ضوء جان آمد نماند ای مستضی ** لازم و ملزوم و نافی مقتضی‌‌

Ey nur isteyen! Can ziyası parladı; lâzım, mülzem, nâfî, muktazî kalmadı. Bir gören kişinin.

ز آن که بینایی که نورش بازغ است ** از دلیل چون عصا بس فارغ است‌‌

Nuru doğmuş parlamaktayken sopa gibi bir delilden vazgeçeceği meydandadır.

تفسیر و هو معکم أين ما کنتم

“ Ve Hüve maaküm eynemâ küntüm “ âyetinin tefsiri

بار دیگر ما به قصه آمدیم ** ما از آن قصه برون خود کی شدیم‌‌

Yine hikâyeye geldik; zaten ne zaman hikâyeden ayrıldık ki?

گر به جهل آییم آن زندان اوست ** ور به علم آییم آن ایوان اوست‌‌ 1510

Cehil bahsine gelirsek o Tanrı’nın zindanıdır; ilim bahsine gelirsek onun bağı ve sayvanı.

ور به خواب آییم مستان وی‌‌ایم ** ور به بیداری به دستان وی‌‌ایم‌‌

Uyursak onun sarhoşlarıyız; uyanık olursak onun hikâyesinden bahsetmekteyiz.

ور بگرییم ابر پر زرق وی‌‌ایم ** ور بخندیم آن زمان برق وی‌‌ایم‌‌

Ağlarsak rızıklarla dolu bulutuyuz; gülersek şimşek!

ور به خشم و جنگ عکس قهر اوست ** ور به صلح و عذر عکس مهر اوست‌‌

Kızar, savaşırsak bu, kahrının aksidir, barışır, özür serdedersek muhabbetinin aksidir.

ما که‌‌ایم اندر جهان پیچ پیچ ** چون الف او خود چه دارد هیچ هیچ‌‌

Bu dolaşık ve karmakarışık âlemde biz kimiz? Elif gibiyiz. Elifinse esasen, hiç ama hiçbir şeyi yoktur!

سؤال کردن رسول روم از عمر از سبب ابتلای ارواح با این آب و گل اجساد

Elçinin Ömer’den - Tanrı ondan razı olsun - , ruhların bu balçığa müptelâ olmalarının sebebini sorması

گفت یا عمر چه حکمت بود و سر ** حبس آن صافی در این جای کدر 1515

Ömer’e “O duru suyun bulanık yerde hapsedilmesinin hikmeti ne, bunda ne sır var?

آب صافی در گلی پنهان شده ** جان صافی بسته‌‌ی ابدان شده‌‌

Duru su, toprakta gizlenmiş; saf can cisimlerde mukayyet olmuş, sebebi nedir?” dedi.