این عجب بلبل که بگشاید دهان ** تا خورد او خار را با گلستان‌‌

Bu ne şaşılacak şey bülbüldür ki ağzını açınca dikeni de gül bahçesiyle beraber yutar, ikisini de bir görür!

این چه بلبل این نهنگ آتشی است ** جمله ناخوشها ز عشق او را خوشی است‌‌

Bu bülbül değil, ateş canavarı! Onun aşkıyla bütün kötü şeyler, kendisine hoş gelmekte!

عاشق کل است و خود کل است او ** عاشق خویش است و عشق خویش جو

Güle âşık, hâlbuki esasen kendisi gül, kendisine âşık, kendi aşkını aramakta!”

صفت اجنحه‌‌ی طیور عقول الهی‌‌

İlâhî akıl kuşlarının kanatlarının evsafı

قصه‌‌ی طوطی جان زین سان بود ** کو کسی کو محرم مرغان بود 1575

Can dudusunun hikâyesi de bu çeşittir. Fakat nerede kuşlara mahrem olan kişi?

کو یکی مرغی ضعیفی بی‌‌گناه ** و اندرون او سلیمان با سپاه‌‌

Nerede zayıf ve suçsuz bir kuş ki onun içine Süleyman, askeriyle ordu kurmuş olsun!

چون بنالد زار بی‌‌شکر و گله ** افتد اندر هفت گردون غلغله‌‌

Şükür yahut şikâyetle feryat edince yere, göğe zelzeleler düşsün!

هر دمش صد نامه صد پیک از خدا ** یا ربی زو شصت لبیک از خدا

Her demde ona Tanrı’dan yüz mektup, yüz haberci erişsin; o bir kere “Ya Rabbi” deyince Hak’tan altmış kere “Lebbeyk” sesi gelsin!

زلت او به ز طاعت نزد حق ** پیش کفرش جمله ایمانها خلق‌‌

Hatası, Tanrı indinde ibadetten daha iyi olsun; küfrüne nispetle bütün halkın imanı değersiz kalsın!

هر دمی او را یکی معراج خاص ** بر سر تاجش نهد صد تاج خاص‌‌ 1580

Öyle kişiye her nefeste hususi miraç vardır. Tanrı, onun tacının üstüne yüzlerce hususi taç koyar.

صورتش بر خاک و جان بر لامکان ** لامکانی فوق وهم سالکان‌‌

Cismi topraktadır, Canı Lâmekân Âleminde, O Lâmekân Âlemi, saliklerin vehimlerinden üstündür. (vehimlere sığmaz.)