چون قضا آید شود دانش به خواب ** مه سیه گردد بگیرد آفتاب‌‌

Fakat kaza gelince bilgi, uykuya dalar, ay kararır, gün tutulur.

از قضا این تعبیه کی نادر است ** از قضا دان کاو قضا را منکر است‌‌

Kazanın bu çeşit hilesi nadir midir ki? Kaza ve kaderi inkâr edenin inkârı bile, bil ki kaza ve kaderdendir.”

قصه‌‌ی آدم علیه السلام و بستن قضا نظر او را از مراعات صریح نهی و ترک تاویل‌‌

Âdem Aleyhisselâm’ın hikâyesi, açıkça emre uyup tevili terk etmede gözünü kaza ve kaderin bağlaması

بو البشر کاو علم الاسما بگ است ** صد هزاران علمش اندر هر رگ است‌‌

“Allemelesmâ” ya bey olan, her damarında yüz binlerce ilim bulunan insanlar atası,

اسم هر چیزی چنان کان چیز هست ** تا به پایان جان او را داد دست‌‌ 1235

Her şeyin adını, nasılsa öylece bilmiş sonunda ne olacaksa sonuna kadar da agâh olmuştu.

هر لقب کاو داد آن مبدل نشد ** آن که چستش خواند او کاهل نشد

O, eşyaya ne lâkap verdiyse değişmemiştir; çevik dediği tembel çıkmamıştır.

هر که آخر مومن است اول بدید ** هر که آخر کافر او را شد پدید

Sonunda mümin olacak kimseyi önceden gördü; sonunda kâfir olacak adam da ona belli oldu.

اسم هر چیزی تو از دانا شنو ** سر رمز علم الاسما شنو

Her şeyin adını, bilenden işit; “Allemelesmâ” remzinin sırrını duy!

اسم هر چیزی بر ما ظاهرش ** اسم هر چیزی بر خالق سرش‌‌

Bize göre her şeyin adı, görünüşüne tâbidir; nasıl görünüyorsa biz, ona öyle deriz. Fakat Tanrı’ya göre içyüzüne, hakikatine tâbidir.

نزد موسی نام چوبش بد عصا ** نزد خالق بود نامش اژدها 1240

Mûsâ’ya göre sopasının adı asâ; Yaratan yanında ejderha idi.

بد عمر را نام اینجا بت پرست ** لیک مومن بود نامش در الست‌‌

Bu âlemde Ömer’in adı puta tapındı; hâlbuki tâ “Elest” te onun ismi mümindi.