بر جهد و ان خار محکمتر زند ** عاقلی باید که خاری بر کند

بر جهد و ان خار محکمتر زند ** عاقلی باید که خاری بر کند 155

Zıplar, zıpladıkça da diken daha kuvvetli batar. Dikeni çıkarmak için akıllı bir adam lâzım.

خر ز بهر دفع خار از سوز و درد ** جفته می‌‌انداخت صد جا زخم کرد

Eşek, dikeni çıkarabilmek için can acısı ile çifte atar durur ve yüz yerini daha yaralar.

آن حکیم خارچین استاد بود ** دست می‌‌زد جا به جا می‌‌آزمود

O diken çıkaran hekim, üstattı. Halayığın her tarafına elini koyup muayene ediyordu.

ز ان کنیزک بر طریق داستان ** باز می‌‌پرسید حال دوستان‌‌

Halayıktan hikâye yoluyla dostların ahvalini sormaktaydı.

با حکیم او قصه‌‌ها می‌‌گفت فاش ** از مقام و خاجگان و شهر تاش‌‌

Kız, bütün sırlarını hekime açıkça söylemekte, kendi durağından, efendilerinden, şehrinden ve şehrinin dışından bahsetmekteydi.

سوی قصه گفتنش می‌‌داشت گوش ** سوی نبض و جستنش می‌‌داشت هوش‌‌ 160

Hekim, kızın anlatmasına kulak vermekte, nabzına ve nabzının atmasına dikkat etmekteydi.

تا که نبض از نام کی گردد جهان ** او بود مقصود جانش در جهان‌‌ا ن‌‌

Nabzı, kimin adı anılınca atarsa cihanda gönlünün istediği odur(diyordu).

دوستان شهر او را بر شمرد ** بعد از آن شهری دگر را نام برد

Memleketindeki dostlarını saydı, döktü. Ondan sonra diğer bir memleketi andı.

گفت چون بیرون شدی از شهر خویش ** در کدامین شهر بوده ستی تو بیش‌‌

“Memleketinden çıkınca en evvel hangi memlekette bulundun?”dedi.

نام شهری گفت وز آن هم در گذشت ** رنگ روی و نبض او دیگر نگشت‌‌

Kız bir şehrin adını söyleyip geçti. Fakat yüzünün rengi, nabzının atması başkalaşmadı.