چیست مستی بند چشم از دید چشم ** تا نماید سنگ گوهر پشم یشم‌‌

چیست مستی بند چشم از دید چشم ** تا نماید سنگ گوهر پشم یشم‌‌ 1200

Sarhoşluk nedir? Taşı gevher, yünü yeşim taşı görecek derecede gözün bağlanması, görmemesidir.

چیست مستی حسها مبدل شدن ** چوب گز اندر نظر صندل شدن‌‌

Sarhoşluk nedir? Ilgın ağacı göze sandal ağacı görünecek kadar duyguların değişmesidir!

قصه‌‌ی هدهد و سلیمان در بیان آن که چون قضا آید چشمهای روشن بسته شود

Kaza gelince aydın gözlerin bile bağlanacağını bildiren Süleyman hikâyesi

چون سلیمان را سراپرده زدند ** جمله مرغانش به خدمت آمدند

Süleyman’ın büyük divan çadırı kurulunca bütün kuşlar huzuruna geldiler.

هم زبان و محرم خود یافتند ** پیش او یک یک به جان بشتافتند

Onu, kendilerinin dilini anlar, sırrını bilir bir zat bulup huzuruna canla, başla bir bir koştular.

جمله مرغان ترک کرده جیک جیک ** با سلیمان گشته افصح من اخیک‌‌

Bütün kuşlar, cik cik ötmeyi bırakmışlar; kardeşinin seninle konuşmasından daha fasih bir surette Süleyman’la konuşmaya başlamışlardı.

هم زبانی خویشی و پیوندی است ** مرد با نامحرمان چون بندی است‌‌ 1205

Aynı dili konuşma, hısımlık ve bağlılıktır. İnsan yabancılarla kalırsa mahpusa benzer.

ای بسا هندو و ترک هم زبان ** ای بسا دو ترک چون بیگانگان‌‌

Nice Hindli, nice Türk vardır ki dildeştirler. Nice iki Türk de vardır ki birbirlerine yabancı gibidirler.

پس زبان محرمی خود دیگر است ** هم دلی از هم زبانی بهتر است‌‌

Şu halde mahremlik dili, bambaşka bir dildir. Gönül birliği dil birliğinden daha iyidir.

غیر نطق و غیر ایما و سجل ** صد هزاران ترجمان خیزد ز دل‌‌

Gönülden sözsüz, işaretsiz, yazısız yüz binlerce tercüman zuhur eder.

جمله مرغان هر یکی اسرار خود ** از هنر وز دانش و از کار خود

Kuşların hepsi, bütün sırlarını, hünerlerine, bilgi ve işlerine ait şeyleri.