گه تناقض گاه ناز و گه نیاز ** گاه سودای حقیقت گه مجاز

Gâh birbirini tutmaz sözler söylüyor, gâh naz ediyor, gâh niyaz eyliyor; gâh hakikat aşkını, gâh mecaz sevdasını ifade ediyordu.

مرد غرقه گشته جانی می‌‌کند ** دست را در هر گیاهی می‌‌زند

Suya batan adam fazla debelenir, eline geçen ota tutunur.

تا کدامش دست گیرد در خطر ** دست و پایی می‌‌زند از بیم سر

O tehlike zamanında elini kim tutacak diye can korkusuyla şuraya, buraya elini sallar durur, yüzmeye çalışıp çabalar.

دوست دارد یار این آشفتگی ** کوشش بی‌‌هوده به از خفتگی‌‌

Sevgili, bu divaneliği, bu perişanlığı sever. Beyhude yere çalışıp çabalamak, uyumaktan iyidir.

آن که او شاه است او بی‌‌کار نیست ** ناله از وی طرفه کاو بیمار نیست‌‌ 1820

Padişah olan; işsiz, güçsüz değildir. Hasta olmayanın feryat ve figan etmesi, şaşılacak şeydir!

بهر این فرمود رحمان ای پسر ** کل يوم هو فی شأن ای پسر

Tanrı, ey oğul, onun için “Külle yevmin hüve fi şe’n “ buyurdu.

اندر این ره می‌‌تراش و می‌‌خراش ** تا دم آخر دمی فارغ مباش‌‌

Bu yolda yolun, tırmalan, son nefese kadar bir an bile boş durma!

تا دم آخر دمی آخر بود ** که عنایت با تو صاحب سر بود

Olabilir ki son nefeste bir dem inayete erişirsin. O inayet, seni sırdaş eder.

هر چه می‌‌کوشند اگر مرد و زن است ** گوش و چشم شاه جان بر روزن است‌‌

Padişahın kulağı, gözü penceredir; erkeğin canı olsun, kadının canı olsun... bir can neye çalışırsa, onu duyar, görür!

برون انداختن مرد تاجر طوطی را از قفس و پریدن طوطی مرده‌‌

Tacirin, ölü duduyu kafesten dışarı atması ve dudunun uçması

بعد از آنش از قفس بیرون فگند ** طوطیک پرید تا شاخ بلند 1825

Tacir ondan sonra duduyu kafesten dışarı attı. Duducuk, uçup bir yüksek ağacın dalına kondu.