

Bu söz deri gibidir, mana onun içi; bu söz, ceset gibidir, mana, can.

پوست باشد مغز بد را عیب پوش ** مغز نیکو را ز غیرت غیب پوش‌‌

Kötü iç’in ayıbını deri örter; iyi iç’i de gayret dolayısıyla Gayb âlemi.